مقدمه
دین و اقتصاد، دو حوزه کاملاًَ نزدیک به هم هستند. از جهت تاریخی ملاحظه می‌کنیم که عالمان پیشین اقتصاد از طبقه راهبان و عالمان ربانی بودند.
“فیزیوکرات‌ها” در اوایل قرن هجدهم به مقدار فراوانی صبغة دینی بر کتاب‌هایشان دادند. عقاید آنان دربارة زمین و انسان مبتنی بر افکار مسیحیت بود.
با حدوث انقلاب صنعتی و تولید انبوه، برخی عالمان اقتصاد شروع به تفکیک قلمرو تحقیقات خود از دین کردند.
در رابطه با اسلام و طرح این سوال که آیا اسلام دارای نظام اقتصادی مخصوص به خود می باشد،اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد. برخی اقتصاد اسلامی را همان احکام و قوانین اقتصادی‌ای می‌دانند که در کتب فقهی چون “مضاربه”، “مساقات”، “مزارعه”،””اجاره” و “جعاله”و… وجود دارد و برخی چون “آیت ا… سید محمد باقر صدر”؛ معتقدند اسلام دارای مذهب و مکتب اقتصادی نیز هست و برخی دیگر می‌گویند اسلام علم اقتصاد نیز دارد. بعضی هم به طور کلی منکر اقتصاد اسلامی شده و می‌گویند اسلام تنها اهداف و ارزش‌های کلی را ارائه کرده است و احکام و قوانین موجود در حوزة اقتصاد مخصوص صدر اسلام بوده و جزء احکام ثابت و جهان شمول اسلام نیست.
مفهوم نظام اقتصادی
نظام اقتصادی نیز یکی از زیر نظام‌های نظام اجتماعی است. واژة «اقتصادی» اشاره به بُعد خاصی از رفتارها و روابط مردم دارد که براساس محاسبة هزینه و فایده و به منظور تأمین معاش انجام می‌گیرد. اهداف کلان نظام اقتصادی می‌تواند عدالت اقتصادی، استقلال، رفاه عمومی و رشد و توسعة اقتصادی و اموری از این قبیل باشد. البته تفسیر و رتبه‌بندی این اهداف در نظام‌های مختلف بر اساس مبانی اعتقادی و ارزشی آن متفاوت است.
می‌توان نظام اقتصادی را چنین تعریف نمود: «نظام اقتصادی عبارت است از مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری که بر اساس مبانی اعتقادی و ارزشی مشخص، در راستای اهداف معینی به صورت هماهنگ سامان یافته و شرکت‌کنندگان در نظام را به یکدیگر و به منابع پیوند می‌دهد».
بی تردید دین اسلام جهان بینی و ارزش‌های خاصی را معرفی کرده است که با تغییر زمان و مکان تغییر نمی‌کنند و به صورت منطقی می‌توان اثبات کرد که آن جهان‌بینی و ارزش‌ها مستلزم اهداف خاصی هستند که در منابع اسلامی (قرآن و احادیث) به آن‌ها تصریح شده است.
بنا بر این، مبانی اعتقادی، ارزشی و اهداف نظام اقتصادی اسلام در منابع دینی بیان شده است.
از سه طریق می‌توان این نکته را اثبات کرد که اسلام دارای نظام اقتصادی ثابت و جهان شمول بوده و الگوهای رفتاری ثابت و جهان شمول را ارائه کرده است.
الف – دلیل کلامی
این دلیل بر مقدمات سه‌گانه زیر استوار است:
مفهوم سعادت انسان و جامعه از دیدگاه اسلام 1-
از دیدگاه فایده‌گرایان که افکار آن‌ها زیربنای مکتب سرمایه‌داری است، انسانی سعادتمند است که لذت‌های مادی و دنیوی او بیشینه و دردها و رنج‌های او کمینه باشد. لذا هدف غایی سرمایه‌داری آن است که بیش‌ترین افراد به بیش‌ترین لذت دنیوی با کم‌ترین درد و رنج دست یابند
فهرست مطالب:
مقدمه
مفهوم نظام اقتصادی
اسلام و نظام اقتصادی
مقایسه نظام اقتصادی اسلام و سرمایه داری
و…
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد صفحات: 27
مطالب مرتبط