روش تحقیق تحولات زیست محیطی

روش تحقیق تحولات زیست محیطی
مقدمه
از پیدایش زندگی بر سطح کره زمین میلیاردها سال می گذرد. آن چه که تا قبل از پیدایش انسان در این روند چهره نمود و آن را به شرایط فعلی رهنمون ساخته است، نتیجه کنش متقابل میان محیط و اجزای غیرزنده آن از یک سو، زیستمندان تاریخ حیات زمین از سوی دیگر میباشد. اما ظهور انسان در پهنه طبیعت و فعالیت هایی که برای تداوم زندگی خویش قرار داده است، به ویژه در دوران پس از انقلاب صنعتی، نمود بیشتری یافته تا حدی که به جرات می توان گفت این رویداد رابطه انسان را با طبیعت برای همیشه دگرگون ساخته است. نگاهی گذرا بر وضعیت محیط زیست جهان به ویژه در دویا سه دهه اخیر نشان میدهد که آثار مخرب فعالیت های نابخردانه انسان در طبیعت، به آستانه بحرانی خویش نزدیک شده است. آثار بروز این آشفتگی در محیط زیست را می توان به صورت تخریب لایه اوزن، کاهش تنوع زیستی، آلودگی دریاها، اقیانوس ها،منابع آب های سطح وزیرزمینی ،تغییرات شدید اقلیمی( افزایش میانگین دمای کره زمین در اثر پدیده گلخانه ای، افزایش احتمالی سطح آب دریاها، در نتیجه ی آب شدن یخ های قطبی، تغییر الگوهای بارش در سطوح جهانی و..)، باران‌های اسیدی و نابودی جنگل ها و.. مشاهده نمود.
بر هر اندیشمندی پوشیده نیست که ادامه روند فعلی، در درازمدت به سود هیچ زیستمندی نخواهد بود. با آگاهی از وضعیت فعلی و دورنمای نه چندان رضایت بخش آتی، آیا می بایست دست روی دست گذاشت وتنها به آینده چشم دوخت؟
عوامل آلوده کننده ومخرب محیط زیست در کشور، هر چه بوده و هر چه باشد. اینک مادر برابر محیط زیست به غایت آلوده قرار گرفته ایم که اگر درجهت مقابله با این بحران وحل معضلات زیست محیطی اقدام نکنیم، آینده ای بس غم انگیز درمحیط زیست درانتظار ماست.

