مقاله آشنایی با مزایای بکارگیری تکنولوژی GTL (Gas to Liquids) در صنایع نفت و گاز، به عنوان روشی نوین برای تبدیل گاز طبیعی به محصولات مایع از جمله متانول و دی متیل اتر شناخته می‌شود. با توجه به ذخایر غنی گاز طبیعی در ایران، GTL امکان تبدیل این منابع به سوخت‌ها و مواد شیمیایی با ارزش افزوده را فراهم می‌سازد. این فناوری نه تنها هزینه‌های انتقال گاز را کاهش می‌دهد، بلکه به حذف آلاینده‌های هوا و کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. استفاده گسترده از GTL در صنایع نفت و گاز، به عنوان راه حلی پایدار برای محیط زیست و بهبود عملکرد اقتصادی مطرح شده است.
مقدمه
کشور ایران با بیش از ١۵ درصد منابع گازی در رتبه دوم جهان قرار دارد. از آنجا که رفع آلودگی هوای ناشی از سوخت های نفتی ، لزوم کاهش انیدریدکربنیک و سایر گازهای دارای اثر گلخانه ای در جو، بحران انرژی ، افزایش ذخائر گاز طبیعی شناخته شده ، ضرورت به پول تبدیل آردن گاز طبیعی رها شده ، فشارهای زیست محیطی برای به حداقل رساندن گازهای طبیعی سوخته شده و بالاخره یافتن جانشینی مناسب برای نفت خام از چالش های قرن ٢١ میلادی به شمار می آید بنابراین کاربرد گاز طبیعی اهمیت زیادی یافته است .
گاز طبیعی یکی از عمده ترین مواد سوختی در تامین انرژی است ولی هزینه انتقال آن در قبال انرژی که تامین می کند تقریبا بالا است . بنابراین در حال حاضر جهت عرضه گاز طبیعی به بازارهای مصرف سعی می شود تا با انواع روش های فیزیکی و شیمیایی آن را به موادی با ارزش افزوده بالا و همچنین سهل الانتقال تبدیل نمود تا راه برای استفاده هرچه بیشتر از گاز طبیعی مهیا شود. مصرف گاز طبیعی به عنوان یک حامل مهم انرژی در کشور در سال های اخیر رشد فزآینده ای داشته است .
در ایران بخش های خانگی ، تجاری ، صنعتی و عمومی قسمت اعظم مصرف کنندگان گاز طبیعی را تشکیل می دهند. بخش عمده گاز طبیعی مصرفی در بخش صنعت در صنایعی از قبیل مواد شیمیایی ، کاغذ، شیشه ، نساجی ، آهن و فولاد، آلومینیوم ، مس و صنایع غذایی به مصرف می رسد. گاز طبیعی عمدتا از هیدروکربن ها همراه با گاز دی اکسید کربن ، نیتروژن و در بعضی از موارد از هیدروژن سولفید تشکیل شده است.
امروزه برای انتقال گاز طبیعی چهار راه موجود است : ١- جریان گاز طبیعی در داخل خطوط لوله به شکل گاز و یا چیل .
٢- انتقال به صورت گاز طبیعی مایع شده ٣- انتقال به صورت گاز طبیعی فشرده ٥ که به عنوان سوخت اتومبیل های احتراقی استفاده می گردد. ۴- فناوری تبدیل گاز طبیعی به فرآورده های مایع (جی تی ال )٦ جدیدترین روشی است که درآن می توان گاز طبیعی را به فرآورده های با ارزش از جمله : متانول ، دی متیل اتر و سایر فرآورده های میان تقطیر تبدیل نمود.
این فناوری هر چند بیش از ٧٠ سال قدمت دارد ولی تعداد واحدهای بزرگ تجاری در جهان در این زمینه بسیار محدود است و امروزه مقدار کمی از منابع موسسات بزرگ به این امر اختصاص یافته است . با این حال در سال های اخیر توجه زیادی به کاربردهای فناوری جی تی ال برای استفاده از منابع گازی شده است . در میان سه روش ذکر شده امروزه فرآیند جی تی ال به عنوان یکی از بهترین راه های استفاده از منابع گازی در بازارهای مصرف شناخته شده است.
با استفاده از تکنولوژی جی تی ال می توان گاز طبیعی را که تا به حال به عنوان سوختی کم ارزش با هزینه بسیار بالا در بازار مصرف تلقی می شود در محل تولید به فرآورده های مایع با ارزش تبدیل نمود و مانند فرآورده های نفتی روانه بازار مصرف نمود.
چرا جی تی ال
گازهای ترآیبی قیمت اولیه تولید آن حدود ٢۵ درصد در مقایسه با سایر تکنولوژی های موجود آمتر است به همین خاطر انگیزه اقتصادی را افزایش می دهد تا بتوان جی تی ال را از مکان های دور و رها شده تولید آنند. این تکنولوژی متان را به گاز ترآیبی تبدیل می آند سپس گاز ترآیبی را به هیدروآربن های مایع . البته امروزه محققین بیشماری بدنبال یک فرآیند تک مرحه ای هستند آه گاز طبیعی را مستقیما به هیدروآربن های مایع تبدیل آنند.
ممکن است آه این فرآیند تک مرحله ای بسیاری از مشکلاتی را آه مانع از تجاری شدن جی تی ال شده است را حل آند. برای تبدیل ذغال سنگ یا گاز طبیعی به محصولات پتروشیمی ابتدا آنها را به آمک بخار و یا اآسیژن به گاز ترآیبی تبدیل می آنیم . (مخلوطی از هیدروژن و مونواآسید آربن ) بعد از خالص سازی به آمک فیشر- تروپش به گاز سنتز تبدیل می شود. سپس در یک عملیات پالایش نسبتا ساده به سوخت های مایع تبدیل می شود. بسته به محصولات نهایی مورد نیاز هم فیشر- تروپش دمای پایین ٧ برای تولید محصولاتی با اجزاءسنگین مانند هیدرو آربن های واآسی و هم دما بالا ٨ برای تولید محصولاتی با اجزاء سبک تر مانند اولفین ها مورد استفاده قرار می گیرد.
فرمت فایل: WORD , PDF, ppt
تعداد صفحات: 17
مطالب مرتبط