عقل از دیدگاه حضرت علی (ع)

عقل از دیدگاه حضرت علی (ع) عقل و تعقل از دیدگاه امام علی (ع) مقاله تحقیق عقل و فهم مقاله حدیث حضرت علی در مورد عقل حدیث از حضرت علی درباره عقل عقل از دیدگاه حضرت علی عقل زن ناقص است حضرت علی سخنان حضرت علی در مورد عقل تحقیق در مورد عقل تحقیق در مورد عقل و دانش و تجربه تحقیق در مورد عقل و ایمان تحقیق درباره عقل انسان مقاله در مورد عقل

بخشی از متن:
در زبان عرب «عقل» به معنای درک آمده است ، وقتی گفته می شود «ما فعلت منذ عقلت‌»یعنی از وقتی درک کردم چنین کاری نکردم و یا هنگامی که گفته می شود،‌«عقل الشی» یعنی چیزی را فهمید و درک کرد. اسم فاعل ماده «ع ق ل»  عاقل وجمع آن «عاقلون» است. عقال و «عقلاء» جمع مکسر آن است. مونث عاقل «عاقله» که جمع سالم و مکسر آن به ترتیب »عاقلات«‌و »عواقل« است »العقل« مصدر و جمع آن عقول است. »عقل را بدان جهت عقل نامیده شد ه است که از فرو رفتن صاحبش درگرداب (نادانی و خطر) جلوگیری می کند.
همچنین راغب «عقل» را در لغت چنین معنا کرده:» عقل نیرویی است که آماده و مجهز کننده صاحبش برای قبول و استفاده ازعلم است»، »العقل یقال للقوه المتهیئه لقبول العلم«.
که ضمن احادیث متعددی در نهج‌البلاغه، غرر الحکم و درر الکم ، اصول کافی و سایر کتب حدیث نقل گردیده است – چنین بنظر میرسد که عقل در کلام امام علیه السلام از اهمیت و ماهیت خاص برخوردار است.

فهرست مطالب:
فصل اول
لغت شناسی
اصطلاح شناسی
متبلورات عقل
لب
حجی
حجر
وسط
نهی
بررسی ارتباط واژه عقل با سایر لغات
عقل  در مقابل جهل
عقل و اخلاق
عقل و دین
عقل و علم
عقل و اراده
عقل و رشد سنی
عقل در مقابل شهوت و هوای نفس
عقل و عشق
جنگ عقل و عشق
فصل دوم
نگرش های متفاوت به عقل
عقل از منظر قرآن
عقل در منظر روایات
عقل از منظر اندیشمندان
مسلمانان
اشاعره
ماتریدیه
معتزله
فلسفه
عرفان
غیر مسلمان
فلسفه
روانشناسی
نقدی کوتاه براصالت عقل وحس
اصالت حس یا عقل در تصدیقات
فصل سوم
عقل ، اطلاقات و کارکردها
عقل نظری و عقل عملی
اطلاقات عقلی عملی
کارکرد نظری عقل
کارکرد عملی عقل
کارکرد ابزاری عقل
عقل مسموع و مطبوع
تفاوت عقل مطبوع و عقل مسموع
عقل رعایی و روایی
فصل چهارم
عقل در محضر علی علیه‌ السلام
عقل بهترین موهبت الهی و برترین نعمت است.
عقل مایه فضیلت و ارزش انسان است
عقل عامل کمال و هدایت الهی است
عقل برترین غنای آدمی و پر سودترین ثروت است
عقل موجب فراگیری علوم و درک و فهم در انسان است.
عقل موجب هدایت انسان به عدل و خیر و دوری او از زشتی است
عقل موجب دینداری و عبادت خداوند است
عقل وجه تمایز انسان بر سایر موجودات است
ماهیت عقل از منظر مولا علی علیه السلام
ثمرات عقل از منظر مولا
بی‌رغبتی به دنیا و توشه‌گیری برای آخرت
تجربه اندوزی و عاقبت اندیشی
تدبیر نیکو (دوراندیشی)
دینداری و شناخت و پرستش خداوند
علم آموزی و درک و فهم
کسب مکارم اخلاقی
فصل پنجم
آثار و علایم عاقل
اطاعت و پیروی از خداوند
تواضع و فروتنی
تکلم سنجیده و سکوت همراه با تفکر
حقیقت جویی و پذیرش آراء مخالف
حسن تنظیم زندگی دنیوی و اخروی
دانش دوستی
مدارا و خوش رفتاری با مردم
رعایت عدالت
صداقت در گفتار و رفتار
عدم شتاب در قضاوت
عاقبت اندیشی ، دور اندیشی و منفعت جویی
عبرت گیری و بهره‌مندی از تجارب
غلبه بر هواهای نفسانی
مشورت با دیگران
فصل ششم
هدایت و ضلالت عقل و عوامل آن
هدایت و ضلالت
مبادی تصوری هدایت و ضلالت
واژه شناسی و جایگاه معرفتی آن
جایگاه معرفتی مبحث هدایت و ضلالت
مبادی تصدیقی هدایت و ضلالت
هدایت
عقل و هدایت تکوینی
قلمرو اعتبار هدایت عقلی
هدایت تشریعی
نبوت و هدایت
نبوت عامه
نبوت خاصه
دین اسلام و هدایت تشریعی
قرآن و هدایت تشریعی :
اهل بیت علیهم السلام و هدایت تشریعی
اسباب و زمینه‌های هدایت
ذکر و یاد خدا و هدایت
ذکر و عقل نظری و عملی
استقامت و هدایت
مشورت و هدایت
پذیرش حق
کنجکاوی و سؤال
معاشرت با عقلا
تفکر
ضلالت
رهبران ناصالح سیاسی وگمراهی بشر
شیطان و گمراهی
هواپرستی و گمراهی
فهرست منابع