گزارش کار آموزی مواد شوینده

دانلود گزارش کار آموزی مواد شوینده

مواد ضروری برای تهیه پاک کننده ها را می توان به دو قسمت تقسیم نمود :

۱-  حلال ها یعنی موادی که چرک و کثافات را در خود حل می کند .

۲- ترکیباتی که عمل شیمیایی و فیزیکی را تواما در زدودن چربی ها و لکه ها و سایر آلودگی ها به انجام می رساند .

در این فصل از انواع صابون ها ، لکه برها ، پودرها و مایعات پاک کننده سخن خواهیم داشت .

صابون ها

صابون به طور کلی بر اثر واکنش مواد قلیایی بر مواد چرب حاصل می شود ، سابق بر این صابون را در منازل و از باقیمانده چربی های آشپزخانه تهیه می نمودند به این ترتیب که پیه و چربی های حیوانی زائد بر مصرف را بر روی هم انباشته و هر چند یک بار آنها را با قلیاب حرارت می دادند تا صابون به دست آید . قلیاب را هم از مخلوطی از آب و خاکستر به دست می آورند به این ترتیب که بر روی خاکستر آب اضافه کرده به هم می زدند و پس از آنکه کربنات پتاسیم موجود در آن در آب حل و بقیه مواد ته نشین می شد این مایع را صاف کرده به عنوان قلیاب مصرف می نمودند .

اما امروزه صابون سازی هر چند که در بعضی نقاط کم و بیش به سبک سابق رواج دارد در کارخانه های عظیم و در دیگهایی به ظرفیت ۱۲۰ تا ۱۷۰ تن انجام می گیرد . به این ترتیب که ابتدا مواد روغنی را حرارت می دهند تا ذوب شود ، سپس ماده قلیائی را به آن اضافه می نمایند . در این جریان ابتدا اسیدهای چرب و گلیسیرین حاصل شده سپس اسید های چرب با مواد قلیائی تشکیل صابون می دهد که این عمل را صابونی شدن می گویند . در این طریقه صابون حاصل را چندین بار جوشانده و تصفیه می کنند که این کار معمولا یازده روز طول می کشد آنگاه صابون تصفیه شده را با همزن های قوی به هم زده و عطر و رنگ مناسب اضافه می نمایند و در قالب های مخصوص می ریزند .

در سال ۱۹۴۸ این سیستم اصلاح و به جای آن شیوه خاصی ابداع گردید ، به این ترتیب که مخلوطی از چربی و ماده قلیائی به داخل دستگاه سانتریفیوژ هدایت می شود این دستگاه در هر دقیقه ۱۵۰۰۰ بار دور می زند و در نتیجه خاصیت گریز از مرکز عمل صابونی شدن با سرعت و در ظرف چند ساعت انجام می گیرد .

صابونهای حمام و آرایش به همان ترتیب ولکن با مصرف روغن های مرغوب تری از قبیل روغن زیتون ، روغن نارگیل و امثال آن تولید می شود .

صابونهای شفاف یا به حل کردن صابون معمولی در الکل یا بر اثر باقی گذاشتن مقداری گلیسیرین در صابون به دست می آید . صابون گلیسیرین شامل مقداری مساوی گلیسیرین و صابون معمولی است و اگر مقدار گلیسیرین بیش از حد لازم باشد صابون مایع تشکیل شود .

صابونهای مخصوص ریش تراشی به صورت کرم تهیه می شوند به جای سودسوزآور از پتاس سوز آور و مقداری اسید ستاریک استفاده می شود که شرح آن خواهد آمد .

فرمولهایی که در اینجا آمده است عبارتند از حلالهایی که برای منظورهای خاص تدارک شده و یا آنکه صابون در آنها قسمت بزرگی را تشکیل می دهد .

صابون مایع

فرمول شماره یک

این روغن را در داخل یک بطری بزرگ و محکم بریزید و محلول زیر را به آهستگی به آن اضافه کنید

بگذارید ۲۴ ساعت بماند و در این مدت چند بار به هم بزنید تا عمل صابونی شدن محلول انجام شود . سپس مواد زیر را اضافه می کنید .

فرمول شماره دو

صابون مایع مخصوص سرویسش دستشویی

طرز تهیه – در یک شیشه دردار دهان گشاد سود و پتاس سوزآور را در ۲۵۰ سانتیمتر مکعب آب مقطر حل کنید ، الکل را اضافه نمایید و روغن بزرک را به تدریج در سه یا چهار نوبت به فاصله های کم در آن بریزید و هر بار محتوای بطری را کاملا بهم بزنید تا عمل صابونی شدن انجام شود و در پایان بقیه آب مقطر را اضافه کنید .

فرمول شماره ۳

طرز تهیه – سود سوز آور را در ۵۰ سانتیمتر مکعب آب مقطر حل کنید ، سپس تمامی روغن را باضافه ۵۰ سانتیمتر مکعب الکل در آن اضافه نمائید و به شدت به هم بزنید تا عمل صابونی شدن انجام شود و بگذارید تا ۱۵ دقیقه به حال خود باقی بماند ، آنگاه بقیه الکل را روی آن بریزید و کاملا به هم بزنید و بعدا بقیه آب مقطر را بر محلول بیافزایید .

فرمول شماره ۴

صابون مایع گلیسرین

این صابون را با حرارت غیر مستقیم ذوب کنید و مواد زیر را بر آن اضافه نمائید .

