مقاله فعل مرکب در فارسی گفتاری معیار

مقاله فعل مرکب در فارسی گفتاری معیار
چکیده
مقوله فعل مرکب از جالب ترین، ظریفترین و در عین حال پیچیده ترین بخش های پژوهش های نحوی است که توجه بسیاری از دستور نویسان و زبان شناسان را معطوف به خود نموده است. در این مختصر نگارنده بر آن است که ضمن بررسی جدیدترین تحلیل ها از فعل مرکب فارسی، بسامد وقوع فعل مرکب در زبان فارسی گفتاری معیاررا تعیین نماید، براساس نظریه تتا به بررسی ساخت موضوعی فعل مرکب فارسی گفتاری معیار بپردازد تحلیلی آماری از آن به دست دهد.
مقدمه
دستور نویسان و زبان شناسان ایرانی وغیر ایرانی توجه ویژه‌ای به مقوله فعل مرکب در زبان فارسی داشته اند و هر یک ضمن از اینکه آن را توصیف و طبقه بندی نموده اند، معیاری نیز برای متمایز ساختن آن از فعل ساده ارائه داده اند. از تحلیل های فعل مرکب فارسی در حیطه دستور سنتی می توان به تحلیل خیامپور (۱۳۵۲/۶۲) ، عماد افشار (۱۳۷۲/۸-۱۲۶) ، نوبهار ( ۱۳۷۲، ۱۶۲-۱۵۹) خانلری (۱۳۷۳، ۸-۱۷۶) و لمبتون (۱۹۸۴، ۹۳-۸۴ ) اشاره کرد.
در سال های اخیر در پی پیشرفت هایی که در علم زبان شناسی در سطح جهانی صورت گرفته است و همسو با دستاوردهای نوین زبان شناختی در حیطه نحو و ساختواژه، تحلیل های ارزنده ای نیز از فعل مرکب فارسی ارائه شده است. از جمله این تحلیل ها می توان از تحلیل محمود کریمی (۱۹۹۲)، کریمی (۱۹۹۶) ، دبیر مقدم ( ۱۳۷۶) و زاهدی (۱۳۸۰) نام برد که هر یک با گرایشی متفاوت از دیگری به توصیف فعل مرکب فارسی پرداخته اند.
این پژوهش بر آن است با بررسی و کنکاش در تحلیل های فوق به تعریفی جامع، شفاف و منسجم از فعل مرکب دست یابد و سپس با این فرض که فعل مرکب در فارسی گفتاری معیار بسیار بیشتر از فعل ساده بکار می رود به بررسی پیکره جمع آوری شده بپردازد. همچنین داده های پیکره حسب نظریه تتا در چارچوب نظریه حاکمیت و مرجع گزینی و همسو با محمد ابراهیمی ( ۱۳۸۲ ب) طبقه بندی و بسامد هر یک در فارسی گفتاری معیار محاسبه می گردد.