سوپ جوجه در درمان سرماخوردگی
سوپ جوجه جهت درمان و پیشگیری از سرماخوردگی
سوپ جوجه علایم و ناراحتىهاى سرماخوردگى را سریعا کاهش مىدهد؛ حرارت سوپ جوجه جریان ترشحات مخاط بینى را تسهیل مىکند و قبل از اینکه جرمهاى میکروبى وقت کافى براى استقرار و تکثیر داشته باشند آنها را خارج مىسازد. جالب این است که این اثر شفابخش تنها ناشى از حرارت سوپ جوجه نیست زیرا آب داغ به تنهایى چنین اثرى ندارد و تنها از حرارت سوپ جوجه چنین اثر شفابخشى دیده مىشود. ظاهرا اثر شفابخش سوپ جوجه در عطر و بوى خوش و طعم دلپذیر آن نهفته است که این شرایط را آب داغ ندارد و قطعا در سوپ جوجه ماده شفابخشى وجود دارد که منشأ این خاصیت است.
دکتر استفن رنارد ، استاد گروه پزشکى داخلى در دانشگاه نبراسکا در تحقیقى که در مورد اثر سوپ جوجه خانگى انجام داده، دریافته است که سوپ جوجه فعالیت نوتروفیلها را کاهش مىدهد. نوتروفیلها گلبولهاى سفید خون هستند که در مواقع سرماخوردگى به محل التهاب جلب شده، موجب ایجاد و تشدید ترشحات مخاطى و تحریک مجارى هوا مىشوند.
محققان ضمنا فکر مىکنند که قسمتى از خواص شفابخش سوپ جوجه ممکن است در نفس ساختمان جوجه نهفته باشد. از جمله طبق نظر دکتر زیمنت ، استاد پزشکى در دانشگاه کالیفرنیا در لسآنجلس، در جوجه نوعى اسید آمینه به نام سیستئین یافت مىشود که از نظر ترکیب شیمیایى و خاصیت، شبیه داروى استیل سیستئین است و معمولا در پزشکى رسمى از استیل- سیستئین براى درمان بیماران مبتلا به برونشیت و سایر عفونتهاى مجارى تنفسى استفاده مىشود. دکتر زیمنت مىگوید اصولا ماده استیل سیستئین بدوا بهطور طبیعى از پرها و پوست جوجه گرفته شده است. دکتر زیمنت که از محققان معروف سرماخوردگى و انفلوانزاست و سالهاى متمادى در این رشته از بیمارىها تجربیاتى دارد، یک پزشک انگلیسى است که پس از سالها طبابت در انگلستان به امریکا مهاجرت کرده و در دانشگاه کالیفرنیا در سمت استاد و در عین حال رئیس گروه بیمارىهاى هاضمه اشتغال دارد. او همچنین کتابهاى متعددى در این زمینه نوشته است.
دکتر زیمنت مىگوید در آب و هواى بسیار نامناسب انگلستان که مردم آن در اعتیاد به دخانیات و سرماخوردگى مشهورند بیمارى سرماخوردگى و برونشیت آنچنان شایع است که خودشان آن را بیمارى انگلیسى مىنامند، علت آن است که مردم معمولا بیشتر از غذاهاى ساده و غیرتند استفاده مىکنند. ولى در کالیفرنیا بیشتر غذاهاى مکزیکى و تایلندى و هندى تند و تیز با ادویه تند مصرف مىشود که براى ریه مفید است.
ازاینرو بیمارىهاى ریوى در آنجا خیلى کم است.
آمار نشان مىدهد که مکزیکىها و تایلندىها و هندىهاى ساکن کالیفرنیا بهرغم اعتیاد شدیدى که به دخانیات دارند، بااینحال بسیار کم به برونشیت مبتلا مىشوند، زیرا صرفنظر از هواى ملایم کالیفرنیا، آنها از غذاهاى تهیه شده با گیاهان گرم و تند و تیز استفاده مىکنند.
دکتر زیمنت توصیه مىکند هر وقت به سرماخوردگى مبتلا مىشوید بلافاصله در شروع بیمارى و قبل از اینکه ویروسها مستقر شده و تکثیر یابند یک قاشق مرباخورى ترب تند و یا نیم قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند ساییده شده را در یک لیوان آب داغ با کمى عسل خام مخلوط کرده، سر بکشید و نتیجه فورى آن را براى رفع ناراحتى سرماخوردگى و حلق و گلو ببینید؛ و یا از یک سوپ جو که مقدارى سیر و مقدارى فلفل قرمز تند در آن ریخته شده باشد استفاده کنید.
