پاورپوینت شناخت بیابان ها

این پاورپوینت به بررسی بیابان ها به عنوان بخشی از مناطق خشک می‌ پردازد و ویژگی‌ های آب و هوایی آنها را شامل بارش کم، تبخیر شدید و خشکی هوا توضیح می‌ دهد. همچنین به معرفی بیابان‌ های ایران و جهان، علت ایجاد بیابان‌ ها و نقش عوامل جغرافیایی پرداخته شده است.

بیابان ها بخشی از مناطق خشک محسوب می شوند و ویژگی عمده آنها کمبود بارش و تبخیر شدید می باشد.

ویژگی های آب و هوایی مناطق خشک :
– بارندگی در مناطق خشک کم و نا منظم است
– میزان بارش در سال های مختلف متفاوت است و ممکن است حتی چندین سال هیچگونه بارشی در آجا صورت نگیرد
– بارش اغلب شدید و به صورت رگبار است
– به علت گرما ، خشکی هوا و وزش باد های شدید ، میزان تبخیر و تعرق بیشتر از بارندگی سالانه است

دانشمندان برای تقسیم بندی مناطق خشک از معیار های مختلفی مانند میزان بارش ، تبخیر ، درجه حرارت و پوشش گیاهی و غیره استفاده کرده اند و ینابراین تقسیم بندی های مختلفی برای مناطق خشک وجود دارد . در جدول زیر یکی از این تقسیم بندی ها ذکر می شود.

جواب فعالیت :
1- بیشتر بیابان ها تقریبا در مدار 23 درجه شمالی و 23 درجه جنوبی واقع شده است .
2- در همه قاره ها به جز اروپا بیابان وجود دارد.
3- وسیع ترین بیابان جهان در قاره ی آفریقا و صحرای بزرگ آفرقا نام دارد .
4- در شکل مشخص شده است

همانطور که در نقشه مشاهده کردید در سطح زمین چند کمربند عمده بیابانی وجود دارد که مهم ترین انها در نیم کره ی شمالی از مجاورت اقیانوس اطلس تا حدود چین کشیده شده است که شامل صحرای بزرگ آفریقا ، بیابان عربستان ، ایران ، ترکستان ، گبی و تار است .

بیابانهای ایران
کلیه بیابانهای داخلی در منطقه فلات مرکزی ایران قرار گرفته اند که این منطقه نیمی از مساحت ایران را شامل می شود . این منطقه که در میان رشته کوههای البرز و خراسان و زاگرس واقع گریده است کبیه مناطق کویری و بیابانی ایران را در بر گرفته است .

مجموعه بیابانهای داخلی مذکور توسط یک رشته ارتفاعات که از شمال طبس شروع شده و تا یزد ادامه پیدا می کند به دو حوضه بزرگ جداگانه تقسیم می شوند و حوضه شمال دشت کویر و حوضه جنوبی دشت لوت نام دارد . بیابانها در مرکز و مشرق ایران به صورت حوضه های بسته مستقل و یا نیمه مستقل پراکنده شده اند . چون تعدادی از این چا له ها حد اقل از اواسط دوران سوم به صورت حوضه هایی مستقل شکل گرفته اند لذا تمام بیابانها سرنوشت زمین شناسی مشابهی نداشته اند .

بلکه هر حوضه بر اساس شرایط حاکم به نحوی در حال تحول بوده است . آنچه مسلم است تمام این چاله ها در اواخر دوران سوم به صورت حوضه های رسوب گذاری محلی یا منطقه ای محل تمرکز رسوبات تخریبی و اغلب تبخیری بوده اند.بلوک نیمه سخت لوت که زیر بنای بیابانهای طبس ، لوت و جازموریان را تشکیل می دهد مانع انعکاس این حرکات در رسوبات سطحی خود شده است و دشت های هموار وساختمانی را بوجود آورده است.

توپوگرافی هموار و وسعت قابل توجه و بالاخره ارتفاع کم بعضی از این حوضه ها (دشت کویر– دشت لوت-جازموریان و… ) در تشکیل وتقویت سلول های پرفشار مجاور حاره ای بسیار موثر بوده است. از آنجا که منشا ء جریانهای مرطوب از شمال غربی و غرب فلات ایران ناچار در حرکت به سمت مشرق وجنوب شرقی توده های مرطوب قسمت اعظم رطوبت خود را از دست می دهند .

به عبارت دیگر هر اندازه که به مشرق ایران نزدیک شویم درجه بری بودن هوا افزایش یافته ونقش آن در بیابان زایی حوضه ها ظاهر می شود . ارتفاعات شمالی – جنوبی کرمان در مغرب حوضه لوت و امتداد شرقی – غربی البرز در جنوب دریای خزر به صورت دیواره ها ی عظیمی مانع ورود جریان های مرطوب به حوضه های مجاور خود می شوند . در نتیجه این کوهستانها در برابر جریانهای مرطوب به شکل عامل تشدید کننده دیگری نقش خود را به حوضه های مجاور ش تحمیل می نماید .

