مقاله تفاوت زندگی نامه ی دینی دو نسل

دانلود مقاله تفاوت زندگی نامه ی دینی دو نسل

مقدمه
نخستین بار اصطلاح شکاف نسل ها در دهه ی ۶۰در کشورهای غربی مطرح شد که به نحوی اختلافات فرهنگی میان فرزندان و والدینشان را تشریح می کرد. این در حالی است که طی سالهای اخیر تفاوت قابل توجهی میان ارزشهای جوانان با والدینشان مشاهده می شود. اینکه چه عواملی باعث بروز این شکاف می شوند موضوع بحث ما خواهد بود. چالش دین با مقتضیات زمان همواره یکی از مهمترین دغدغه های صاحب نظران و اندیشمندان هرعصری و نسلی بوده است. در واقع مکاتب مختلف در طول تاریخ بشر محصول این تقابل و زاییده ی این فرایند بوده و نواندیشی دینی در این راستا معنا و مفهوم پیدا می کند که در فرایند تقابل دین و مقتضیات زمان نه دین رها گردد و نه نیازهای زمان نادیده گرفته شود. ازاین رو صاحب نظران از ابعاد مختلف روان شناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی و سایر علوم مرتبط که این پدیده می توانست درآن حوزه قرار گیردبه تبین و تحلیل این امر پرداخته اند و همچنین در دهه های اخیر موج مدرنیزاسیون که به همراه خود آموزش همگانی، گسترش رسانه های جمعی و بسیاری موارد دیگه را به همراه آورد. موجب افزایش دانستنیها وآگاهیهای عمومی نسل جدید شد. و حوزه ی ارتباطات انسانی و اجتماعی آنها را وسیعتر نمود. طبیعی ترین نتیجه این فرایند این بود که نسل جدید نسلی شد که اولاً بسیار با شتاب اجتماعی می گردید، و ثانیاً در راه اجتماعی شدن، تنها منبع ارزشگذار او دیگر خانواده و سنت حاکم برخانواده نبود . زیست جهان متفاوت نسل نو و تجربیات دیگرگون آنها. که به سبب تحولات صنعتی و سپس اجتماعی- فرهنگی به وجود آمد، بین جهان بینی نسل جدید و نسل قدیم شکاف انداخت ، و ازاین مهمتر، امکان ظهور و بروز این شکاف را در زبان و رفتار گروه جدید، فراهم ساخت . هم اکنون در این تحقیق قصد بررسی شکاف نسل ها باتوجه به رویکرد دین و دینداری در بین جوانان دهه ی شصت و والدینشان را خواهیم داشت.

۱-۲ضرورت و اهمیت موضوع
چنانچه علل عدم تفاهم بین والدین و فرزندان ریشه یابی گردد و نسخه ای جهت ایجاد تفاهم بین آنها ارائه گردد می توان از بروز بسیاری از ناهنجاری ها در بین جوانان و در جامعه پیشگیری نمود.

انسان دارای نیازهای متعدد و متنوعی است ،نیازهای مادی و معنوی ، فردی و اجتماعی و یکی از نیازهای او نیاز به دین است و از آنجا که یکی از نیازهای اصلی انسان نیاز به دین است بحث خود را در رابطه با والدین و فرزندان بیشتر معطوف به زندگی نامه ی دینی آنها کرده ایم تا روشن شود میزان دین داری ، کمبود آن در زندگی و یا بی توجهی نسبت به آن چه اثراتی را در زندگی فردی و اجتماعی و روحی و روانی انسان ها باقی می گذارد . باتوجه به اینکه جامعه در حال تغییر و پیشرفت روز افزون است، نیازها و خواسته های جوانان نیز مطابق با آن درحال تغییر است. بنابراین آگاهی از این نیازها و شناخت تفاوت هایی که بین فرزندان و والدین شان وجود دارد باعث می شود تا والدین بتوانند با درک نیازها و خواسته های جوانان و سعی در برطرف نمودن آنها، افکار و القائات خود را در هر زمینه ای و به خصوص در زمینه ی دین و مذهب، به فرزندان خودطوری منتقل کنند که باعث آزارو یا دلزدگی آنان نشود به طوری که آنها با آغوش باز پذیرای آن شوند و افکار و اعتقادات خود را در تضاد با والدین خود ندانند.از سوی دیگر برای فرزندان نیز این امکان به وجود می آید که نسبت به گذشته و شرایط زندگی والدین خود شناخت و آگاهی پیدا کنند و میزان اهمیت و ابزار ارادت والدین خود را نسبت به مسائل گوناگون دریابند.

رابطه ی بهتری با والدین خود برقرارکنند. بیشتر به آنها احترام بگذارند و تا حدودی خود را باشرایط و عقاید خانواده هماهنگ سازند.

