مقاله اهمیت و ضرورت بهداشت صنعتی

دانلود مقاله اهمیت و ضرورت بهداشت صنعتی
بهداشت صنعتی:
اهمیت و ضرورت بهداشت صنعتی
«بهداشت صنعتی» عبارتست از فراهم آوردن موجبات سلامتی، تندرستی و شادابی روح و جسم کارکنان در محیط کار (و همچنین مراجعان به سازمان) و رعایت اصولی که از بیماریها و حوادث ناشی از کارهای صنعتی جلوگیری می‎کند. موضوع بهداشت و حفظ سلامت کارکنان در محیط‎های صنعتی، یا بهداشت شغلی.
یکی از مسائل بسیار مهم بوده و آشنایی با اصول بهداشتی و کمکهای اولیه برای جلوگیری و محافظت از خطرات حاصله از بیماریها در محیطهای صنعتی و تولیدی، که کارها به صورت گروهی و دسته‎جمعی انجام می‎شوند حائز کمال اهمیت می‎باشد. بررسی عوامل زیانبخش در محیطهای کار و کنترل آنها و رعایت اصول بهداشتی باعث سلامت و شادمانی کارکنان و موجب افزایش بهره‎وری در محیط‎های صنعتی می‎شود.
در محیط‎های صنعتی و تولیدی علاوه بر حوادث، مسائلی مثل «امراض حرفه‎ای» مطرح است.
منظور بیماریهایی است که ناشی ازکارهای صنعتی و تماس با مواد و ترکیبات شیمیای زیان‎آوری باشد و از طریق خوردن، آشامیدن، تنفس و پوست مبتلا به انسان می‎شود.
همچنین در محیطهای کاری عوارض و بیماریهای حاصل از مواد رادیواکتیو و پرتوهای پولساز و امراضی نظیر سل، رماتیسم، دیسک، آرتروز،‌ تنگی نفس،‌سرطان، عقیم شدن، کاهش حساسیت حواس پنجگانه و اعضای بدن و مسمومیت شغلی ناشی از سرو کار داشتن با موادی چون سرب، سیلیس، گرد و خاک و امثالهم وجود دارند البته عوارض حرفه‎ای ممکن است واجد اهمیت کمتری نسبت به سوانح در محیط کار باشند.
عوامل محیط طبیعی
عوامل جوی و محیط خارجی یا اتمسفر طبیعی یعنی نوع زمین، آب، نور خورشید و هوا (سرما، گرما، رطوبت) در افراد بسیار مؤثر بوده و روی رفتار و کردار آنها اثر فوق‎العاده‎ای دارد.
لذا لازم است کارفرمایان حتی‎المقدور به عوامل جوی توجه داشته و از نظر انتخاب محل احداث کارخانه در مورد این مسائل مطالعات کافی به عمل آورند و محل کار من اسب با احتیاجات روانی و جسمانی آنها فراهم آورند و حتی‎المقدور جای خوش آب و هوای را برگزینند در غیر این صورت، خطراتی متوجه کارکنان شده و مالاً باعث کاهش بهره‎وری نیروی انسانی می‎شود (که به ضرر کارفرما خواهد شد).
عوامل مؤثر در بهداشت صنعتی
رعایت امور زیر در بهداشت محیط کار مؤثر است:
۱- محیط کار باید برعلیه میکروبها ضدعفونی شود و نقاط مشکوک آلوده به میکروب و عفونت گندزدایی و تمیز شده و عاری از میکروب شود.
۲- گازها، گردها و بخارهای مضر، سمی و بدبوی متصاعد شده در محیط کارگاه و کارخانه با ایجاد سیستم تهویه به خارج هدایت شود و گردهای که باعث خفگی یا مسمومیت گردند کارکنان با ماسکهای مخصوص مجهز شوند .
۳- کف کارگاهها باید از مواد غیرقابل نفوذ ساخته شده باشند تا آب در آ‌نها نفوذ نکند زیرا دیواره‎ها و کف سطوح خیس و مرطوب باعث بیماری رماتیسم می‎شود.
۴- لازم است وسائل کمکهای اولیه در محیط کار وجود داشته باشد و کارکنان با اصول کمک‎های اولیه در کارخانه آشنا باشند.