بیان مساله تحقیق
امروزه حفاظت وشیوه استفاده از محیط زیست به عنوان یکی از از شاخص های توسعه پایدار مدنظر صاحب نظران ومحافل گوناگون علمی وپژوهش است.مدیران وبرنامه ریزان نیز با تدوین برنامه های توسعه اقتصادی- اجتماعی این واقعیت را سرلوحه امور خود قرار داده اند. البته این امرزمانی حائز ارزش است که برنامه های اقتصادی-اجتماعی مبتنی بر توسعه پایدار باشد.
چرا که این نوع توسعه، خواستارعدم تحمیل آسیب های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی برای نسل های آینده است وهمواره پیشگیری را مقدم بر درمان میداند و درراستای چنین نگرشی، توجه به محیط زیست در شهرها، روستاها واقصی نقاط کشور، یک واقعیت انکارناپذیر است. زیرا محیط زیست درجامعه انسانی از ابعاد گوناگون با بحران عظیمی مواجه است.لذا جهت تحقق توسعه و به منظور جلوگیری از تخریب فزاینده محیط زیست ابتدا به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر آلودگی های محیط زیست و در ادامه به پی آمدهای ناگوار آن اشاره می‌شود.
در ابتدا، به منظور تبیین آلودگی های زیست محیطی ، به عنوان یکی از مهم ترین مسایل اجتماعی، می توان اذعان داشت، محیط زیست از سویی پهنه گسترده ای از عناصر آب ،خاک، هوا و دیگر ذرات معلق را در بر دارد که خود بستر حیات و مبنای فعل وانفعالات انسان، حیوان ونبات را فراهم می نماید وعرصه ظهور وتوسعه تمدن های بشری کره زمین را مهیا می کند و از سوی دیگر، تمامی فعالیت های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی وتوسعه علوم و فناوری ونیازهای بشری روابط تنگاتنگی با محیط زیست دارند و در صورت بی توجهی به محیط زیست وآلوده نمودن آن توسط فرد یا سازمان های غیرمسئول در هرنقطه ای از کره زمین می‌تواند خسارات جبران ناپذیری بر نقاط دیگروارد نماید وتعادل سیستمیک چرخه حیات را نامتعادل سازد که به عنوان نمونه می توان به نابودی جنگل ها و اثرات نامطلوب آن بر سایر عناصر اکوسیستم طبیعی اشاره نمود.
به گونه ای که تخریب جنگل ها در کشورهای در حال توسعه نه تنها موجب از بین رفتن چوب وفرآورده های جنگلی می شود. بلکه سبب از دست دادن چرم و گوشت حاصل از حیوانات وحش، طغیان رودخانه ها،خشکسالی،فرسایش خاک،نابودی گیاهان رشد یافته در خاک های سطحی وحتی ماهیان میگردد که متاسفانه با توجه به اهمیت فوق العاده جنگل و نقش مهم آن در چرخه حیات ،سهل انگاری های زیادی در این زمینه صورت می گیرد. چنانچه در جامعه ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از مدیریت مدبرانه ،بسیاری از جنگل ها در حال نابودی است که نمونه بارز چنین سوء تدبیری ، احداث آزاد راه تهران-شمال است که در پی آن بیش از ۳۰ میلیون متر مربع از اراضی جنگلی اطراف بزرگراه که اکثرا جزء اراضی ملی بوده در معرض فروش قرار گرفت.(خورسند، ۱۳۸۳) و بدین شکل عدم حفاظت از حریم پاک طبیعت وجنگل های پهن برگ شمال که از نادرترین جنگل های جهان است ،ضربه ای جبران ناپذیر به عرصه طبیعی وارد می نماید و در پی آن،با شهرک سازی وایجاد استراحت گاه در اراضی مجاور بزرگ راه ،عملا زمینه ای برای تخریب هر چه سریع تر این موهبت بزرگ الهی فراهم می شود و مردمی که شهرها را به غایت آلوده نموده اند، در کوله بار خود آلودگی ها را برای این طبیعت پاک نیز به ارمغان می آورند. و به شکلی فزاینده درجریان طبیعی آکوسیستم اختلال ایجاد می کنند.
از این رو ، با عنایت به نقش آلودگی های زیست محیطی در چرخه حیات و رشد روزافزون چنین حوادثی، وبا قبول این پیش فرض که مناطق شهری کشورهای در حال توسعه ،دارای عملکردی نسبتا مشابه می باشند. پژوهش حاضر بر آن است، تاشهر ملارد را به عنوان مدل کوچکی از سیر فزاینده آلودگی های زیست محیطی در جوامع در حال توسعه مورد بررسی قرار دهد.
شهر ملارد، همچون دیگر شهرهای اقماری تهران به دلیل نزدیکی به پایتخت، ضمن استفاده مستقیم و غیرمستقیم از امکانات اقتصادی، آموزشی و خدماتی شهر تهران ،از تسهیلات ارزان تر مسکن نیز برخوردار می باشد. به همین جهت ،سرریز جمعیت تهران راجذب نموده است و از سوی دیگر، دسترسی مناسب به شبکه های ارتباطی از جمله آزاد راه تهران- قزوین و نزدیکی به شبکه راه آهن تهران-تبریز،مهاجرینی از گروه های قومی متعدد را در خود جای داده است. لذا رشد بی رویه جمعیت، تناسبی با امکانات موجود نداشته و در بسیاری از موارد مزارع و باغ هایی را که در زیبایی و پاکیزگی شهر نقش موثری داشتند، تخریب وتغییر کاربری داده و واحدهای مسکونی، اداری، تجاری و.. مجاز وغیرمجاز را احداث نموده اند که موجبات آلودگی هوا،خاک ،آب ،صوتی و..را به دنبال دارد.
با عنایت به موارد مذکور، آلودگی های زیست محیطی شهر به عنوان مساله ای حاد قابل بررسی است که در این خصوص با در نظر گرفتن اهمیت به سزای عوامل اجتماعی، در نخستین گام تحقیق، پرسش های بنیادین ذیل مطرح می گردد:
-کدام یک از عوامل اجتماعی برآلودگی های زیست محیطی اثر گذار است؟
– چه دیدگاه هایی در این زمینه مطرح است؟

