علل و نتایج و اثرات مهاجرت
علل مهاجرت:
مهاجرت ها ممکن است علل مذهبی ، سیاسی ، اجتماعی و یا اقتصادی داشته باشد. اما در حال حاضر، عمدتاً آرزوی رفاه بیشتر است که انسان ها را وادار به ترک سرزمین اجدادی می کند.جاذبه ی شهر های بزرگ و امید مزد بیشتر در صنایع شهری، وجود بیکاری در روستاها، ازدیاد جمعیت و جستجوی سرزمین های تازه، امروزه نیز انگیزه های اصلی مهاجرت هستند. هنوز هم بسیارند کسانی که در طلب شغل و مزد بهتر، ترک یا و دیار می کنند و به کشورها و حتی قاره های دیگر روی می آورند و یا به امید بهره مند شدن از آن چه که تمدن بشری بر شهرنشینان ارزانی داشته، از روستاها به شهرها کوچ می کنند. ناگفته نماند، انتخاب مهاجرت از عوامل نژادی، ملیت و میزان تحصیلات، تأثیر می پذیرد و معمولاً روند انتخاب به شرایط مقصد، بیش از شرایط مبدأ بستگی دارد. (حلم سرشت و دل پیشه ، ۱۳۸۵: ۲۱-۲۰)
نتایج و اثرات مهاجرت:
پیامدهای مهاجرت به هرسه سازمان اجتماعی؛ یعنی سازمان اجتماعی مهاجران، سازمان اجتماعی مبداء و سازمان اجتماعی مقصد اثر می گذارد ( لهسایی زاده، ۱۳۶۸: ۴۶ ).
نتایج مهاجرت بخصوص اگر مهاجران تحصیل کرده باشند، برای سرزمین های مهاجرفرست ومهاجرپذیر یکسان نمی باشد. سرزمین های مهاجرپذیر از یکسو بدون سرمایه گذاری قبلی، از نیروهای انسانی سرزمین های مهاجرفرست بهره برداری نموده و به جمعیت فعال و تحصیل کرده خود می افزایند. و از سوی دیگر در اثر برخورد با فرهنگ های مختلف ، غنای فرهنگی خود را افزایش می دهند. در سرزمین های مهاجرفرست با اعزام جوانان و نیروهای فعال به سرزمین های دیگر، سبب از دست دادن نیروهای فعال خود شده و همزمان با کاهش میزان ازدواج که حاصل ترک جوانان می باشد در ساخت سنی و جنسی جمعیت دگرگونی هایی حاصل می شود. پس مهاجرت دارای نتایج مثبت ومنفی در سرزمین های مهاجرفرست و مهاجرپذیر می باشد که به قرار زیر است .
الف) نتایج منفی و مثبت مهاجرت در سرزمین های مهاجرفرست
– از دست دادن نیروهای اقتصادی( زیرا که معمولاً جوانان هستند که مهاجرت می کنند)
– کند شدن افزایش نفوس و کاهش در رقم کل جمعیت
– دگرگون شدن شکل هرم سنی
– کاهش در میزان ازدواج ها و ولادت ها
– از میان رفتن نتایج سرمایه گذاری های انجام شده جهت پرورش جوانان و آماده کردن آنها برای زندگی فعال
– بهتر شدن وضع موازنه ی پرداخت های خارجی،(زیرا که مهاجرین مقداری از درآمد خود را برای بستگانشان به کشور خود بر می گردانند).
– ایجاد بازار کار و درآمد بیشتر برای نیروی انسانی باقی مانده
– برقراری روابط بیشتر فرهنگی، تجاری و… میان کشورهای مهاجر فرست و مهاجر پذیر
– تشدید عقب ماندگی
– کاهش جمعیت فعال
– به هم خوردن ساخت سنی و جنسی
ب) نتایج منفی و مثبت مهاجرت در سرزمین های مهاجرپذیر
– افزایش جمعیت
– استفاده از نیروی فعال، بدون هیچ سرمایه گذاری قبلی
– استفاده از کارگران خارجی در رشته هایی از فعالیت، نظیر کار در معادن که کارگران محلی به راحتی حاضر به استخدام در آن نیستند.
– رقابت با کارگران محلی از لحاظ قبول سطح دستمزد پایین تر
– رواج شرایط بهداشتی نا مناسب، آداب و رسوم و عقاید گوناگون بوسیله ی مهاجرین
– افزایش جمعیت فعال
– تسریع نسبی پیشرفت
– انباشت جمعیت در شهرها و پیدایش حاشیه نشینی ( تمنا، ۱۳۸۰: ۱۹۱).
نکته ای را که باید در مسئله ی مهاجرت در نظر داشت، دشواری هایی است که در راه انجام آن وجود دارد و بیشتر ناشی از عوامل اجتماعی( نظیر اختلاط نژاد، زبان، مذهب، آداب و رسوم) و سیاسی (وجود مرزها، مقررات حکومتی و…)است. این عوامل خصوصاً در مهاجرت های خارجی، موانع مهمی به شمار می روند. در صورتی که در مهاجرت های داخلی، بیشتر عوامل اقتصادی مانند فقدان شبکه ی ارتباطی و یا وسایل حمل و نقل و یا عدم آگاهی از خصوصیات محیط تازه است که سدی در راه مهاجرت ها ایجاد می کند. (حلم سرشت و دل پیشه ، ۱۳۸۵: ۲۲-۲۱)
مطلب ادامه دارد…
مطالب مرتبط