بهنظر دکتر زیمنت، غرغره آب گرم که حدود ۱۰ قطره سس تند در آن ریخته شده باشد نیز مؤثر است بهخصوص که به رفع گرفتگى سینوسها هم کمک مىکند.
خواص درمانى فلفل قرمز تند:
دکتر پل بوسلاند استاد گروه باغبانى دانشگاه ایالتى لاس کروسز در نیومکزیکو و بنیانگذار مؤسسه تحقیقات آثار درمانى فلفل قرمز تند در آن دانشگاه مىگوید که براى استفاده از خواص درمانى فلفل قرمز تند نیازى نیست که مقدار زیادى مصرف شود. تنها کافى است حدود نصف قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند سایید شده یا ۱۰ قطره سس تند فلفل قرمز را در یک کاسه سوپ جوجه داغ بریزید و میل کنید. این روشى است که در نیومکزیکو در موارد سرماخوردگى عمل مىشود و همیشه نتیجه خوبى دارد.
گیاهان تند و گرم از قرنها پیش در طب سنتى در موارد سرماخوردگى و برونشیت تجویز مىشده و از خردل براى این ناراحتىهاى ریه استفاده مىشده است. تقریبا تمام پزشکان طب سنتى ایرانى و چینى و یونانى استفاده از سیر را براى رفع ناراحتىهاى سینه تجویز مىکردند و خردل را براى آسم و سرفه و التهاب سینه به کار مىبردند زیرا براى اخراج اخلاط چسبنده بسیار مؤثرند. در موارد برونشیتهاى مزمن که اغلب در اثر دخانیات ایجاد مىشود، اخلاط خیلى سفت و چسبنده مىشود و به دیواره مجارى تنفسى مىچسبند و تارهاى تنفسى نیز در اثر این بیمارى خاصیت مقاومت و نیروى ایجاد ترشحات علیه اخلاط را از دست مىدهند. درنتیجه سرفههاى شدید ایجاد و پس از مدتى عفونى مىشود و مجارى عبور هوا متورم شده، تنفس مشکل مىشود. پزشکان طب سنتى معتقدند که گیاهان تند خاصیت از جا کندن اخلاط را دارند و بهعلاوه اخلاط را رقیق کرده، آن را خارج مىسازند. داروهاى جدیدى که براى اخراج اخلاط ساخته شدهاند نیز در مورد خواص آنها غالبا نوشته مىشود: موکوکینتیک ؛ یعنى خلطآور.
دکتر زیمنت نظریه تأثیر گیاهان تند و گرم را چنین تشریح مىکند: یک گیاه تند همینکه وارد معده شود گیرندهها را تحریک کرده، یک سیگنال از طریق عصب واگوس به مغز مىفرستد که فورا به ریهها منعکس مىشود و در آنجا غدد برونشیتى را تحریک مىکند تا ترشحات خود را افزایش دهند. از آنجا که اعصاب در تمام طول مجارى از دهان تا معده نیز تحریک مىشوند این عکسالعمل موجب تحریک غددى که مسئول ترشحات و ریزش آب از چشم و بینى هستند نیز مىشود. این ترشحات باعث رقیق شدن و شل شدن اخلاط و کنده شدن و خروج آنها از بینى و سینوسها مىشود. در ریهها رقیق شدن اخلاط، بلغم را شل مىکنند و یا موجب مىشوند که غدّهها کمتر اخلاط سفت چسبنده تولید کنند و درنتیجه براحتى خارج مىشوند.
ترکیب شیمیایى در فلفل قرمز که باعث تحریک ترشحات و پاک کردن بینى مىشود، مادهاى است به نام کاپسایىسین که تند و تیزى فلفل قرمز تند ناشى از آن است. زیمنت اضافه مىکند که کاپسایى- سین از مشتقات ترکیبى گروه داروهاى شیمیایى به نام گائىفنزین است و داروى گائىفنزین یک داروى سینه است که ماده فعال ۷۵ درصد داروهاى سینهاى و همچنین سایر اکسپکتورانها نظیر روبى- توسین و شربت ویکس و آکتىفد و نظایر آن را تشکیل مىدهد. و خردل و ترب تند و کارى و سیر نیز نظیر همین اثر را دارند و غدد ترشحى برونشها را تحریک مىکنند.
