بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن

دانلود بررسی و مقایسه میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن

مقدمه

ما امروزه در دورانی بسر می‌بریم که مشخصات بارز آن را می‌توان افزایش جمعیت، شهرنشینی، گسترش مؤسسات و پیچیدگی‌های تکنولوژی در ارتباطات دانست و این موارد بیش از پیش جوامع و انسانها را به هم نزدیک کرده و باعث شده تا آنها در جهت رقابت با سایرین به تکاپو تلاش بیشتر وارد نموده است. و از این طریق افزایش توقعات و انتظارات روزافزون جامعه نیز در جهت رفع این توقعات و حل موارد فوق مثمر ثمر نخواهد بود این ناشی از این است که محدودیت توان و امکانات انسان و محیط وی دانست و یکی از مهمترین موضوع که ما با آن بیشتر در این تحقیق سر و کار داریم استرسها و عواملی که باعث این فشارهای عصبی است که همه ما با آن درگیر هستیم و باید آنها را بشناسیم. امروزه استرس به عنوان مهمترین  فاکتور در جوامع می‌باشد که باعث بوجود آمدن امراض روحی، جسمی و رفتارهای انسانها است. استرس و اضطراب رابطه تنگاتنگ دارد و اضطراب یکی از عوارض آنی و شایع استرس می‌باشد، پاسخ استرسها پاسخی است که از زمانی دیگر طول عمر تغییر می‌کند. به گفته‌ها هانس سلیه «مهم این نیست که چه اتفاقی برای شخص افتاده مهم آن است که آنرا چگونه درک کرده و انسان از دیدگاه‌هایش رنج می‌برد و نه بلاهایی که بر سرش می‌آید.» به این دلیل استرس توجه بسیاری از روانشناسان و دانشمندان علوم رفتاری و مدیریت را به خود معطوف کرده به طوری که فشارهای عصبی نقش مهمی در فراهم نمودن مشکلات روحی و جسمی در انسانها ایفا می‌کند.

استرس در زندگی روزمره به شیوه‌های متفاوتی بروز می‌کند: پرخاشگری ناگهانی در پاسخ به یک سؤال ساده‌لوحانه، سردرد شدید در پایان یک روزگار سخت، بروز عصبانیت به صورت زدن دست روی فرمان ماشین در ترافیک است برای همین وجود این استرسها در طول روز طبیعی هستند. با وجود این استرس طولانی و شدیدتر اغلب سبب بروز علائم ناراحت کننده‌ای می‌شود که اشخاص در مورد آن نگران می‌شود بنابراین بشر در سر تا سر دوران گذشته خود استرس را تجربه کرده است.

گروهی از صاحبنظران رفتاری استرس را بیماری شایع‌ قرن نامگذاری کرده در حالی که در عصر حاضری که در آن هستیم عصر استرس و فشارهای عصبی است. دوره‌ای که در ان انسان بیش از هر زمان دیگری در معرض عواملی موجود استرس قرار گرفته و مسائل و مشکلات بی‌شماری از هر طرف او را احاطه کرده است.

–

بیان مسئله

واژه استرس در نزد متخصصین متخلف معانی متفاوتی دارد، استرس در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است در حالی که مسأله استرس در جامعه به طور گسترده‌ای تشخیص داده شده است روان‌شناسان بالینی و سایرین ارتباط بین فشار روانی و بهداشت روانی را به دقت مورد بررسی قرار داده‌اند. در روانشناسی استرس به معنی تحت فشار روحی و روانی قرار گرفتن تعریف شده است. در این حالت جسم روان آدمی به تقاضاهای درونی و بیرونی با فشار پاسخ می‌دهند. استرس هنگامی رخ می‌دهد که فرد واکنشهای خود را در مواجهه با محرکهای درونی و بیرونی ناتوان ببیند که همانا پیامد آن از دست رفتن تعادل روانی فرد است (خواجه‌پور، ۱۳۷۷، ص ۵) استرس را گاهی ناشی از محرکات خارج می‌دانند و گاهی آن را پاسخ فرد به پاره‌ای از مزاحمت‌ها عنوان کرده‌اند. بررسی‌های جدید و تئوریهای جامع راجع به استرس به تعامل فرد و محیط تأکید دارد.

محققان سالهای ۱۹۵۰ استرس را پاسخ فرد به فرآیندهای درونی و برونی که بر ظرفیت ادغام نیروهای جسمی و روانی فشار وارد می‌کنند توصیف نموده‌اند.

