تاریخ مطبوعات و سانسور در ایران
مقدمه:
تاریخ مطبوعات
عهد ناصری
آغاز تاریخ مطبوعات به معنای اعم را در ایران، باید از سال ۱۲۳۲ هـ .ق که نخستین اثر چاپی از کتاب در تبریز پدید آمد و یا به طور اخص از سال ۱۲۵۳ هـ .ق دانست که روزنامه میرزاصالح در تهران انتشار یافت١. اولین روزنامه ایران به نام کاغذ اخبار از سال ۱۲۵۳ هـ .ق تا چند سال بعد به طور نامنظم و به فاصلههای طولانی چند شماره منتشر شد، در سال ۱۲۶۷ هـ .ق میرزا تقی خان وقایع اتفاقیه را منتشر کرد، از شماره ۴۷۲ به نام روزنامه دولت علیه ایران موسوم گردید.
سپس این میرزا حسین خان مشیرالدوله بود که در زمان تصدی وزارتخانههای عدلیه و جنگ، روزنامههای علمیه و نظامیه را منتشر کرد که هر دو از روزنامههای خوب آن عهد محسوب میگردند ـ در روزنامه نظامیه سه موضوع خاطرنشان شده بود که بیسابقه بود قید غیردولتی بودن نشریه، درخواست شرکت مردم در تحریر مقالات ـ و تشکیل هیات تحریریه ـ روزنامه نظامی به طور هفتگی انتشار مییافت ولی عمر آن به دو سال نکشید و تعطیل شد، مشیرالدوله به انتشار یک روزنامه دوزبانه به نام وطن هم دست زند که امورات آن قرار بود توسط بارون دونرمان بلژیکی انجام شود و امتیاز هم به نام او صادر شد اما این روزنامه فقط یک شماره منشتر شد و شاه از مطالب آن دلگیر شده و دستور تعطیلی آن را صادر کرد.
بعد از تهران و شیراز و تبریز و اصفهان که صاحب روزنامه شدند نمیتوان از ذکر نام ارومیه چشم پوشید. البته در این شهر تا پیش از نهضت مشروطه روزنامهای به زبان فارسی اعم از دولتی یا ملتی انتشار نیافت اما به اعتبار انتشار یک نشریه مذهبی عیسوی از طرف مبلغین مذهبی آمریکائی به زبان سُریانی برای آشوریهای تغییر مذهب داده از نسطوری به پرتستانی در ارومیه به نام «زاراریت باهرا» به معنی فروغ روشنائِی، ارومیه را باید شهر پنجم ایران از نظر روزنامهنگاری دانست.
–
فهرست مطالب
مقدمه ۷
تاریخ مطبوعات ۷
بند ب: عهد مظفری ۸
از فرمان مشروطه تا پایان حکومت قاجار ۸
بند الف: روزنامههای صدر مشروطه ۸
بند ب: دهه آخر حکومت قاجاریه ۹
تعاریف قانونی مطبوعات ۱۰
بند الف: قوانین اساسی ۱۰
بند ب: قوانین عادی و آییننامهها ۱۱
۱- قوانین مطبوعات پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۱
۲- قوانین مطبوعات بعد از پیروزی انقلاب ۱۱
تشکیل اداره انطباعات دولتی ۱۱
تاسیس اداره سانسور ۱۲
بند الف: تفتیش و بازرسی مطبوعات در زمان ناصرالدین شاه ۱۲
بند ب: تفتیش و بازرسی مطبوعات در زمان مظفرالدین شاه ۱۳
چگونگی نظارت بر مطبوعات از انحلال وزارت انطباعات تا کودتای ۱۲۹۹ ۱۴
بند الف: از طلیعه آزادی مطبوعات تا کودتای شاه و استبداد صغیر ۱۴
بند ب: از پیروزی مجدد مشروطه خواهان ۱۲۸۸ هـ .ق تا کودتای ۱۲۹۹ ۱۵
مطبوعات در دهه ۵۰ (دوران انقلاب و بعد از انقلاب) ۲۰
مطبوعات در دهه ۶۰ ۲۲
مطبوعات در دهه ۷۰ (دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی) ۲۲
دوران طلایی مطبوعات در ایران ۲۲
تعریف و رسالت مطبوعات ۲۳
۱- نظم در انتشار ۲۴
۲- داشتن نام ثابت، تاریخ و شماره ردیف ۲۵
۳- شرائط انتشار فوقالعاده ۲۶
۴- زمینه انتشار ۲۷