سیر در درمان سرماخوردگى غوغا مىکند:
یکى از مهمترین داروهاى سینهاى زیمنت، سیر است. او معتقد است که سیر در درمان سرماخوردگى غوغا مىکند. در سیر مادهاى به نام آلىئین وجود دارد که خیلى نزدیک به داروى شیمیایى اس- کربوکسى میتل سیستئین یا موکودین است که از داروهاى معروف و مؤثر اروپایى براى تنظیم اخلاط هستند. سیر اگر با ویتامینC خورده شود از آنها نیز بیشتر مؤثر است زیرا ویتامینC کمک مىکند که ماده آلىئین سیر به یک ترکیبى که از نظر شیمیایى خیلى شبیه موکودین است تبدیل شود.
براى تأثیر بیشتر سیر توصیه مىشود که دندههاى خام سیر بدون اینکه خرد شوند مصرف و خورده شود و یا اگر بلع و خوردن سیر خام خرد نشده که سفت است مشکل است، براى چند ثانیه در حرارتى که آن را نرم کند گذارده شود. به این ترتیب مانع از تبدیل ماده آلىئین به آلىسین که خواص دیگرى دارد مىشویم. زیرا سیر اگر در خارج از دهان خرد شود آلىئین آن به آلىسین تبدیل مىشود. بدیهى است که آلىسین نیز قسمت عمده خواص دارویى را داراست ولى از نظر خاصیت سینهاى ضعیفتر از آلىئین است. در خردل مادهاى به نام آلیل ایزوتیوسیانات وجود دارد که شبیه آلىئین سیر است. توصیه زیمنت این است که اگر سرماخوردگى یا مشکل سینوس و یا احتقان ریه و یا آسم و برونشیت و عسر النفس دارید و یا اگر فکر مىکنید در معرض ابتلا به هریک از اینها هستید، از سوپ و غذاهاى داغ توأم با گیاهان تند استفاده کنید.
بدیهى است اگر کسى به تمام یا برخى از گیاهان تند حساسیت داشته باشد متأسفانه از آن گیاه حساسیتزا نمىتواند استفاده کند و مصرف این نوع گیاهان را باید با مشورت کارشناس انجام دهد.
براى تهیه سوپ جوجه طبى، دکتر زیمنت و سایر کارشناسان نسخههایى را پیشنهاد کردهاند که در اینجا به تعدادى از آنها اشاره مىشود.
روش تهیه سوپ جوجه
الف) تهیه آب مرغ
یک جوجه را پس از تمیز کردن و پوست کندن قطعه قطعه کرده، در ظرف بزرگى با مقدار کافى آب سرد مىریزند به صورتى که آب روى آن را بگیرد.
یک هویج و یک پیاز درشت و چند دنده سیر و یک یا دو عدد برگبو و کمى زردچوبه و نمک به آن اضافه کرده، چند ساعت حرارت مىدهند تا خوب پخته شود. سپس آن را از روى آتش برداشته، از صافى رد مىکنند تا گوشت و سبزىهاى داخل آن خارج شود. مایع بهدست آمده را کنار مىگذارند تا سرد شود و براى اینکه چربى آن گرفته شود آن را در یخچال قرار مىدهند. پس از گذشت یک شب، یک ورقه قشر چربى روى سوپ ظاهر مىشود که آن را برمىدارند. مایعى که به این ترتیب تهیه مىشود، مایه تهیه سوپ جوجه است که در ایران اصطلاحا به آن آب مرغ مىگویند.
ب) تهیه سوپ جوجه طبق نسخه دکتر زیمنت براى بزرگسالانى که پرهیز از چربى دارند.
مواد مورد نیاز:
– در حدود یک لیتر آب مرغ بىچربى که طبق دستور پیشگفته تهیه شده باشد.
– یک عدد سیر که داراى حدود ۱۵ دنده باشد.
– ۵ شاخه جعفرى خردشده
– ۶ شاخه گشنیز خردشده
– یک قاشق مرباخورى فلفل قرمز تند ساییده شده (اگر به فلفل حساسیت نباشد)
– مقدارى برگهاى نعناى خردشده
– مقدارى برگهاى ریحان خردشده
– یک قاشق پودر کارى
سیر و پیاز را پوست کنده، با سایر سبزىها خرد کرده، داخل آب مرغ نموده، حرارت مىدهند تا آماده شود. این سوپ را ممکن است چهار قسمت کرده، هر قسمت را در شروع یک غذا بهطور گرم مصرف کرد. در جریان حرارت دادن سوپ مرغ، استنشاق بخار آن نیز براى باز کردن کوفتگىهاى بینى و سینوسها مؤثر است.
نسخه دیگرى از دیگر کارشناسان براى تهیه سوپ مرغ مورد استفاده کودکان و جوانان
مواد لازم:
– در حدود ۲ لیتر آب مرغ
– ۲۵۰ گرم ماکارونى تازه
– شش دنده سیر
– یک عدد غده تازه زنجبیل که پوست آن گرفته و به چند قطعه تقسیم شده باشد.
