خواص شلغم

خواص شلغم

خواص شلغم‏ یا شلجم
در شلغم یک آنتى ‏بیوتیک قوى موجود است. به این جهت، باوجود اینکه شلغم داراى مقدار زیادى مواد قندى قابل جذب است، با این‏همه هیچ‏گاه تحت تأثیر میکروب‏هاى هوا فاسد نمى ‏شود و خوراکى ‏هایى را که با شلغم مى‏ پزند دیرتر فاسد مى‏ شوند.
شلغم معده و روده‏ها را ضد عفونى مى ‏کند.
اگر شلغم را خرد کنند و صد گرم آن را در آب بجوشانند، نوشابه‏اى به دست مى ‏آید که براى سینه فوق‏العاده مفید است؛
شلغم‏ اخلاط را به سهولت از سینه دفع کرده و سرفه را آسان مى‏ کند و براى معالجه سرماخوردگى بسیار مفید واقع مى‏ شود.
طرز تهیه شربت شلغم:
شلغم را رنده کرده و آب شلغم‏ را گرفته صاف کنید و هم‏وزن آن را شکر افزوده با آتش ملایمى بپزید تا به قوام آید، به این ترتیب شربت شلغم به‏ دست مى ‏آید. روزى چند قاشق سوپ‏خورى از آن را براى معالجه سرماخوردگى، زکام و آنژین، و ورم لوزه‏ها و درد سینه میل کنید.

شلغم داراى فسفر، کلسیم، آهن، ید، گوگرد و ویتامین‏هاى «آ»، «ب» و «ث» بوده و به این جهت براى تقویت باه و تقویت عمومى بدن مفید است.

شلغم از سبزى‏هاى نادرى است که داراى آرسینک هستند و این ماده در درجه اول براى بیمارى‏ هایى که علت آن فقر غذایى، تحلیل قوا و سل است، بسیار مفید است.

شلغم داراى ۴، ۷ درصد مواد قندى است، حال آنکه شیرین‏ترین و بهترین سیب‏هاى درختى، بیش از ۲، ۷ درصد مواد قندى ندارند، به این جهت خاصیت غذایى شلغم زیاد است.

شلغم قوه بینایى را زیاد مى‏ کند.

شلغم ترشح ادرار را تحریک مى ‏کند و در سنگ کلیه و مثانه تجویز مى‏ شود.

در بیمارى نقرس و درد مفاصل یک شلغم را بپزید و آن را ریزریز کرده به شکل فرنى درآورید و مثل ضماد، روى مفاصلى که درد مى ‏کند، بگذارید.

ضماد شلغم براى معالجه سرمازدگى اعضاى بدن نیز بسیار مفید است و ورم آن را به‏ کلى از بین مى‏ برد؛ براى انجام این امر، یک شلغم را در کوره با پوست بپزید، وقتى خوب پخته و نرم شد بگذارید کمى سرد شود، سپس آن را به دو قطعه کرده و هر قطعه را روى عضوى بگذارید که سرمازدگى پیدا کرده است و محکم بمالید تا شیره آن بیرون آید.

شاید خوانندگان عزیز تصور فرمایند هزار سال یا دو هزار سال قبل چون هیچ‏یک از علوم، پیشرفت چندانى نداشته است، دانشمندان از خواص درمان‏بخش غذاها، آن‏طور که اکنون واقف هستند، مطلع نبوده‏اند. این تصوّر عمومى مردم ناشى از تبلیغات سوئى است که اروپاییان همه جا درباره قدما انجام داده و معلومات آن‏ها را عاطل و باطل و پوچ جلوه ‏گر ساخته‏ اند. چون بحث ما در اینجا درباره علم تغذیه است، باید گفت عقاید اطباى قدیم ایران و یونان درباره خواص درمان‏بخش انواع خوراکى‏ ها هرگز کهنه نمى ‏شود، بلکه مبناى تحقیقات اروپاییان همیشه بر آن‏ها استوار بوده و هست.
براى اینکه شاهد مثالى بیاورم خواص شلغم را، که از کتاب‏هاى امروزه اقتباس کردیم، یادآور مى‏ شوم.

اگر به کتاب قانون بوعلی سینا که حدود ۱۰۵۰ سال پیش نگاشته شده مراجعه کنیم در خواص شلغم چنین مى‏بینیم:

مزاج شلغم: گرم و تر
خاصیت شلغم در کتاب قانون بوعلی سینا:
شلغم را اگر خوب بپزند غذایى بسیار و متراکم مى ‏دهد. و اگر همیشه خورند سبب بندآمده‏ها مى‏ شود و بادزاست.
شلغم با آب و نمک پخته کم‏ غذاتر است.
بهترش آن است که با گوشت چرب بپزند.

کاربرد شلغم در آرایش: اگر شلغمى را بسوزانند و موم و روغن گل در وسط آن ریزند و بر خاکستر گرم گذارند تا موم بگدازد علاج داء الثعلب (۱)کهنه است.

کاربرد شلغم برای زخم ها: همین کار در ترکهاى چرکین ناشى از سرما مفید است و اگر شلغم پخته را بر ترکهاى مذکور نهند باز مفید است.

کاربرد شلغم برای سینه: شلغم پخته با گوشت چرب سینه و گلو را نرم مى ‏کند.

خواص شلغم برای دستگاه گوارش: شلغم با گوشت پخته غذاى بسیار دهد و گرده را گرمى بخشد. شلغم زیاد در معده ماندگار است.

خواص شلغم برای مفاصل: آب‏پزش را بر نقرس پاشند بسیار سودمند است. با گوشت بپزند پشت را گرم کند.

خواص شلغم برای چشم: گویند خوردن خام و پخته شلغم به نفع چشم است.

خواص شلغم برای اندامان راننده: شلغم منى بوجود آرد. آبش بول را ادرار دهد و این دو تأثیرش آشکار است. شلغم با گوشت پخته بول را راه اندازد و شهوت‏ انگیز است. تخم شلغم نیز شهوت ‏انگیز است. خوردن برگ شلغم بول را ریزش دهد. شلغم پخته با آب و نمک کمتر شهوت‏ انگیز است.

پا ورقی:
۱- داء الثعلب «درد روباه» به ریختن موى گفته مى‏ شود و سبب آن رطوبت‏هاى غریب و کثیف است که در ریشه‏ هاى مو پیدا مى ‏شود و با تیزى و سوزش خود مانع از رستن موى مى‏ گردد و این را با این نام خواندند زیرا این درد بیشتر عارض روباهان مى ‏شود

منبع:
ابن سینا، حسین بن عبد الله – مترجم: شرفکندى، عبد الرحمن، قانون (ترجمه شرفکندى)، ۸جلد، سروش – تهران، چاپ: دهم، ۱۳۸۹ ه.ش.
مصطفوى کاشانى، سید جلال، مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوى کاشانى، ۲جلد، نشر شهر – تهران، چاپ: اول، ۱۳۸۲ ه.ش.



مطالب مرتبط