این مخلوط را از پارچه کتانی مرطوب صاف کنید و یک گرم اسانس معطر بر آن بیافزایید .

فرمول شماره ۵

صابون زیتون

تهیه – ابتدا سود سوز آور را در ۴۰۰ گرم آب مقطر حل نموده و بگذارید کاملا سرد شود . سپس روغن را در ظرف استوانه ای شکل از شیشه سخت (مثلا لیوان های نشکن ) ریخته و محصول سود را به تدریج به آن اضافه کنید و به آهستگی با یک میله آهنی با شیشه ای بهم بزنید تا اینکه مخلوط یک دست شود ، معمولا این عمل در حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد . اینک سرپوشی از کاغذ ضخیم روی استوانه شیشه ای بکشید به طوری که هوا در آن نفوذ نکند و آن را برای مدت ۶ ساعت در جای گرمی بگذارید تا عمل صابونی شدن محلول انجام گیرد . اینک مایع را به ظرفی به گنجایش ۳۵۰۰ سانتیمتر مکعب منتقل نموده ۱۶۰۰ سانتیمتر مکعب آب مقطر اضافه کنید و حرارت دهید تا آنکه قشر سطحی صابون در آب حل شده و غلیظ شود . آنگاه ظرف را از روی آتش بردارید هم زمان با این عمل ۵۰۰ گرم آب مقطر را در ظرف مناسبی بریزید و با سرعت آن را به حالت جوش کامل در آورده نمک طعام را فورا در آن حل کنید و بلا فاصله این آب نمک به محلول داغ صابون اضافه کنید و به هم بزنید تا گلیسیرین حاصل آزاد و آب اضافی از قشر سطحی جدا شود ( این عمل ظرف چند ثانیه انجام می گیرد ) اگر تشکیل صابون در این حالت بلافاصله انجام نشود (علامت تشکیل صابون آن است که محلول به رنگ شیر در می آید ) ظرف را مجددا روی آتش بگذارید و به طور ملایم حرارت دهید . سپس این محلول را مدت ۲۰ ساعت به حال خود باقی بگذارید تا عمل صابونی شدن به طور کامل انجام و صابون به صورت توده  جامد در سطح مایع قرار بگیرد . در این حالت در جدار ظرف در قسمت پایین آن سوراخی ایجاد کنید تا مایع اضافی از آن خارج شود و صابون حاصل را در ظرف دیگری خالی نموده و به قطعات مخلوط تقسیم کنید . این صابون را با توجه به نوع ظرف معمولا از ۳۵ تا ۷۰ درصد آب در خود دارد باید با آب سرد چند بار شستشو داده و خشک کنید به طوری که تقریبا تمامی آب آن تیبخیر شود . این نکته فوق العاده شایان توجه است که محلول قلیاب باید ابتدا کاملا سرد شده و سپس به داخل ظرف محتوی روغن ریخته شود و نه بالعکس ، یعنی هیچوقت نباید روغن را به محلول سود سوزآور و سایر مواد قلیایی اضافه نمود و همواره به خاطر جلوگیری از تاثیر واکنشهای شیمیایی باید از به کار بردن ظروف شیشه ای عادی ، ظروف سفالی و چینی و امثال آن خودداری شود و علاوه بر اینها همه ظروف ، وسائل اندازه گیری وسیله بهم زنی باید کاملا تمیز و عاری از اکسیداسیون باشد اگر صابون را بخواهیم در هوای آزاد خشک کنیم پس از ۳۰ روز ۸۰ درصد آب خود را از دست می دهد لکن پس از سه ماه تقریبا وزن آن ثابت می ماند و فقط مقدار کمی رطوبت که شکل قالب را حفظ کند در آن باقی خواهد ماند .

فهرست

فصل اول
آشنایی با مکان کارآموزی  ۲
فصل دوم
صابون ها  ۷
فرمولاسیون تولید انواع صابون  ۹
فصل سوم
مایع ظرفشویی  ۲۶
مایع ظرفشویی چیست؟  ۲۷
طرز تهیه برخی از معرفهای شیمیایی در آزمایشگاه کنترل شوینده  ۲۹
معرف اونیورسال  ۳۰
محلول استاندارد آهن  ۳۱
فرمولاسیون مایع ظرفشویی  ۳۴
دانش فنی فرمولاسیون مایع ظرفشویی  ۳۶
مواد فعال در سطح مصرفی   ۳۸
پایداری کف  ۴۰
مواد محافظ پوست  ۴۱
مواد غلظت دهنده  ۴۱
هیدروتروپها  ۴۲
سازگاری زیست محیطی  ۴۳
فصل چهارم
شامپو، پاک کننده ای سوال برانگیز  ۴۶
آشنایی با شامپو  ۴۷
انواع شامپو از نظر کاربرد  ۴۹
آلودگی در شامپوها  ۵۱
PH شامپوها  ۵۲
نتیجه  ۵۳
ساخت اصولی شامپو  ۵۳
کنترل کیفیت و آزمونهای فیزیک و شیمیایی شامپو  ۵۷
فرمولاسیون تهیه شامپوها  ۶۳
فصل پنجم
مواد فعال کننده سطحی  ۷۱
نگاهی به وضعیت تولید آلکیل بنزن خطی در ایران  ۷۸
مقدمه  ۷۸
بررسی بازار مصرف  ۷۹