برنامه هایی آموزشی جهت کنترل استرس در کسب و کارهای کوچک

برنامه هایی آموزشی جهت کنترل استرس در کسب و کارهای کوچک

چکیده

هدف- این مقاله معرفی موارد زیر را دنبال می کند: مساله استرس که ممکن است کارکنان با آن مواجه شوند، تمایل شخصی به استرس، شیوه هایی اختصاصی برای کاهش استرس و مدل آموزشی محققان برای جلوگیری از استرس.

طرح/ روش شناسی/ رویکرد- این مقاله هم از رویکردهای توصیفی و هم از رویکردهای تحلیلی در تحقیق و انتشار استفاده کرده است. در رویکرد توصیفی از شیوه های متفاوتی استفاده شده است که شامل تکنیکهای گردآوری، مقایسه ای و توصیفی است، رویکرد تحلیلی شامل شیوه های قیاسی و استنتاجی می باشد.

یافته ها- اینگونه به نظر می رسد که توانایی افراد در کنترل کردن استرس  متفاوت است. ادراک خویشتن، منبع کنترل، نوع الگوهای رفتاری A یا B و انعطاف پذیری یا سخت بودن، تمام این موارد می تواند در کنترل کردن استرس تاثیرگذار باشد.

استنباط های کاربردی- برخی از سازمانها می توانند با فراهم نمودن برنامه های آموزشی مربوطه به افراد در کنترل استرس کمک کنند.

اصالت/ارزش- در این مقاله به مدلی آموزشی برای جلوگیری از استرس پرداخته می شود. این مدل طبق نیاز سازمانهای کوچک، متوسط و بزرگ قابل تغییر است.

واژگان کلیدی: استرس، کسب و کارهای کوچک، آموزشی، مدیریت بر مبنای زمان

نوع مقاله- مقاله تحقیقاتی

مقدمه

واژه ” استرس ” یکی از کلماتی است که امروزه بطور مداوم از آن استفاده می شود. ما در جهانی زندگی می کنیم که بسرعت در حال رشد و مستلزم سازگاری هایی همیشگی است. همانگونه که تکنولوژی در حال تغییر است، عادات اجتماعی، ارزشها، ساختارهای اجتماعی و افراد نیز تغییر می یابند. همه افراد مجبور هستند که با این تغییرات مواجه شوند، این امر تنها مختص افراد نیست بلکه سازمانها و دولتها نیز از این امر مستثنی نیستند. شتاب زندگی نیز سرعت یافته است. آنچه که دیروز چیز جدیدی بوده امروز قدیمی می شود. بسیاری از مردم از ارزش مثبت این تغییرات آگاهند در حالیکه تعداد بسیار کمی به عواقب ناگواری می اندیشند که ممکن است بدنبال این تغییرات وجود داشته باشد. تخمین زده شده که بشر هرساله بدلیل عواقب بعدی استرس ۱۰۰ میلیون روز کاری را از دست می دهد. نکته مهمتر این است که ۵۰ تا ۷۵ درصد از بیماریهای امروزه به استرس مرتبط هستند. سازمان بهداشت و ایمنی Work )  ( The European Agency for Health and Safety at اینگونه اظهار کرده که استرس در سازمان دومین مشکل مکرر می باشد و بر روی ۲۸ درصد کارکنان تاثیرگذار است. از دست دادن سلامتی در نتیجه استرس داشتن نه تنها بزرگترین بلکه تنها هزینه شرکتها است. این امر ممکن است مشکلی خاص در شرکتهای کوچکی باشد که اغلب بیشتر از ۵۰ کارمند ندارند و از اینرو هر یک از آنها برای انجام دادن کار در زمان مناسب بسیار موردتوجه و مهم هستند. اشتباهات و یا تصمیمات نادرستی که کارکنان ممکن بدلیل استرس بدان دچار می شوند، ضرروزیانی بیشتر از از دست دادن سلامتی آنها را در پی خواهد داشت. در سازمانهای کوچک این تصمیمات نادرست کارکنان می تواند تاثیرات بسیار مخرب تری را بدنبال داشته باشد. بنابراین، بایستی بطور جدی به این مساله پرداخت که چگونه می توان از ایجاد استرس در کارکنان جلوگیری کرد. برای حل این مشکل، می توان برنامه های آموزشی مختلف برای کنترل استرس را در شرکت بکار برد. چنین برنامه هایی به کارکنان در خصوص ماهیت استرس و نیز چگونگی استفاده از یک تکنیک خاص ریلکسیشن برای جلوگیری از استرس آگاهی می دهند.