تا در صورت نیاز به کمک مصدومین بشتابند در عین حال باید داروخانهکوچکی در سازمان‎هایی که تعداد کارکنان آنها زیاد است وجود واحد و فرد مسئول در این زمینه الزامی است.
۵- به منظور مبارزه با بیماریهای واگیردار و پیشگیری از آنها که ممکن است به وسیله آب و هوا سرایت‎کننده کارکنان به موقع واکسینه و مایه‎کوبیهای لازم بشوند تا در مقابل بیماریها ایمنی حاصل کنند.
۶- کلیه کارکنان از سرویسهای پزشکی، بهداشتی و خدمات درمانی به نحو احسن برخوردار باشند.
۷- کلیه نقاط محیط کار از نظر پزشکی، بهداشتی و خدمات بطور مستمر مورد بازرسی و بهبود قرار گیرد.
موضوع رنگ و بهداشت صنعتی:
در مورد رنگ و اهمیت آن در محیط کار، در بخش بعد مفصلاً بحث خواهد شد. از نظر ارتباط رنگ با بهداشت صنعتی نیز لازم است اکنون نکاتی ذکر شود. رنگ محل کار باید با رنگهای قراردادی بهداشتی تطبیق کند. زیرا رنگهای نامناسب باعث ناراحتی و خستگی چشم شده و از لحاظ روانی نیز در روحیه و طرز کار کارکنان مؤثر است به تجربه ثابت شده است.
که رنگهای تند عامل تحرک روانی و تشدید عصبانیت و خشکی می‎شوند. به این جهت لازم است دیوار محیطهای کار دارای رنگهای ملایم، روشن و چشمنواز باشند تا باعث تسلی و آرامش روانی کارکنان به هنگام کار شوند.
رنگهای منعکس کننده نور و غیره در این مورد مناسب نیستند. برای سقفها نیز رنگهای روشن مناسب است. لوازم و وسایل کار نیز باید به رنگهای مطلوب رنگ‎آمیزی شوند.
«دفتر بین‎المللی کار» استانداردهایی جهت رنگها تعیین کرده است که نشان می‎دهد هر رنگ شاخص چه علامتی می‎باشد. مثلاً رنگ زرد علامت احتیاط است. رنگ قرمز علامت متوقف ساختن فوری ماشینها و مبارزه با آتشسوزی است. رنگ سبز علامت نجات و پستهای کمک اولیه یا اجازه عبور وسائط نقلیه می‎باشد.
انسداد راهها را با خطوط زرد و سیاه مورب مشخص می‎سازند. رنگ سفید برای راه‎های عبور مجاز و آزاد در نظر گرفته شده است.
بهسازی محیطهای صنعتی:
منظور از بهسازی محیط کار عبارتست از مراعات اصول بهداشتی و انجام عملیات لازم برای جلوگیری از عوامل بیماریزا و خطرات ناشی از کلیه اموری که سلامت کارکنان و همچنین ارباب رجوعها و مشتریها را در سازمان‎ها، بویژه سازمانهای صنعتی و تولیدی به خطر می‎اندازد.
رئوس مسائل در بهسازی محیط کار:
۱- تأمین آب سالم و کافی
۲- تأمین غذای کافی و سالم و رعایت اصول بهداشت در تهیه غذا و مواد اصل خوراکی بویژه سبزیها و میوه‎ها.
۳- تهیه و تأمین سالنهای غذاخوری کاملاً بهداشتی و تمیز، به نحوی که باعث احساس راحت و رفع خستگی کارکنان شود.
۴- رعایت نظافت در سطح کارگاه‎ها و سالنهای غذاخوری
۵- خارج کردن مواد زاید و زباله‎ها یا سوزاندن و از بین بردن مواد غیرضروری
۶- مبارزه برعلیه حشرات و حیوانات موذی
۷- تأمین وسایل نظافت از قبیل دستشویی، توالت، حمام آب گرم، رختکنهای مجزا و جداگانه
۸- سمپاشی محیطهای کار در مواقع لزوم
۹- تأمین وسایل مناسب و کافی جهت سرد و گرم کردن، روشنایی و نورپردازی، رطوبت و تهویه و استفاده از هوای تازه
۱۰- انجام تدابیر لازم برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و هوا
۱۱- تأمین ملبوس مناسب برای کارکنان در کارهایی که اقتضای پوشیدن البسه خاصی را دارند.