کلاس وسینگر، در تحقیق خود نشان دادند فشارهای عصبی می‌تواند باعث کاهش میزان تحمل و ناکامی شود. در این تحقیق نشان داده شده است که کارکنان سازمان فشارهای عصبی ناشی از سروصداهای آزار دهنده و دخالت‌های بی مورد در انجام وظایف شغلی خود را تحمل می‌کنند، اما از میزان تحمل آنان در برابر ناکامی کاسته می‌شود (منتقل از پایان‌نامه رجب‌پور، ۱۳۷۹)

اگر چه عمده‌ترین هدف کار کردن انسانها، تأمین نیازهای زندگی و به عبارتی کسب درآمد می‌باشد اما عوامل دیگری نظیر به ثمر رسانیدن انگیزه‌ها، عملی کردن تمایلات، انتظارات اجتماعی، علاقه‌مند بودن به کار، فشار محیطی و خانوادگی و رقابت نیز در کار کردن دخیل هستند ولی نمی‌توان از کسب درآمد به عنوان تنها علت اشتغال آدمیان نام برد (اسفرجانی، ۱۳۵۳، ص ۵۰)

استرس در زندگی روزمره به وفور دیده می‌شود و همه افراد به دفعات متعددی تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرند و آن را تجربه می‌کنند و وقتی که کسی دچار استرس شده، وارد محیط کار خود می‌شوند و معمولاً همکاران ومسئولین متوجه می‌شوند و در تعامل با دیگران و استرس فرد به آنان سرایت می‌کند و برای همین با توجه به آنچه گفتیم در این تحقیق به بررسی میزان استرس و تجربه استرس در بین معلمین زن کلاس اول و دوم و سوم ابتدائی را انجام می‌دهیم. به این دلیل که استرس از شغلها به وفور دیده می‌شود ولی شغلهای دارای استرس زیادتر هستند مثل پزشکی، مدیران. پرستاران، معلمان و … می‌باشند وبرای همین در این تحقیق به سراغ محیط مدرسه می‌رویم که در بسیاری از مواقع بسیار استرس‌از هستند چه برای کارکنان و چه برای دانش‌آموزان. می‌خواهیم بدانیم چه عواملی در محیط مدرسه باعث استرس می‌شود و معلمان سطوح مختلف اول و دوم و سوم ابتدائی چقدر مورد عوامل استرس‌از قرار می‌گیرند، این عوامل چه چیزهایی هستند و تجربه استرس معلمان در زندگی روزمره آنها تا چه اندازه‌ای می‌باشد و شیوه‌های مقابله با استرس را بررسی می‌کنیم.

–

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه ۱
بیان مسأله ۳
اهداف تحقیق ۵
سوالات تحقیق ۵
فرضیه های تحقیق ۵
اهمیت و ضرورت تحقیق ۶
تعاریف نظری ۷
استرس ۷
معلم ۷
تجربه استرس ۷
تعارف عملیاتی ۷
فصل دوم: ادبیات تحقیق
مقدمه ۱۰
مفهوم استرس ۱۰
استرس بعنوان پاسخ درونی ۱۵
مراحل استرس ۱۷
مرحله واکنش اخطار ۱۸
مرحله مقاومت ۱۸
مرحله فرسودگی ۱۸
علل فشار روانی ۱۹
شرایط ایجاد کننده استرس ۲۰
عوامل فردی ۲۰
عوامل محیطی ۲۲
عوامل سازمانی ۲۴
انواع استرس ۲۶
پاسخ های فیزیولوژیک بدن انسان به استرس ۲۷
استرس مثبت و منفی ۲۹
استرس طبیعی یا نرمال ۳۰
استرس شغلی ۳۱
نشانه های استرس شغلی ۳۲
مطالعات مربوط به استرس شغلی ۳۳
دلزدگی و استرس شغلی ۳۴
ابعاد گوناگون نقشهای شغلی ۳۵
فشار ناشی از نقش ۳۶
استرس از نظر جنسیتی ۳۷
استرس زنان کارمند ۳۸
دیدگاه های نظری درباره استرس ۳۹
حمایت اجتماعی چه تأثیری ممکن است در استرس شغلی داشته باشد ۴۴
آیا تنها افراد خاصی هستند که نمی توانند با استرس مقابله کنند. ۴۵
پیشینه تحقیق ۴۶
فصل سوم: روش تحقیق
روش تحقیق ۵۱
جامعه آماری ۵۱
نمونه پژوهش ۵۱
ابزار پژوهش ۵۱
چگونگی جمع‌آوری اطلاعات ۵۳
روش آماری ۵۳
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های آماری
مقدمه ۶۰
تجزیه و تحلیل داده‌های آماری ۶۱
فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری
نتیجه‌گیری ۱۰۱
محددویت‌های تحقیق ۱۰۴
پیشنهادهای تحقیق ۱۰۴
فصل ششم:
منابع و مأخذ ۱۰۶
نمونه پرسشنامه ۱۰۸