تعریف استرس

ما در زندگی روزمره کلمه “استرس” را بسیار بکار می بریم. ما با شنیدن کلمه “استرس” ابتدا به یاد چیزی ناخوشایند ، تهدیدآمیز و فراتر از کنترل خود  می افتیم. با این حال ، استرس برای هزاران سال به عنوان یک عامل کمک کننده به افراد بوده ،اما امروزه به عنوان مهمترین دشمن آنها به حساب می آید.  افراد علت بسیاری از تصادفات، بیماریها، مرگهای زودرس، خودکشیها، نارضایتی ها و تنشها را به استرس نسبت می دهند. علاوه بر این، محاسبه ی ضررو زیانهایی که از طریق استرس به اقتصاد وارد می شود، کاری مشکل خواهد بود. هیچکس بطور کامل در مقابل استرس مصون نیست. استرس می تواند بر روی هر یک از افراد تاثیرگذار باشد چراکه بخش مهم و حیاتی از زندگی ما محسوب می شود. استرس به عنوان پیامدی غیرقابل اجتناب از ارتباط ما با محیط مدام در حال تغییری است که ما باید با آن سازگار شویم. کلمه استرس از دنیای انگلوساکسن گرفته شده و برای نخستین بار در فیزیک برای طراحی نیروی مکانیکی بکار برده شد. استرس به معنای فشار خارجی و فشار تحت یک جسم است. Hans Selye کلمه استرس را برای اولین بار در سال ۱۹۴۹ در پزشکی معرفی کرد. بر اساس تعریف وی، استرس روشی برای سازگاری فیزیکی با شرایط جدید و نیز واکنشی است به مشکلاتی که تعادل افراد را مختل می کند. Ivanchevich و Matteson (1993) استرس را به سادگی “تعامل فرد با محیط پیرامون خود ” تعریف می کند. آنها همچنین این کلمه را به تفصیل اینگونه تعریف کرده اند : ” واکنش یک شخص به عنوان  انعکاس تفاوت خود و یا فرایندهای روانشناختی در امور، حالتها یا وقایع در محیط که نیازهای فیزیکی و روانشناختی اغراق شده را ایجاد می کند”. Greenberg و Baron (2000) استرس را به عنوان “الگوی پیچیده ای از حالتهای عاطفی، واکنشهای فیزیولوژیکی و تفکرات مربوطه در پاسخ به درخواستهای خارجی ” تعریف می کنند. آنها به درخواستهایی اشاره دارند که از محیط به عنوان عامل ایجاد استرس ناشی می شود. نمونه هایی از عوامل ایجاد استرس عبارتند از: درخواستهای تخصیص کار، ارتباطات میان فردی بین کارکنان همکار، ارتباطات یک فرد با همسر و فرزندان و تعهدات اجتماعی.  سومین کلمه، ارتباط بین استرس و عوامل ایجاد استرس طبق این محققان است که اشاره دارد به تاثیرات انبوه استرسی که در پی انحراف از الگوهای نرمال رفتار یا فعالیت ایجاد می شود و ازاینرو پیامدی بعد از قرار گرفتن در معرض حوادث استرس زا ایجاد خواهد شد.

تفاوتهای شخصی و استرس

بعضی افراد در رویارویی با موقعیتهای استرس زا بهتر عمل می کنند، در حالیکه برخی دیگر با استرس بیشتری در این موقعیتها واکنش نشان می دهند. چه عاملی موجب می شود که افراد با توجه به تواناییهای خود بطور متفاوت در مواجه با استرس عمل می کنند؟ برای رسیدن به پاسخ این سؤال می توان از توضیحات موارد زیر استفاده کرد:

–         نیرو و خودآگاهی شخصی

–         منبع کنترل

–         الگوی رفتاری نوع A/B

–         گرایش منفی

–         توانایی