مقاله بررسی حقوقی ـ زیست محیطی پارک های ملی ایران و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت آنها مقاله
چکیده
انهدام و تخریب مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ایران به ویژه پارک های ملی می بایست از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در این مقاله به بررسی موضوع یاد شده از دیدگاه زیست محیطی و قوانین و مقررات مبادرت شده است. در همین راستا ارزیابی اقدامات مخرب و آلاینده و پاسخ های قانونی مربوط که در قوانین و مقررات ایران پیش بینی شده است همراه با چگونگی اثر بخش و موثر بودن یا نبودن آنها در راستای جلوگیری از تخریب و انهدام و وقوع جرایم زیست محیطی مربوط به از بین بردن پارک های ملی از مواردی است که در این تحقیق مطرح می گردد.
بدیهی است که برای رسیدن به نتایج یاد شده، شناخت پارک های ملی از لحاظ زیست محیطی و چگونگی پیدایش آنها ضروری خواهد بود. بنابراین در فصل اول این مقاله درباره موضوعات مختلف پیرامون پارک های ملی از قبیل تاریخچه، چگونگی شکل گیری، ابعاد، بررسی زیست محیطی پارک های ملی ایران، ارزش های حفاظتی این مناطق سخن به میان آمده است.
در فصل دوم برای حفاظت بیشتر و بهتر از پارک های ملی، مدیریت پارک های ملی در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. بدیهی است که پارک ملی تنها در صورت داشتن یک مدیریت مطلوب و کار آمده است که می تواند ارزشهای اکولوژیکی، فرهنگی و معنوی خود را حفظ نماید و یک مدیر خوب هم در صورتی می تواند به یک مدیریت بهینه برای اداره پارک های ملی دست یابد که هم ابزارهای اجرایی لازم را در دست داشته باشد و هم چارچوب قانونی متناسبی برای حفظ و نگهداری آن وجود داشته باشد. لذا در فصل سوم این مقاله با تقسیم بندی قوانین و مقررات پارک ملی به بررسی آن پرداخته شده است.
در فصل چهارم با توجه به اصول مدیریت مطلوب در پارک های ملی و صغف های موجود در مدیریت این مناطق در ایران یک چارچوب متناسب حقوقی برای مدیریت مطلوب تر پارک های ملی ارائه گردیده است.
در هر حال برای ارتقاء مدیریت بهینه و حفظ و نگهداری پارک های ملی ایجاد قوانین و مقررات کار آمدتر و همگام با قوانین جهانی و اجرای آن توسط مسئولین و آشنایی مردم باارزش های پارک ملی امری ضروری به نظر می رسد که همت و تلاش تمامی اقشار جامعه را طلب می نماید.
پیشگفتار
از زمان احداث نخستین منطقه حفاظت شده جهان به عنوان پارک ملی بیش از صد و بیست سال می گذرد. امروزه پارک های ملی به عنوان یکی از مفیدترین اشکال بهره وری پایدار و چند جانبه از سرزمین شناخته می شوند. «نگهداری فرآیندهای اکولوژیک اساسی و سیستم های حیات بخش، حفظ حوضه آبخیزها، حفاظت از تنوع ژنتیکی، نگهداری از زیست گاههای حیات وحش، رویش گاههای گیاهی به ویژه گونه های گیاهی و جانوری بومی کمیاب در خطر تهدید یا انقراض، حفظ تنوع زیستی محیط های آبی و خشکی، حفظ میراث های طبیعی، تأمین شرایط لازم برای بهره برداری پایدار جوامع، آموزشی، پژوهشی، توریسم و تفریح از عادی ترین فوایدی است که مناطق تحت حفاظت به ویژه پارک های ملی در صورت مدیریت مطلوب به جامعه عرضه می کنند».
اگر چه مناطق تحت حفاظت در رقابت با سایر استفاده های ممکن از سرزمین آشکارا برتری دارند و بارها آن را به اثبات رسانده اند؛ معهذا آنها اغلب در خطر تهدید استفاده های فیزیکی دارند در حالی که ارزش های مادی و ملموس این مناطق در برابر ارزش های کیفی و خدمات بی شمار آنها بسیار نا چیز است جوامع انسانی تا دست یابی به درک صحیح و روشنی از ارزش های غیر قابل جانشین پارک ها آن گونه که سزوار و شایسته آن هستند هنوز در نیمه راه قرار دارند [مجنونیان، هنریک].
در حقوق داخلی کشورها مانند ایران، قوانین و مقررات متعددی دراین باره وضع گردیده و از سوی نهادهای مسئول به مورد اجرا گذاشته شده است. علی رغم تلاش های زیادی که در زمینه حمایت از محیط زیست صورت گرفته است، اما همواره آلوده کردن و تخریب آن همچنان ادامه دارد که بدون تردید یکی از مهم ترین این دلایل فقدان حمایت «کیفری» از محیط زیست در عرصه بین المللی و نیز نقص میزان و چگونگی این حمایت در حقوق داخلی کشورهایی مانند ایران بوده است. به دلیل وجود اشکالاتی که در زمینه های مختلف جرم انگاری، تعیین پاسخ های کیفری مناسب ، اعمال پاسخ های کیفری متناسب با جرم و مؤثر، فقدان برنامه نظارتی اجرایی و آموزش دقیق مفید و گسترده روند تخریب و از بین رفتن پارک های ملی با وجود برخی از قوانین و مقررات مربوط به آنها هم چنان ادامه دارد.