– سه عدد غلاف فلفل قرمز تند خشک
– دو عدد پیاز که چند قطعه شده باشد.
– ۲۴۰ گرم سینه مرغ که پوست آن گرفته شده و به قطعات کوچک تقسیم شده باشد.
– چهار عدد پیازچه که ریز خرد شده باشد.
– و مقدارى زردچوبه و نمک.
ابتدا ماکارونى را در آبجوش ریخته و پس از آماده شدن کنار مىگذارند. سپس در ظرفى آب مرغ را مخلوط با سیر، زنجبیل، فلفل قرمز، پیاز و ادویه حرارت مىدهند تا جوش بیاید و آتش زیر آن را کم کرده، مىگذارند تا ۱۰ دقیقه ریزریز بجوشد.
پس از آن قطعات مرغ را اضافه مىکنند و حرارت مىدهند تا پخته شود. در این موقع ماکارونى را به آن اضافه مىکنند و کمى حرارت مىدهند تا آماده شود. در آخر قطعات زنجبیل تازه و غلاف فلفل قرمز را از سوپ بیرون مىآورند و سوپ را در کاسهها ریخته، پیازچههاى خردشده را روى آن مىریزند.
این سوپ جوجه براى شش وعده کافى خواهد بود که باید هربار بهطور گرم از آن مصرف شود.
در نسخه دیگرى، مقدارى بامیه و سیبزمینى نیز به سوپ جوجه اضافه مىکنند. و در نسخه دیگرى براى تهیه سوپ جوجه از مواد زیر استفاده مىشود: جو پوستکنده ۵۰ گرم، هویج ۵۰۰ گرم، نخودسبز ۵۰ گرم، کرفس یک شاخه خرد شده، پیاز متوسط دو عدد خرد شده، سیبزمینى متوسط دو عدد، سیر یک عدد شامل چند دنده، و فلفل قرمز تند و کمرنگ.
این سوپ پس از پخته شدن باید با آب لیموترش تازه خورده شود. این سوپ در عین حال نوعى آش جو است که به عنوان غذاى اصلى نیز مصرف مىشود.
نکاتى که در استفاده از سوپ جوجه باید رعایت شود:
طبق تحقیقات کارشناسان، اثر درمانى سوپ جوجه فقط در حدود نیم ساعت باقى مىماند. بنابراین براى استفاده کامل از اثر درمانى آن، لازم است که مقدار بیشترى سوپ تهیه و در یخچال نگهدارى شود و هربار مقدارى از آن را گرم کرده، مصرف نمود. به این ترتیب در هر روز چند بار و هربار مقدارى سوپ جوجه داغ مصرف شود تا ظرف یکى دو روز اثر درمانى آن منعکس گردد.
توصیه دیگر این است که مىتوان مقدار زیادى آب مرغ بى چربى که اساس تهیه سوپ جوجه است تهیه نمود و آن را در ظرفهاى یخگیرى فریزر ریخت که منجمد شود و هربار یک یا چند تا مکعبهاى منجمد آب مرغ را برداشته، پس از ذوب کردن براى تهیه سوپ مرغ تازه استفاده کرد.
آب مرغ منجمد را مىتوان تا شش ماه در فریزر نگه داشت و در مواقع سرماخوردگى در ظرف سال مرتبا از آن استفاده کرد. در اینجا باید افزود اشخاصى که علاقهمند باشند از دمکردههاى گیاهى نیز براى کنترل سرماخوردگى و انفلوانزاى ساده استفاده کنند مىتوانند از گیاهان دارویى نظیر ریشه کتیرا، مغز ریشه شیرینبیان، اکیناشیا، زنجبیل، انیس، خطمى، ریش بز، اقطى، یاس زرد و پوست بید استفاده نمایند. در گیاه ریشبز یا افدرا دو ماده فعال مفید وجود دارد به نام افدرین و پزودوافدرین . ماده پزودوافدرین آنچنان مؤثر است که در ساختن برخى داروهاى بدون نسخه سرماخوردگى نظیر سودافد بهکارمىرود.
مراقبتهاى ساده دیگر در درمان سرماخوردگی:
۱- استراحت؛ به نظر کارشناسان شاید بزرگترین اشتباهى که غالب اشخاص در آغاز سرماخوردگى مىکنند این است که بهجاى استراحت اصرار دارند با خوردن یک مسکن قوى کمى آرام گرفته، از خانه خارج شده و به فعالیت روزانه خود ادامه دهند. با این روش نه تنها به توانایى سیستم دفاع طبیعى بدن براى مبارزه با بیمارى لطمه مىزنند بلکه با رفتن بین مردم موجب پخش شدن و گسترش ویروس بیمارى شده و عده دیگرى را نیز آلوده مىنمایند.
