مقاله درباره معماری بومی گیلان

این تحقیق در مورد معماری بومی گیلان می باشد و پیشینه و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار خواهد داد. این تحقیق به دانشجویان رشته های معماری و دیگر رشته های مرتبط با آن پیشنهاد می گردد.

مقدمه
گیلان دارای بناهای تاریخی و آثار قدیمی بسیاری است که از فراز و نشیب روزگار و قدمت کهن خود حکایت دارند و در این روزگار نیازمند رسیدگی و توجه بیشتری هستند.

گیلان سابقه کهن تاریخی و فرهنگ دیرینه ‌ای دارد که شناخت و شناساندن فرهنگ، آئین و تاریخ آن برای آحاد مردم به ویژه گردشگران از جذابیتی خاص برخوردار است. بارندگی ‌های بسیار فراوان، هوای بسیار مرطوب و درختان متنوع جنگلی از آفتهای بزرگ بناهای تاریخی ناحیه گیلان هستند، باران و رطوبت دائمی مصالح بنا را نرم و می ‌پوساند و آنچه نرم شده فرو می‌ ریزد و بنا تبدیل به تلی می ‌شود و چیزی نمی‌ گذرد که درختان جنگلی و بوته های زیادی روی این تل را می ‌گیرند و اثری جزء برآمدگی مختصری بر جای نمی‌ ماند.

آثار تاریخی زبان گویای هنر و معماری قدیم به هر حال بعضی از بناهای تاریخی گیلان چندین بار در گذر زمان رو به خرابی رفته و بارها تجدید بنا شده اند و در این تعمیر و مرمت شکل اصلی و قدیمی خود را از دست داده‌ اند، برخی بر اثر رشد شهرها، توسعه معابر و غیره از میان رفته ‌اند و پاره ای دیگر هنوز در مقابل تمامی آسیبها استوار مانده ‌اند و با زبان گویایی، هنرمندی معماران و سایر اهل فن را شرح می‌ دهند. خانه‌های قدیمی و شاه ‌نشینها، قلعه ‌ها، بقاع متبرکه و سایر آثار تاریخی آینه های هستند که زیبایی فرهنگ و تاریخ مردم با ایمان این مناطق را تا حدی نمایانگرند.

مصطفی پور علی معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در این باره گفت: احیای بناهای تاریخی شاخص استان از طریق کاربری مناسب، سیاست اصلی این معاونت در سال جاری است. پورعلی افزود: حمام حاجی رشت، حمام گلشن لاهیجان، موزه رودبار و کاروانسرای تی تی سیاهکل از بناهای تاریخی هستند که نسبت به مرمت و آماده سازی این بناها با هدف احیا و زندگی بخشی آنها اقدامات لازم انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: در این راستا بخشی از کاروانسرای شاه عباسی سراوان رشت با کاربری بازارچه صنایع دستی در تعطیلات نوروز پس از 10 سال احیا و آماده بهره برداری شده است.” حمام حاجی محمد جعفر” رشت مرمت و بازسازی شود” حمام حاجی محمد جعفر” از آثار تاریخی شاخص گیلان است در محدوده بافت قدیمی ساغریسازان رشت در امتداد گذر بادی الله قرار دارد که از بلوار مطهری منشعب می‌ شود، این ساختمان حمام در فاصله 500 متری از خیابان مطهری در محل برخورد کوچه تحویلی و گذر بادی الله قرار دارد.

حمام حاجی در میان ساختمانهای قدیمی چون خانه رحمت سمیعی در شرق آن و یا ساختمان فعلی حوزه علمیه مربوط به دوره قاجاریه در غرب آن و در بافت تجاری محله قرار گرفته است.این بنا به گواه کتیبه موجود در نمای جنوبی ( نمای اصلی ) آن از آثار اواخر دوره قاجاریه به سال 1308 هجری قمری است، نام این حمام به دلیل نام صاحب آن که ملقب به حاجی بوده، انتخاب شده است. حمام شامل ورودی، رختکن یا سربینه، شاه ‌نشین، محل آویزان کردن لنگ، میان در، گرمخانه است، فرم کلی ساختمان مستطیلی به طول 48 متر و عرض 16 متر، ارتفاع 7.5 متر و سردر بنا دارای تزئینات کاشیکاری و کتیبه تاریخی است، ورودی مردانه حمام در چوبی کرم رنگ به ارتفاع 1.80 متر و پهنای یک متر که به همراه پنجره های متقارن چوبی در دو طرف آن، نمای جنوبی را تشکیل می ‌دهند.