این مقاله درباره تغییر نظام ارزش ها در افراد بزهکار است و به بررسی تأثیر خدمات مشاوره ای بر نظام ارزشی این افراد می پردازد. پژوهش حاضر بر 120 نفر از بزهکاران در بازداشتگاه اصفهان، شامل سه گروه آزمایشی (سارقین، معتادین و منحرفین جنسی) و یک گروه کنترل، اجرا شده است. افراد تحت مشاوره گروهی و فردی قرار گرفتند و نتایج نشان داد که مشاوره باعث تغییر معنادار در نظام ارزشی بزهکاران شد.
چکیده :
در چند دهه اخیر مسأله ارتباط بین برخی ازویژگیهای شخصیتی و بزهکاری بسیار پژوهشگران را متوجه خود کرده است ولی اگر بزهکاری از زوایای متفاوت بررسی کنیم خواهیم دید که بحث ریشه ای تر در این زمینه مطالعات عمیق بر نظامهای ارزشی این افراد و مؤلفه های این نظام ارزشی است چرا که رفتار و عملکردهای افراد اغلب در راستای اولویتهای ارزشی است که برای خود بر می گزینند.
مؤلفه های بنیادی نظام های ارزشی در افراد ارزشهای نو، و ارزشهای سنتی است و به بیانی دیگر می توان آنها را ارزشهای ابزاری و ارزشهای نهایی خواند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ارائه خدمات مشاوره ای در تغییر گرایش به مؤلفه های نظام ارزشی یعنی ارزش های نو و سنتی در گروههای بزهکاران است .
در این پژوهش ۱۲۰ نفر از بزهکاران مستقر در بازداشتگاه اصفهان به تصادف انتخاب شدند . ۹۰ نفر این افراد شامل ۳ گروه آزمایشی (سارقین، معتادین و منحرفین جنسی) بودند و ۳۰ نفر در گروه کنترل به نسبت مساوی از بین کل افراد، به عنوان نمونه انتخاب شدند و پس از آن به عنوان پیش آزمون «معیار ارزشهای قابل تشخیص پرینس» و «معیار ارزشهای راکیچ» را تکمیل کردند و سپس بمدت ۳ ماه هفته ای یک جلسه از خدمات مشاوره ای فردی و گروهی بهره مند شدند که در چارچوب و الگوی از پیش تعیین شده توسط محقق به پرسنل مددکاری و مشاوره بازداشتگاه آموزش داده شد و سپس مقرر شد که این اطلاعات در اختیار زندانیان نیز قرار گیرد.
خدمات مشاوره ای بمنزله متغیر مستقل این طرح تجربی بود و گروه کنترل از آن برخوردار نمی شدند و پس از پایان ۳ ماه مجدداً به صورت گروهی توسط آزمون پرینس و راکیچ ارزیابی شدند. نتایج حاکی از آن بود که میانگین تفاوتهای پیش آزمون و انحراف استاندارد مربوطه و میانگین تفاوتهای پس آزمون و انحراف استاندارد آن در گروههای آزمایشی بنحو چشمگیری از گروه کنترل بالاتر است. این امر تأئید کننده این مطلب است که ارائه خدمات مشاوره ای در تغییر نظام ارزشی زنان بزهکار (سارق، معتاد، منحرفین جنسی) تأثیر داشته و نتایج آن با گروه کنترل تفاوت معنی داری را نشان می دهد.
همچنین یافته های پژوهشی نشانگر این است بدون مدنظر گرفتن تفاوتهای پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنی داری بین گروهها وجود ندارد. در مجموع یافته های پژوهش چشم انداز جدیدی در زمینه بکارگیری اقدامات خاص در برنامه های بازپروری جوانان بزهکار و همچنین تدبیر برنامه هایی را برای جلوگیری از جوانان نوید می دهد.
ارزش ها از موضوع هایی است که در حوزه توجه تعدادی از تخصص ها، مانند : فلسفه، دین، تربیت، اقتصاد، جامعه شناسی و روان شناسی واقع می شود. علی رغم اهمیت موضوع ارزشها، به عنوان یکی از موضوع های اساسی و مهم در حوزه روان شناسی اجتماعی، توجه به پژوهش آن به طور کلی و تغییر و تحول آن در طی دوران عمر به طور خاص، دیر صورت گرفته است. شاید این امر به علتهایی چون اعتقاد بسیاری از پژوهشگران و محققان ، روانشناس، به خارج بودن آن از حوزه پژوهش های میدانی و مشکل اندازه گیری و تعیین ابعاد و رابطه با دیگر متغیرها بر می گردد.
دهه سوم و چهارم قرن کنونی، آغاز توجه به پژوهش روان شناختی ارزشهای انسانی، از نظر پایبندی به روش علمی به شمار می آید، هم در اموری که به تعیین مفهوم در عمل و یا امکان اندازه گیری آن از خلال ابزار و روشهایی که شرایط اندازه گیری خوب بدانها فراهم می آید، بستگی دارد.
این توجه، به برخی جنبه ها تأکید بیشتر دارد. مهمترین آن، بررسی ارزشها در وابستگی آنها با بعضی از متغیرهای شخصی می باشد. مانند : جنس، دیانت، رشته تحصیلی و همچنین، در وابستگی آنها به توانایی های شناختی و تحول ارزشها و تغییر آنها در طی دوران عمر می باشد.