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول: طرح تحقیق
۱-۱-مقدمه
۲-۱-بیان مساله
۳-۱- ضرورت های اجرایی تحقیق
۴-۱-اهداف تحقیق
۵-۱-قلمرو و دامنه تحقیق
۲-۵-۱-قلمرو زمانی موضوع تحقیق
۳-۵-۱-دامنه مطالعاتی موضوع تحقیق
۶-۱-مفاهیم اساسی تحقیق
۱-۶-۱-مفاهیم جامعه شناختی
۲-۶-۱-مفاهیم زیست محیطی
۷-۱-پیشینه تحقیق
۸-۱-محدودیت های وموانع اجرایی تحقیق
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
۱-۲-تاریخچه تحولات زیست محیطی
۱-۲-۱-مرور تحولات زیست محیطی درجهان
۲-۱-۲-نظری بر تحولات زیست محیطی در ایران
۲-۲-مطالعه وضعیت شهر ملارد
۱-۲-۲-مولفه جغرافیایی
۲-۲-۲-مولفه جمعیتی
۳-۲-۲-مولفه فرهنگی
۴-۲-۲-مولفه اقتصادی
۵-۲-۲-مولفه سازمانی ومدیریتی
۳-۲-مباحث نظری
۱-۳-۲-جامعه شناسی کلاسیک ومحیط زیست
۲-۳-۲- جامعه شناسی مدرن ومحیط زیست
۳-۳-۲-جامعه شناسی فرا مدرن و محیط زیست
۴-۲-چارچوب نظری
۵-۲-پرسش های تحقیق
۶-۲- فرضیه های تحقیق
۷-۲-تعاریف نظری وعملی تحقیق
۸-۲-توصیف متغیرها،ابعاد، شاخص ها واقلام آماری
۹-۲-الگوی نظری تحقیق

فصل سوم: روش شناسی تحقیق
۱-۳-مقدمه
۲-۳-تعیین روش ها، تکنیک های مورد نیاز تحقیق و نحوه استفاده ازآنها
۱-۲-۳-روش تحقیق
۲-۲-۳-تکنیک های تحقیق
۳-۲-۳-جامعه آماری
۴-۲-۳-حجم نمونه
۵-۲-۳-روش نمونه گیری
۶-۲-۳-اعتبار وروایی تحقیق
۷-۲-۳-روش تجزیه وتحلیل آماری

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها
۱-۴-توصیف داده ها
۱-۱-۴-جنس
۲-۱-۴-سن
۳-۱-۴-میزان تحصیلات پاسخگویان
۴-۱-۴-محل تولد
۵-۱-۴-محل سکونت ده سال قبل
۶-۱-۴-وضعیت منزل مسکونی
۷-۱-۴-میزان تحصیلات پدر
۸-۱-۴-میزان تحصیلات مادر
۹-۱-۴-شغل پدر
۱۰-۱-۴-شغل مادر
۱۱-۱-۴-تعداد اعضای خانواده
۱۲-۱-۴-درآمد ماهیانه خانواده
۱۳-۱-۴-وضعیت محل زندگی
۱۴-۱-۴-آلودگی محل سکونت
۱۵-۱-۴-احساس مسئولیت
۱۶-۱-۴-آموزش در مدرسه
۱۷-۱-۴-نوع رسانه
۱۸-۱-۴-نقش رسانه
۱۹-۱-۴-آموزش در خانواده
۲۰-۱-۴-عوامل آلودگی
۲۱-۱-۴-پاکیزگی محل زندگی
-نمودارها
۱-۱-۴-نمودار جنس
۲-۱-۴-نمودار سن
۳-۱-۴-نمودار میزان تحصیلات پاسخگویان
۴-۱-۴-نمودار محل تولد
۵-۱-۴-نمودار محل سکونت ده سال قبل
۶-۱-۴-نمودار وضعیت منزل مسکونی
۷-۱-۴-نمودار میزان تحصیلات پدر
۸-۱-۴-نمودار میزان تحصیلات مادر
۹-۱-۴-نمودار شغل پدر
۱۰-۱-۴-نمودار شغل مادر
۱۱-۱-۴-نمودار تعداد اعضای خانواده
۱۲-۱-۴-نمودار درآمد ماهیانه خانواده
۱۳-۱-۴-نمودار وضعیت محل زندگی
۱۴-۱-۴-نمودار آلودگی محل سکونت
۱۵-۱-۴-نمودار احساس مسئولیت
۱۶-۱-۴-نمودار آموزش در مدرسه
۱۷-۱-۴-نمودار نوع رسانه
۱۸-۱-۴-نمودار نقش رسانه
۱۹-۱-۴-آموزش در خانواده
۲۰-۱-۴-عوامل آلودگی
۲۱-۱-۴-نمودار پاکیزگی محل زندگی
۲-۴-تبیین داده ها و آزمون فرضیات
۱-۲-۴-ارتباط بین تحصیلات پدر و آلودگی های زیست محیطی
۲-۲-۴-ارتباط بین تحصیلات مادر وآلودگی های زیست محیطی
۳-۲-۴-ارتباط بین درآمد ماهیانه خانواده وآلودگی های زیست محیطی
۴-۲-۴-ارتباط بین شغل پدر و آلودگی های زیست محیطی
۵-۲-۴-ارتباط بین شغل مادر و آلودگی های زیست محیطی
۶-۲-۴-ارتباط بین تعداد اعضای خانواده و آلودگی های زیست محیطی
۷-۲-۴-ارتباط بین احساس مسئولیت وآلودگی های زیست محیطی
۸-۲-۴-ارتباط آلودگی های زیست محیطی وحساسیت نسبت به نوع آلودگی
۹-۲-۴-ارتباط بین حساسیت افراد وآلودگی های زیست محیطی
۱۰-۲-۴-ارتباط بین مهاجرت وآلودگی های زیست محیطی
۱۱-۲-۴-ارتباط بین رسانه های جمعی و آلودگی های زیست محیطی
۱۲-۲-۴-ارتباط بین آموزش خانواده وآلودگی های زیست محیطی
۱۳-۲-۴-ارتباط بین آموزش مدرسه وآلودگی های زیست محیطی
۱-۳-۴-نتیجه حاصل از رگرسیون چند متغیره
۱-۴-۴-خلاصه مطالب فصل

