دانلود مقاله در مورد ادبیات عامیانه
اَدَبیّاتِ عامیانه . .ادبیّات توده مردم ایران، اثر مردمانی بی‌سواد یا کم‌سواد و غالباً شفاهی، که از جهت ساختار و محتوا، با ادبیّات سنّتی مکتوب فارسی متفاوت است. زبان ساده، لحن عامیانه، حالات و اندیشه‌های عوام در این ادبیّات نمایان است (نک: ریپکا، ص۲۳۹ـ۲۴۰).
امروزه ادبیّات عامیانه در نقاط گوناگون ایران با گویشهای متفاوت میان مردم مناطق گوناگون مشهور و متداول است. از جمله در گیلان اشعارشرف شاه دولایی، از شاعران قرن هشتم.ق، به گویش گیلکی (نک: صوتی، ص۱)، در مازندران اشعار امیر پازواری * به گویشهای مازندرانی (نک: اسماعیل‌پور، ص۲۶ـ۳۳)، در کردستان داستانهای کُردی منظومی که اصطلاحاً بیت نامیده می‌شوند و با آواز می‌خوانند (نک: حسن‌پور، ج IV ، ص ۱۲-۱۱ )، و نیز بسیاری از قصّه‌های کوتاه عامیانه به گویشهای گوناگون که گاه در آثار پژوهندگان گویش‌شناسی نقل شده است (نک: کریستنسن، ص۱۵۰ـ۱۵۱). در این مقاله صرفاً به ادبیّات عامیانه فارسی متداول در درون مرزهای ایران پرداخته می‌شود.
اشعار عامیانه از دیرباز در میان مردم ایران شناخته بوده است. این اشعار را، که به گویشهای محلّی بوده است، فَهلویّات * می‌گفته‌اند. برخی از این فهلویّات، که خنیاگران در کوچه و بازار می‌خوانده‌اند، داستانهای عشقی منظوم بوده است مانند آنچه در مناطق غربی ایران درباره عشق شروین دشتبی می‌خوانده‌اند؛ به همین سبب است که اشعاری را هم که در زمان ما در جنوب ایران به گویشهای محلّی می‌خوانند «شَروه» می‌نامند. در آذربایجان هم خوانندگان این فهلویّات به نام «شهری خوان» معروف‌اند (صادقی، ص۲۳۷ـ۲۴۱). امروزه اشعار عامیانه به زبان فارسی را، که بر زبان عامّه مردم جاری است، ترانه و تصنیف نیز می‌گویند (نک: بهار، محمّدتقی،ص۱۱۵ـ۱۱۶). وزن بسیاری از این اشعار منطبق با اوزان عروضی نیست، امّا با طرز خواندن و تکیه بر برخی از هجاها می‌توان آنها را موزون کرد (ناتل خانلری، ص۶۹ـ۷۳). اشعار عامیانه متأخّرتر متأثّر از ادبیّات سنّتی است و وزن عروضی دارد. قالب برخی از ترانه‌های عامیانه نیز مطابق با هیچ‌یک از قالبهای شعر رسمی نیست، بلکه ساده و ایرانی است. قالب دوبیتی بیش از قالبهای دیگر در اشعار عامیانه کاربرد دارد. برخی از اشعار متأخّر نیز به قالبهای غزل و قصیده است (شکورزاده، ص۴۲۰ـ۴۲۱). این اشعار را با آهنگهای خاصّ و همراه با موسیقی (همان، ص۴۲۰) و دوبیتیها را بیشتر با آواز دشتی و در گوشه بختیاری می‌خوانند (نک: بهار، محمّدتقی، ص۱۲۹ـ۱۳۰). برخی از پژوهشگران دستگاه و مقام موسیقی این اشعار را ثبت کرده‌اند (مثلاً نک: همایونی، ترانه‌های محلّی فارس ، ص ۵۱۴ـ۵۲۸؛ درویشی، ص.۲۹ـ۵۲). سرایندگان بیشتر آنها معلوم نیستند، اما گاه نام برخی از آنان در دوبیتیها آمده است (همایونی، همان، ص۱۶۴). این نوع ترانه‌های عامیانه عاری از تشبیهات و استعاره‌های پیچیده و هرگونه تصنّع و گویای احساسات و افکار عامیانه است و………
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 14
مطالب مرتبط