درصورتىکه اگر یکى دو روز ضمن استفاده از کمکهاى اولیه اشاره شده استراحت کنند بهبود بیمارى سریعتر خواهد بود.
۲- خوردن روزانه ۸- ۶ لیوان آب ساده و یا مخلوط آب لیموترش تازه به تسریع بهبود بیمارى بسیار کمک مىکند. زیرا در آغاز بیمارى، براى دفع سموم و فضولات سلولى که در جریان مبارزه ضد ویروسى ایجاد شدهاند، بدن انسان نیاز به آب دارد که آنها را شسته و خارج سازد. بهعلاوه تنفس هواى مرطوب و خنک نیز در این دوره براى جلوگیرى از خشک شدن بینى و مجارى تنفسى بسیار مؤثر است زیرا خشک شدن مجارى تنفسى زمینه را براى استقرار و تکثیر ویروس بیشتر آماده مىسازد. و مرطوب نگه داشتن هواى خانه براى تحقق این نظر بسیار مفید است. وجود گیاهان آپارتمانى در داخل خانه براى مرطوب نگه داشتن هواى خانه مؤثر است و بخصوص در مناطق داراى هواى خشک (مانند تهران و اغلب شهرهاى ایران) گذاردن ظرفى پر از آب در بالاى رادیاتورها و یا روى شعله کم اجاقهاى آشپزخانه براى مرطوب نگه داشتن هواى خانه سودمند است. بدیهى است که آب این ظرفها باید مرتبا تجدید شود و اگر چند برگ اوکالیپتوس در آنها انداخته شود، تنفس بخار ضدعفونىکننده آن بیشتر یارىرسان است.
۳- شستشو و تخلیه منظم بینى با آبنمک رقیق:
براى این کار مىتوان یک قاشق چایخورى کوچک نمک طعام را در یک لیوان آب مخلوط کرد و مقدارى از آن را به داخل بینى بالا کشید. باید سر را کمى بالا گرفت، یکبار تنفس کنند که مایع کاملا داخل مجارى بینى شود و پس از آن بینى را کاملا تخلیه نمایند. و چون متأسفانه ویروس سرماخوردگى بسیار مقاوم است و مدتى در هر شرایط زنده مىماند، دستگیره در اطاقها و روى نرده پلهها و میلههاى موجود در وسایل نقلیه عمومى و نظایر آن تا مدتها آلوده به ویروس هستند. بنابراین لازم است که مرتبا دستها با آب گرم و صابون خوب شسته شود. تا حال در حدود ۲۰۰ نوع ویروس سرماخوردگى شناسایى شده است و در فصول تغییر هوا و سرما، احتمال مبتلا شدن بسیار است. بهخصوص به کودکان که از مجتمعهاى آموزشى و مدارس به خانه باز مىگردند باید تأکید شود که دستهاى خود را با آب و صابون بشویند.
۴- در موقع عطسه و سرفه کردن باید مراقب بود که جلوى دهان بسته باشد. تحقیقات نشان مىدهد که در هر عطسه ممکن است ذرات حامل ویروس از داخل دهان و بینى تا چند متر پخش شود و این ویروسها با سرعت ۳۰۰ کیلومتر در ساعت به اطراف گسترش مىیابند. بهترین راه آن است که با دستمال کاغذى مانعى در مقابل دهان ایجاد شود و پس از آن دستمال کاغذى آلوده به محل سربسته زباله انداخته شود. استفاده از دستمال پارچهاى براى این کار صحیح نیست زیرا ذرات حاوى ویروس در داخل دستمال مىمانند و موجب آلودگىهاى وسیعى مىشوند. ضمنا نباید مانع از بروز عطسه شد، زیرا ممکن است این کار موجب شود ویروسها با فشار قسمتى از گوش را آلوده کنند. اگر تصادفا عطسهاى ناگهانى بروز کند که فرصت تهیه دستمال کاغذى نباشد ناچار باید با دستها جلوى بینى و دهان گرفته شود و بلافاصله دستها با آب و صابون شسته شود.
منبع: میر حیدر، حسین، غذا درمانى، ۴جلد، دفتر نشر فرهنگ اسلامى – تهران، چاپ: چهارم، ۱۳۸۶ ه.ش.
مطالب مرتبط