هدفهای پژوهش :
یکی از هدفهای این پژوهش بررسی تغییر نظام ارزشها در افراد بزهکار است که چگونه تحت تأثیر خدمات مشاوره ای صورت می گیرد و همچنین هدف دیگر این پژوهش بررسی این فاکتور است که آیا در نظام دادن به ارزشها، میزان گرایش گروه های مختلف بزهکار (معتادین، سارقین، منحرفین جنسی) به مؤلفه های مختلف ارزشی مثل ارزشهای نهایی، ارزشهای ابزاری، ارزشهای نو (عصری) و ارزشهای سنتی با یکدیگر متفاوت است و همچنین بر اثر دریافت خدمات مشاوره ای نیز نسبت به قبل متحول می شود یا تغییر چشمگیری حاص نمی کند. بعبارت دیگر شرایط اجتماعی بیرونی تا چه حد بر تغییر ارزشهای فرد تأثیر دارد.
فهرست مطالب
فصل اول :
مقدمه
هدفهای پژوهش
سؤالهای پژوهش
فرضیه های پژوهش
اهمیت پژوهش
تعریف مفاهیم اساسی پژوهش
الف) مفهوم تحول
ب) نظام ارزشها
ج) نظام
د) ارزشها (در علم اقتصاد، فلسفه، دین، جامعه شناسی)
هـ) سرقت
و) انحراف جنسی
ط) اعتیاد
فصل دوم :
الف) سوابق نظری و پژوهشی
– حوزه های توجه به بررسی ارزشها
۱)بررسی ارزشها در رابطه با متغیرهای دیگر
۲)ارزشها و توانایی های شناختی
۳)رشد ارزشها در طول عمر
– سنجش ارزشها
مشاهده منظم
مصاحبه شخصی
پرسشنامه
۱)آلپورت ورنون لیندزی
۲)معیار ارزشهای قابل تشخیص پرینس
۳)بررسی انتخاب
۴)ارزشهای شخصی
۵)ارزشهای کار
۶)ارزشهای راکیچ
– کسب نظام ارزشی و عاملهای آن
– عوامل کسب نظام ارزشها
گروه اول :
الف) اجتماعی
ب) اقتصادی اجتماعی
ج) آموزشی
د ) جنسیت
هـ) دین
و) شغل
ط) نژاد
گروه دوم :
الف) تحلیل روانی
ب) نظریه فراگیری
ج ) رشد شناختی
– نمودهای تحول ارزشها از کودکی تا بلوغ
تحول نظام ارزشها در کودکی
تحول نظام ارزشها در نوجوانی
– چارچوب نظری تفسیر رشد ارزشها
الف) دیدگاه رسچر
ب) دیدگاه مزلو
ج) دیدگاه وودروف
د) دیدگاه فروید – یونگ
هـ) دیدگاه کلبرگ – پیاژه
ط) دیدگاه نیوکمپ – آیزنگ
ز) دیدگاه راکیچ
ع) دیدگاه ویلیامز
– کارکردهای رشد ارزشها
الف) انگیزشی
ب) توافقی
ج) دفاع از خود
– نقش ارزشها در روند هدایت و رواندرمانی
نقش مشاوره در زمینه ارزشها
– نقش ارزشها در بهداشت
الف) روان درمانی
ب ) پیشگیری
– دیدگاههای تغییر ارزشها
فرضیه ناهماهنگی شناختی
فرضیه های رفتاری
فرضیه شناختی – رفتاری
فرضیه تحلیل روانی
فرضیه نسبت دادن
فرضیه تقابل (جذب)
فرضیه درمان بی رهنمود
فرضیه همخوانی
فرضیه تحلیل منطقی
فرضیه درمان عقلانی
فرضیه بازی نقش هیجانی
فرضیه انگیزه پیشرفت
تغییر ارزشها از راه ارتباط جمعی
درام اجتماعی برای کودکان
روش توضیح ارزشها
روش گوش دادن به قصه
روش تربیتی
فصل سوم : روش پژوهشی
آزمودنیها
ابزار پژوهشی
۱-معیار ارزشهای قابل تشخیص پرینس
۲-معیار ارزشهای راکیچ
(چگونگی کاربرد خدمات مشاوره ای)
۱-توضیح ارزشها و تأثیر آن در تغییر ارزشها
۲-تأثیر مشاوره و راهنمایی بر تغییر ارزشها
۳-آموزش مهارتهای مقابله با استرس محیطی
– مرحله اول
الف) با تغییر دیدگاه مشکلات خود را آسان کنید.
ب) نظام حمایتی کارآمدی بوجود آورید
– مرحله دوم
الف) روش مهار فشار روانی
ب) تمرین آرمیدگی
ج) تمرین کنترل نگرانی و سخن گفتن سازنده با خود
۴- مهارتهای ارتباطی
الف) مهارتهای گوش دادن
ب) مهارتهای بدنی
پ) خود افشاگری
ت) بازتاباندن
ث) مورد پذیرش قرار دادن
ج) روش صفحه خط افتاده
چ) رسیدگی به خواست زندانیان
فصل چهارم :
تجزیه و تحلیل آماری
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادات تحقیق
فهرست منابع فارسی و انگلیسی
پیوستها
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 160
مطالب مرتبط