فصل پنجم: خلاصه و نتیجه گیری
خلاصه ونتیجه گیری
فهرست منابع وماخذ
پیوست
Abstract

فهرست جداول
عنوان صفحه
فصل چهارم
۱-۴) توصیف داده ها
جدول (۱-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب جنس
جدول(۲-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن
جدول(۳-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات پاسخگویان
جدول(۴-۱-۴)توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل تولد
جدول(۵-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب محل سکونت ده سال قبل
جدول(۶-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت منزل مسکونی
جدول(۷-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات پدر
جدول(۸-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب میزان تحصیلات مادر
جدول(۹-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب شغل پدر
جدول(۱۰-۱-۴)توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب شغل مادر
جدول(۱۱-۱-۴)توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب تعداد اعضای خانواده
جدول(۱۲-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب درآمد ماهیانه خانواده
جدول(۱۳-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب وضعیت زندگی
جدول(۱۴-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب آلودگی محل سکونت
جدول(۱۵-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب احساس مسئولیت
جدول(۱۶-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب آموزش در مدرسه
جدول(۱۷-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب نوع رسانه
جدول(۱۸-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب نقش رسانه
جدول(۱۹-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب آموزش درخانواده
جدول(۲۰-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب عوامل آلودگی
جدول(۲۱-۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب پاکیزگی محل زندگی
۲-۴)تبیین داده ها
جدول(۱-۲-۴) ارتباط بین تحصیلات پدر و آلودگی های زیست محیطی
جدول (۲-۲-۴) ارتباط بین تحصیلات مادرو آلودگی های زیست محیطی
جدول(۳-۲-۴) ارتباط بین درآمد ماهیانه خانواده و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۴-۲-۴) ارتباط بین شغل پدر و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۵-۲-۴)ارتباط بین شغل مادر و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۶-۲-۴) ارتباط بین تعداد اعضای خانواده و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۷-۲-۴) ارتباط بین احساس مسئولیت و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۸-۲-۴) ارتباط بین آلودگی های زیست محیطی وحساسیت نسبت به نوع آلودگی
جدول(۹-۲-۴) ارتباط بین حساسیت افراد و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۱۰-۲-۴) ارتباط بین مهاجرت و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۱۱-۲-۴) ارتباط بین رسانه های جمعی و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۱۲-۲-۴) ارتباط بین آموزش در خانواده و آلودگی های زیست محیطی
جدول(۱۳-۲-۴)ارتباط بین آموزش درمدرسه و آلودگی های زیست محیطی
۳-۴) نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندمتغیره
جدول(۱-۳-۴)نتایج تحلیل رگرسیون متغیرهای مورد بررسی