۱-۳بیان مسئله
خانواده بنیادی ترین نهاد جامعه است و می توان ریشه ی بسیاری از نا آرامی ها و نا امنی ها را در وجود آن جستجو کرد.چرا که خانواده اولین محیطی است که فرزند پس از تولد در آن پرورش می یابد و از آن تاُثیر می پذیرد و این تاُثیر در طول زندگی فرد در خانواده و حداقل تا سن بلوغ و جوانی وجود دارد و پس از آن نیز به طور کلی قطع نمی شود . در این میان تاُثیر پذیری از محیط اجتماع بیرون از خانه ممکن است تضادهای با القائات درون خانواده داشته باشد . و گرایش فرزند به القائات محیط خارج وگریز او از برخی القائات داخل خانواده می تواند به عدم تفاهم بین الدین و فرزندان منجر شود این عدم تفاهم نشانه ی آن است که والدین در القای تفکرات و رهنمود های خود به فرزندان توفیق کاملی بدست نیاورده اند این عدم توفیق می تواند ناشی از استفاده از ارزش ها و منش های غیر صحیح در برخورد با فرزندان باشد . بررسی علل این عدم تفاهم می تواند ما را در یافتن روش هایی برای پرورش صحیح فرزندان یاری دهد .تحولات و تغییر اجتماعی در دنیای جدید نگرش ها ، افکار ، احساسات و ارزش های آدمیان را تغییر می دهد . این تغییرات ممکن است در تضاد با نگرش ها ، افکار ،احساسات و ارزش هایی باشد که از نسل های پیشین به اعضای جدید منتقل شده است .بنابر این یکی از مسائل مهم جامه ی ما در حال حاضر تصادم و تضاد ارزشی است این تحقیق می خواهد این موضوع را بررسی نماید .

۲-۱ روش تحقیق
در ابتدا موضوع تحقیق خود را که تفاوت زندگی نامه ی دینی بین ۲ نسل است پس از گفتگو با استاد راهنما انتخاب نمودم. مناسب ترین روش برای گردآوری داده ها در مورد چنین موضوعی روش تحقیق کیفی است. و ابزار آن نیز مصاحبه­ی عمیق است. فرم و محتوای مصاحبه از محقق نظریه پرداز برجسته در حوزه­ی رشد و تحول ایمانی جیمز فولر و با ترجمه ی استاد راهنما در اختیار من قرار گرفت که متن آن در بخش ضمایم آمده است. پس از آن با افراد مختلف با طبقه ی اجتماعی ، شغل و تحصیلات مختلف مصاحبه کردم. مصاحبه شوندگان از بین متولدین دهه ی ۶۰ و والدین آنها انتخاب شدند. بدین شکل که من در ابتدا در مورد زندگی نامه ی افراد از دوران کودکی تا به امروز، در مورد تحصیلات، درآمد، شغل و سر گذشت زندگی آنها و افراد مهم و تأثیر گذار در زندگی شان سوالاتی را مطرح کردم. در قسمت دوم مصاحبه روابط شکل دهنده ی زندگی افراد، شکست ها و ناکامی ها، تجربه های اوج یا توفیق، محدودیت ها و ممنوعیت ها، و به طور کلی تجربیاتی که فرد در زندگی خود به دست آورده است، به طوری که زندگی و شخصیت فرد را تحت تأثیر قرار داده باشد، مورد سوال قرار گرفت و در قسمت سوم ارزش ها و اعتقاداتی که فرد در زندگی خود مهم و با ارزش می داند، در مورد آینده و گذشته ی زندگی کنونی، اهداف زندگی و … به طور کلی مسائلی که برای فرد مورد اهمیت است سوالاتی مطرح شد و در قسمت آخر در مورد دین و دین داری، نگاه و طرز فکر هر شخص در مورد دین ، احساس و طرز فکر فرد نسبت به خودش و نسبت به خدا و تصویری که در مورد ایمان کامل و رشد یافته دارند سوالاتی مطرح شد. پس از انجام مصاحبه با ۳۰ نفر (۱۵ نفر دهه ی شصتی و ۱۵ نفر از والدین آنها) و ضبط آن ها، مصاحبه ها روی کاغذ آورده شد.
فهرست مطالب
فصل اول:کلیات
۱-۱مقدمه ۲
۱-۲ضرورت واهمیت موضوع ۴
۱-۳بیان مسئله ۵

فصل دوم:روش تحقیق
۲-۱روش تحقیق ۸
۲-۲روش انتخاب نمونه ۹
۲-۳روش گردآوری داده ها ۱۰
۲-۴مشکلات و تنگناها ۱۰