مشخصات اقلیم بیابان های ایران :
1- باران : متوسط بارندگی در نواحی مرکزی کمتر از 100 میلی متر و در حواش و پیرامون 100 تا 200 میلیمتر که بیشتر به سه ماهه زمستان واوایل بهار مربوط است .
2- درجه حرارت : متوسط درجه حرارت در طول سال 25-20
3- تبخیر ورطوبت : با 250 روز صد در صد آفتابی ، درجه خشکی به حدی است که رقم معدل رطوبت نسبی در تابستان صفر و در زمستان در ساعات صبح 50 درصد است .
4- اختلاف درجه حرارت  شب وروز شدید است تا 15 درجه گزارش شده است .
5- بادها و طوفانهای غبارآلود

علل ایجاد بیابان ها
عوامل مختلفی موجب پیدایش مناطق خشک و بیابانی می شود . که عوامل مهم و موثر در ایجاد آنها عبارتند از :
1-گرم شدن زیاد منطقه به دلیل تابش شدید خورشید : نقاط مختلف کره زمین یکسان از نور خورشید گرم نمى شوند زیرا اولاً جنس ز مین و جهت ناهموارى ها در مقدار انعکاس انرژى گرمایى خورشید موثر است .

ثانیاً علت اصلى نامساوى گرم شدن زمین اختلاف در زاویه تابش خورشید در نقاط مختلف به دلیل کروى بودن زمین است . زاویه اشعه هاى خورشید در مناطق استوایى عمودى وبه عبارت دیگر۹۰ درجه است .و منطقه بین المدارین یعنى بین مدار راس السرطان و راس الجدى به علت اینکه سالى دو بار خورشید عمود مى تابد بیشترین گرما را دریافت مى کنند واین از مهمترین دلایل واقع شدن بیابانهاى بزرگ کره زمین در منطقه بین المدارین است.مانند صحراى آفریقا – بیابان عربستان- دشت لوت ایران و بیابان کالاهارى

2- اثر مراکز پر فشار مجاور حاره اى و وزش بادهاى آلیزه: علت اصلى پیدایش بیابان ها استقرار دائم سلول هاى پر فشار در حوالى عرض هاى ۴۰-۲۰درجه بر فراز این مناطق است . هر جا که این سلول ها ثابت مستقر شوند حاکمیت کم آبى بر قرار مى گردد .در واقع هوایى که استعداد متراکم شدن و بنابراین فرونشینى را ندارد بر اثر فشار گرم شده و رطوبت را در خود جذب مى نماید لذا با آسمانى صاف وتقریباً بدون ابر روبرو خواهیم بود .از طرف دیگر بادهاى آلیزه که از منشاء پرفشار مجاور حاره اى تقویت شده و به سمت منطقه استوایى مى وزند بادهاى خشکى هستند که با دخالت تابش شدید آفتاب تبخیر را باز افزایش مى دهند

3- اثر جریانهاى سرد ساحلى اقیانوسها : چنانچه جریانهاى سرد اقیانوسى به موازات ساحل در حرکت باشد امکان داردکه سواحل نیز در نتیجه تاثیر ان داراى شرایط آب و هوایى خشک باشد این وضعیت در سواحل غربى مناطق جنب حاره اى دیده مى شود.

در این مناطق هواى گرمى که از وسط اقیانوس به سمت ساحل جریان دارد مجبور است از روى آب هاى سرد عبور کند وضمن عبور سرد شده و مه غلیظى را به وجود مى آورد این هوا که رطوبت خود را از دست داده در حین عبور از روى خشکى ها گرماى سطح زمین را مى گیرد وگرم مى شود و رطوبت نسبى آن کاهش یافته و دیگر نمى تواند مقدار زیادى رطوبت جذب کند از این رو این مناطق که جریانهاى سرد مذکور از کنار آنها مى گذرد حتى آنها که در منطقه حاره قرار دارند خشک وبیابان هستند مثل بیابانهاى آتاکاما و اریکا در سواحل غربى آمریکاى جنوبى و صحراى نامیبیا در سواحل غربى افریقاى جنوبى از بهترین نمونه هاى این نوع بیابانها هستند .

فهرست مطالب:
ویژگی های آب و هوایی مناطق خشک
بیابانهای ایران
مشخصات اقلیم بیابانهای ایران
علل ایجاد بیابانها
جریان های آب اقیانوسی
مناطق خشک و بیابانی ایران
پوشش گیاهی
و…