رسالت مطبوعات ۲۸
۱- موارد پنجگانه رسالت مطبوعات ۲۸
۲- ضمانت اجرای رسالت مطبوعات ۲۹
حقوق مطبوعات ۳۱
حقوق بیان شده در قانون حقوق بدیهی مطبوعات است ۳۱
آیا حقوق مطبوعات محدود به موارد اعلام شده در قانون است ۳۲
حقوق مطبوعات از دید قانونگذار ۳۳
۱- حق درج نظرات و انتقادات سازنده ۳۴
۲- حق عدم اعمال فشار و سانسور مطبوعات از سوی مقامات دولتی و غیردولتی ۳۵
۳- حق کسب و انتشار اخبار داخلی و خارجی ۳۶
حدود مطبوعات ۳۷
اختلاف متن ماده ۶ قانون مطبوعات با اصل بیست و چهارم قانون اساسی ۳۸
دوبارهگوئی حدود مطبوعات در فصل جرائم ۳۹
موارد اخلال به مبانی اسلام و حقوق عمومی ۳۹
۱- موارد اخلال به مبانی اسلام ۳۹
۲- موارد اخلال به حقوق عمومی ۴۰
۳- موردهائی که مطبوعات از انجام آن منع شدهاند ۴۱
جرائم مطبوعات ۴۳
مفهوم و سابقه جرائم مطبوعاتی در حقوق ایران ۴۴
۱- مفهوم جرم مطبوعاتی و شرط تحقق آن ۴۴
۲- سابقه جرم مطبوعاتی در حقوق ایران ۴۵
تحلیل جرائم مطبوعاتی ۴۷
۱- توهین و افترا و هتک حرمت از اشخاص ۴۷
۲- اهانت به دین مبین اسلام و مقدسات آن ۴۹
۳- اهانت به رهبر یا شورای رهبری و یا مراجع مسلم تقلید ۵۰
۴- افشاء اسرار ۵۰
۵- تهدید ۵۱
۶- انتشار عکس و تصویر و مطالب خلاف عفت عمومی ۵۱
۷- تحریک و تشویق مردم به ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور ۵۱
۸- انتشار نشریه بدون داشتن پروانه ۵۲
۹- تقلید از علامت یا نام نشریهای دیگر ۵۲
نقد و نتیجه ۵۲
چگونگی صدور پروانه انتشار و نظارت بر نشریات ۵۵
شرائط متقاضی و صدور پروانه انتشار ۵۶
شرائط متقاضی ۵۶
شرائط اشخاص حقیقی متقاضی انتشار نشریه ۵۷
شرائط اشخاص حقوقی متقاضی انتشار نشریه ۵۸
کسانی که از داشتن نشریه محرومند ۵۸
شرائط صدور پروانه انتشار ۵۹
شرائط صدور پروانه انتشار برای اشخاص حقیقی ۵۹
شرائط صدور پروانه برای اشخاص حقوقی ۶۰
شرائط صدور مجوز انتشار برای سازمانهای آزادیبخش اسلامی کشورهای دیگر ۶۰
شرائط انتشار نشریات داخلی سازمانها، موسسات و شرکتهای دولتی یا خصوصی ۶۱
شرائط انتشار نشریات دولتی ۶۱
نقد و نتیجه ۶۲
خلط دو مفهوم مسئولیت نشریه و امتیاز نشریه ۶۲
عدم تناسب میان صلاحیت علمی و نوع نشریه مورد تقاضا ۶۳
چه کسانی خدمتگزاران تبلیغاتی رژیم گذاشتهاند؟ ۶۴
عدم هماهنگی منطقی در عبارات ماده ۱۵ آئیننامه اجرائی قانون مطبوعات ۶۵
هیات نظارت بر مطبوعات ۶۶
اعضاء هیات نظارت ۶۷
چگونگی تشکیل جلسات و تصمیمگیری هیات ۶۸
وظایف هیات نظارت ۶۸
۱- رسیدگی به درخواست صدور پروانه و تشخیص صلاحیت متقاضی و مدیرمسئول ۶۹
۲- رسیدگی به «موارد تخلف نشریات» ۷۰
نقد و نتیجه ۷۱
مفهوم تشخیص صلاحیت متقاضی ۷۱
در صورت رد تقاضای انتشار نشریه تکلیف متقاضی روشن نیست ۷۳
رسیدگی به «موارد تخلف نشریات» بدون حضور هیات منصفه خواهد بود ۷۴
سازمان اداری و شرح وظایف دستگاه فعلی ناظر بر مطبوعات ۷۵
وظایف راجع به نظارت بر مطبوعات ۷۵
معاونت امور مطبوعاتی و تبلیغاتی ۷۶
اداره کل مطبوعات داخلی ۷۸
۱- وظایف ۷۸
نتیـــــجه ۷۹
چند پیشنهاد ۸۰
فهرست منابع ۸۱
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: 81
مطالب مرتبط