فصل سوم:پیشینه ی تحقیق
۳-۱تحقیقات انجام شده ی داخلی ۱۳
– سنجش دینداری جوانان وعوامل مؤثر بر آن ۱۳
– فردگرایی و دین داری ۱۴
– نظریه ی سکولار شدن ۱۵
– عوامل مؤثر بر نگرش های مذهبی ۱۵
– بررسی جامعه شناختی تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی برنگرش دینی دانشجویان ۱۶
– بررسی جامعه شناختی تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جنسیت بردینداری جوانان ۱۶
– بررسی میزان دین گرایی و ایمان دینی در بین دانشگاهیان ۱۷
– بررسی تعریف عملیاتی دینداری در پژوهش های اجتماعی ۱۷
– تأثیردینداری برنگرش های سیاسی ۱۸
–
فصل چهارم: یافته های تحقیق
۴-۱داده های ناظربه واقع ۲۰
۴-۱-۱طبقه ی اجتماعی و دینداری ۲۰
۴-۱-۲رابطه ی تحصیلات و شغل با دینداری ۲۵
۴-۲تجربه های و روابط شکل دهنده ی زندگی ۲۵
۴-۲-۱روابط شکل دهنده ۲۵
۴-۲-۲نقش مذهب در شکل دهی پیوندهای اجتماعی ۲۸
۴-۲-۳تجربه های شکست و تنهایی ۳۲
۴-۲-۴ محدودیت ها و ممنوعیت ها ۴۱
۴-۲-۵ ایجادحس معنا- تزلزل حس معنا ۴۶
۴-۳ارزش ها و التزامات کنونی ۴۹
۴-۳-۱ارزش ها و اعتقادات ۴۹
۴-۳-۲هدف زندگی ۶۶
۴-۳-۳نقش اراده ی انسان ۷۰
۴-۳-۴ناامیدی ۷۳
۴-۳-۵نگرانی ها از آینده ۷۷
۴-۳-۶معنای مرگ ۸۱
۴-۳-۷چرابرخی بیشتر رنج می برند ۸۷
۴-۳-۸آیا زندگی مطابق با تلاش هرکس به اوپاداش می دهد؟ ۸۹
۴-۳-۹زندگی انسان روی کره ی زمین ۹۲
۴-۴دین ۹۴
۴-۴-۱وقتی خدارا می پرستید چه احساسی دارید؟ ۹۴
۴-۴-۲رابطه ی دین و اخلاق ۹۷
۴-۴-۳ تصویر ایمان بالغ ۱۰۱

فصل پنجم: نتیجه گیری تحقیق
نتیجه گیری تحقیق ۱۰۸
منابع ۱۱۴
ضمائم ۱۱۶
– متن مصاحبه نامه ۱۱۷
– متن پیاده شده ۳۰ مصاحبه ۱۲۳

منابع
۱- بنیادهای روان شناسی، دکتر محمد پارسا، صفحه۴۰۵-۴۰۰ . انتشارات سخن، تهران۱۳۸۲
۲- سنجش دینداری جوانان و عوامل مؤثر برآن ( دانش آموزان سال سوم و پیش دانشگاهی) مقاله کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
۳- فردگرایی و دینداری، عاطفه توکلی به راهنایی دکتر آزاده. استادمشاور:دکتر سراج زاده، مقاله کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا، دانشکده ی علوم اجتماعی۱۳۸۵٫
۴- نظریه سکولار شدن، سراج زاده ۱۳۷۵٫
۵- عوامل مؤثر برنگرش های مذهبی، صباغ پور، ۱۳۷۳
۶- بررسی جامعه شناختی تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی برنگرش دینی دانشجویان، امرا….کشاورز ۱۳۷۹
۷- بررسی جامعه شناختی تأثیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جنسیت بردینداری جوانان، امیدی ۱۳۸۳٫
۸- بررسی میزان دین گرایی و ایمان دینی در بین دانشگاهیان، مرجایی، ۱۳۷۸
۹- بررسی تعریف عملیاتی دینداری در پژوهش های اجتماعی، سراج زاده، ۱۳۸۰٫
۱۰- تأثیر دینداری برنگرش سیاسی، دلبری، ۱۳۸۳٫
۱۱- بررسی تطبیقی رابطه ی میان رشته ی تحصیلی و میزان دینداری دانشجویان دانشگاه شیراز، احمد صادقی: به راهنمایی: سعید زاهد زاهدانی، مقاله کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز، ۱۳۸۴٫
۱۲- بررسی رابطه ی میزان سرمایه ی اجتماعی و نوع دینداری در بین دانش آموزان سال سوم دبیرستان در استان گلستان، حسین ملاحسنی ؛ به راهنمایی: امید نیک پی، مقاله کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ی علوم انسانی، ۱۳۸۱٫
۱۳- روزنامه ی همشهری(هویت زن ایرانی در جامعه ی امروز)، زهرا باقری سه شنبه ۱۲ آبان ۱۳۸۷
۱۴- روزنامه کیهان(ظوابط نواندیشی دینی)، گردآوری:محمد مهدی رجبی ،‌دوشنبه ۴ آبان ۱۳۸۸
۱۵- جامعه شناسی ایران، شکاف بین نسلی،سودابه قیصری