هدف تحقیق
هدف از نگارش این مقاله بررسی وضعیت زیست محیطی آسیب پذیر و در معرض تخریب پارک های ملی کشور و ضرورت دست یابی به یک چارچوب مستحکم حقوقی برای حفاظت آنها می باشد. هر چند در حال حاضر ابزارهای حمایت حقوقی در مقابل تخریب پارک های ملی وجود دارند ولی ضرورت تدوین یک نظام متناسب حقوقی بیش از پیش احساس می گردد. در این مقاله سعی گردیده است با انجام بررسی لازم در خصوص تغییر و انهدام تخریب پارک های ملی در قلمرو حقوق و مقررات قانونی ایران و ارائه یک چارچوب متناسب حقوقی علاوه بر بیان مفید و مطلوب بودن یا نبودن مقررات کنونی و اقدامات صورت پذیرفته پیشنهادات و راه کارهای حقوقی و مدیریتی در جهت بسته شرایط فصلی ارائه گردیده است.
پیشینه تحقیق
با در نظر گرفتن جدید بودن رشته حقوق محیط زیست نگارش مقاله ای نظیر مقاله موجود در ارتباط با بررسی مناطق مورد حفاظت سازمان محیط زیست ایران به ویژه پارک های ملی و ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب و کامل برای مدیریت آنها می تواند حاوی پژوهشی نوین باشد. هر چند این مسأله به معنای فقدان اقدامات پژوهشی در این باره در گذشته نخواهد بود. تخریب مناطق مورد حفاظت سازمان در کتاب ها و مجلات گوناگون از لحاظ محیطی زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است و بدون تردید قوانین و مقررات حقوقی کشور و بررسی آنها منبع اساسی این مقاله خواهد بود. لیکن با توجه به این موضوع که این مقاله به دنبال ارائه یک چارچوب حقوقی متناسب برای مدیریت پارک های ملی ایران، نمی توان از منابع موجود را به عنوان یک سابقه پژوهشی نام برد.
فهرست مطالب
چکیده
پیشگفتار (هدف، پیشینه، روش کار و تحقیق)
فصل اول : کلیات
۱ـ۱ مفهوم پارک ملی
۱ـ۱ـ۱ـ تعاریف جهانی درباره پارک ملی
۱ـ۲ـ تاریخچه پارک های ملی
۱ـ۲ـ۱ـ تاریخچه پارک ملی در جهان
۱ـ۲ـ۲ـ تاریخچه پارک ملی در ایران
۱ـ۳ ـ ارزش های پارک ملی
۱ـ۳ـ۱ـ ضرورت حفاظت از پارک های ملی
۱ـ۳ـ۲ـ تدابیر حفاظت از پارک های ملی در عرصه بین المللی
۱ـ۴ـ بررسی وضعیت موجود در پارک های ملی ایران
۱ـ۴ـ۱ـ تعداد و مساحت
۱ـ۴ـ۲ـ موقعیت جغرافیایی
۱ـ۴ـ۳ـ پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری
۱ـ۴ـ۴ روند تخریب
فصل دوم: نظام مدیریت در پارک های ملی
۲ـ۱ـ مدیریت جهانی در مورد پارک های ملی
۲ـ۱ـ۱ـ طبقه بندی اتحادیه بین المللی حفاظت IUNC
۲ـ۱ـ۲ـ مدیریت گردشگری و تفرج در پارک های ملی
۲ـ۱ـ۳ـ مدیریت حفاظت از جوامع طبیعی و گونه های وحش
۲ـ ۲ـ مدیریت ایران در مورد پارک های مل
۲ـ۲ـ۱ـ زون بندی پارک های ملی
۲ـ۲ـ۲ـ همکاری با نهادهای بین المللی در زمینه حفاظت از پارک های ملی
۲ـ۲ـ۳ـ صغف های اجرایی مدیریت
فصل سوم: مبانی و ارزیابی قوانین و مقررات ایران درباره پارک های ملی
۳ـ۱ـ پیشینه قانون گذاری ایران در مورد پارک های ملی
۳ـ۲ـ بررسی قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی ایران
۳ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به تعیین پارک ملی
۳ـ۲ـ۱ـ۱ـ قانون شکار صید
۳ـ۲ـ۱ـ۲ـ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست
۳ـ۲ـ۱ـ۳ـ آئین نامه اجرایی قانون حفاظت از پارک های ملی
۳ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به مدیریت و حفاظت از پارک های ملی
۳ـ۲ـ۲ـ۱ـ قوانین و مقررات مربوط به پارک های ملی دارای مواد معدنی قابل استخراج
۳ـ۲ـ۲ـ۲ـ قوانین و مقررات مربوط به حفظ و مدیریت پوشش گیاهی و حیات وحش جانوری در پارک های ملی
۳ـ۲ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات مربوط به سایر استفاده ها از پارک های ملی
۳ـ۲ـ۳ـ قوانین و مقررات کیفری مربوط به پارک های ملی ایران
فصل چهارم: جمع بندی مشکلات و ارائه مدیریت مطلوب برای حفاظت از پارک های ملی ایران بر اساس چارچوب حقوقی متناسب
۴ـ۱ـ مشکلات موجود پیرامون مدیریت پارک های ملی
۴ـ۲ـ مشکلات موجود پیرامون قوانین و مقررات پارک های ملی
۴ـ۲ـ۱ـ نقص قوانین و مقررات
۴ـ۲ـ۲ـ کمبود قوانین و مقررات
۴ـ۳ـ تدابیر حفاظت برای مدیریت مطلوب تر از پارک های ملی ایران
۴ـ۴ـ ارائه راهکار مدیریتی با استفاده از قوانین و مقررات
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 135
مطالب مرتبط