مقاله انقلاب سفید

دانلود مقاله انقلاب سفید

انقلاب سفید
انقلاب سفید یا انقلاب شاه و مردم نام یک ‏زنجیره اصلاحات اقتصادی و اجتماعی در دوره ‏پهلوی در ایران بود. منتقدان تصور می‌کنند محمد ‏رضا شاه پهلوی انقلاب سفید را (که مهم‌ترین بخش آن ‏اصلاحات ارضی بود) به دلیل فشار سیاسی موجود ‏و با تشویق دولت کندی رییس جمهور وقت آمریکا ‏آغاز کرد.‏
‏•‏ ‏۱ پیشینه ‏
‏•‏ ‏۲ موارد اصلاحات ‏
‏•‏ ‏۳ مخالفت اسلامگرایان ‏
‏•‏ ‏۴ پیوند به بیرون ‏
‏ پیشینه
در سال ۱۳۳۸ش / ۱۹۵۹م محمدرضا پهلوی در اثر ‏فشار دولت امریکا و بحرانهای داخلی کشور ‏متقاعد شد که دست به اصلاحات اجتماعی ـ ‏اقتصادی بزند بر این اساس از منوچهر اقبال ‏نخست‌وزیر وقت خواست که پیش‌نویس لایحه اصلاحات ‏ارضی را برای ارائه به مجلس آماده کند. ‏طبیعتاً تصویب چنین قانونی با مخالفت مالکان ‏رو به رو می‌شد اما از آنجا که حکومت مجلس را ‏تحت کنترل داشت، تنها راه نجات مالکان ‏تجدیدنظر در لایحه و تغییر آن به ترتیبی بود ‏که اجرایش را ناممکن سازد.‏
در اوایل سال ۱۳۳۹ش/ ۱۹۶۰م نسخه اصلاح شده ‏اصلاحات ارضی از تصویب مجلس – که اکثریت آن ‏را مالکان تشکیل می‌دادند – گذشت. به همین ‏جهت قانون مزبور منافع مالکان را تأمین کرد. ‏بنابر این قانون، هر مالک می‌توانست تا ۴۰۰ ‏هکتار زمین آبی یا ۸۰۰ هکتار زمین دیم را ‏برای خود نگاه دارد. در مجموع، مجلس راههای ‏را پیش‌بینی کرد که حتی‌الامکان مانع از تحقق ‏واقعی اصلاحات ارضی شد و به جانبداری از ‏منافع مالکان پرداخت.‏
تصویب چنین قانونی نمی‌توانست تغییر اساسی در ‏مناسبات ارضی و اجتماعی ایجاد کند در نتیجه ‏احتمال بروز بحران سیاسی-اجتماعی در کشور ‏می‌رفت و از این رو در اردیبهشت ۱۳۴۰، شاه، ‏علی امینی را که از طرف امریکاییها حمایت ‏می‌شد به نخست‌وزیر منصوب کرد تا مجری اصلاحات ‏ارضی شود.‏
در ۲۴ آبان ۱۳۴۰، شاه فرمانی خطاب به ‏نخست‌وزیر صادر کرد که در آن مواد برنامه ‏جدید اصلاحات تشریح شده بود و دولت امینی را ‏مسئول اجرای آن معرفی کرد. این همان برنامه ‏اصلاحات موردنظر دولت کندی بود که چند ماه ‏بعد به نام انقلاب سفید خوانده شد. لایحه ‏اصلاحات ارضی در ۱۹ دی ۱۳۴۱ به تصویب رسید. ‏این لایحه اگرچه صرفاً اصلاحیه‌ای بر قانون سال ‏‏۳۹ بود اما عملاً یک قانون جدید از کار درآمد. ‏تصویبنامه مزبور نخستین گام در جهت تحقق ‏برنامه اصلاحات ارضی بود که به موجب آن، حدود ‏مالکیت ارضی را به یک ده شش دانگ، یا شش ‏دانگ از چند ده محدود کرد و به مالک اجازه ‏داد تا مازاد املاک خود را به قیمت معین به ‏دولت بفروشد. باغات میوه، کشترازهای چای، ‏بیشه‌زارها، مزارع مکانیزه و زمینهای وقفی از ‏شمول این قانون مستثنی شدند. با تصویب قانون ‏مزبور، شورایی به نام شورای اصلاحات ارضی ‏تشکیل یافت و براساس تصمیم این شورا، ‏سازمانی به نام سازمان اصلاحات ارضی تأسیس ‏شد.‏