این تحقیق در مورد داستان لیلی و مجنون می باشد و به طور دقیق به ریشه یابی این داستان می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته های ادبیات، تاریخ و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.
چکیده
داستان عشق لیلی و مجنون از جمله منظومه های غنایی ادب فارسی است که از دیرباز مورد اقبال نویسندگان و شعرای فارسی زبان و غیر فارسی زبان قرار گرفته است، تا جایی که بیش از ۷۰ مثنوی به تقلید از مثنوی لیلی و مجنون سروده اند که بسیاری از آنها تا حد زیادی در راستای مثنوی لیلی و مجنون نظامی است. نظامی نیز در سرودن مثنوی خود بهره مند از منابع عربی داستان می باشد. آنچه بعدها فکر و ذهن افراد زیادی را به خود مشغول کرده است، هویت تاریخی یا داستانی بودن لیلی و مجنون است. بسیاری از محققین حوادث و شخصیت های داستان را زاده تصور و خیال شاعران و نویسندگان عرب دانسته اند. برخی دیگر نیز بر هویت تاریخی داستان، پای فشرده اند.
این دوگانگی ما را بر آن داشت تا در تحقیقی جامع، به بررسی این مهم بپردازیم و داستان لیلی و مجنون را از نظر تاریخی ریشه یابی کنیم. در آغاز با بهره مندی از منابع معتبر از جمله: “الاغانی”، “مصارع العشاق”، تزیین الأسواق” و “دیوان شعر قیس بن ملوح” ضمن آشنایی کامل با داستان عشق این دو دلداده با برخی از شخصیت های داستان و اماکن مطرح شده در داستان آشنا شدیم. ابتدا موقعیت جغرافیایی حوادث داستان را مشخص کرده، سپس در صدد کشف هویت تاریخی شخصیتهای داستان بر آمدیم.
امیدوار بودیم که با مشخص شدن هویت تاریخی این افراد، قهرمانان اصلی داستان یعنی لیلی و مجنون نیز هویت تاریخی یابند. بدین ترتیب توجه خود را معطوف به افرادی کردیم که نقش اساسی در شکل گیری داستان داشته اند. نظیر نوفل بن مساحق، عبدالرحمن بن عوف، کثیر و … با کشف هویت تاریخی این افراد، درصدد تعیین هویت لیلی و مجنون بر آمدیم و ضمن جمع بندی نظرات به این نتیجه رسیدیم که لیلی و مجنون هویتی تاریخی دارند و در حدود اواخر قرن اول هجری می زیسته اند.
مقدمه
عشق و دوست داشتن را از آغاز در ضمیر هر انسانی به ودیعت نهاده اند. به گونه ای که خلقت انسان نیز بر عشق بنا شده است و دوست داشتن از حالات جدایی ناپذیر روح انسان سالم است. در بسیاری موارد مسیر پر فراز و نشیب عشق، شاهد ظهور و بروز افرادی است که به نحوی جهت دهنده تمایلات و گرایشهای درونی انسانها گشته اند. از آن جمله زیبارویانی که به خاطر بهره مندی از نعمت زیبایی تمام روح و جسم عاشق را به خود معطوف می نمایند. عاشق با نگاهی خاص، معشوق خود را نظاره می کند، به وجهی که نمی توان نگرش یک عاشق به معشوق را با نگرش عاشقی دیگر مقایسه کرد.
این نیز از عجایب خلقت انسان است که اگر غیر از این میبود، شاید وضع جوامع بشری به گونه ای دیگر رقم می خورد. هر چند عشق و دلدادگی در دل تمامی انسانها یافت می شود، اما انسانهایی یافت می شوند که در عشق و شیدایی شهره وسر آمد دیگرانند. در کتاب الفهرست” از چهل عاشق و معشوق ذکری به میان آمده است، که در عصر جاهلی عرب، شهره آفاق بوده اند: مجنون و لیلی، قیس و لبنی، جمیل و بثینه، عروه و عفراء گثیر و عزه و … در میان این عشاق نام شش زوج یادآور داستان لیلی و مجنون است: قیس و لبنی، مجنون و لیلی، توبه و لیلی، اسعد و لیلی، عمربن زید و لیلی، مره و لیلی.
در دیگر جوامع نیز عشاقی شهره اند: خسرو و شیرین، وامق و عذرا، یوسف و زلیخا، ویس و رامین، ورقه و گلشاه، بیژن و منیژه، زال و رودابه، سلامان و ابسال و…
در جوامع اروپائی نیز رومئو و ژولیت، تریستان و ایزوت و … در عشق شهرهاند. با نگاهی گذرا به داستان عشق و دلدادگی این عشاق در می یابیم که بسیاری از این داستانها دارای ریشه ای تاریخی و اجتماعی است. برخی دیگر نیز پشتوانهای دینی و اساطیری دارد. در این میان برخی داستان ها از نظر اصالت در هاله ای از ابهام فرو رفته است. از آن جمله داستان لیلی و مجنون است. در این مقاله سعی ما بر آن است که ریشه های عاطفی، تاریخی و اجتماعی این داستان را بیابیم. برای این کار ابتدا نگاهی اجمالی به حوادث داستان می اندازیم.
فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
چکیده داستان لیلی و مجنون
منابع داستان لیلی و مجنون
ریشه های عاطفی داستان لیلی و مجنون
نظر دانش پژوهان درباره هویت لیلی و مجنون
هویت تاریخی مجنون براساس اصل داستان لیلی و مجنون
موقعیت جغرافیایی حوادث داستان لیلی و مجنون
حاصل کلام
منابع
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 34
مطالب مرتبط