مقاله طراحی معماری مجتمع توریستی – اقامتی اصفهان

دانلود مقاله طراحی معماری مجتمع توریستی – اقامتی اصفهان

چکیده
شاید به ندرت بتوان هنری یافت که به اندازه معماری با زندگی مردم پیوند داشته باشد. عوامل و پدیده های مختلفی وجود دارند که در شکل دهی فضاهای معماری نقش دارد. فرهنگ یکی از عوامل مهم در چگونگی شکل گیری فضاهای معماری به شمار می آید. گاهی برخی فرهنگ را حتی مهمتر از اقلیم عامل درجه اول برمی شمارند. فرهنگ را در یک تعریف بسیار کلی می توان مجموعه ای از اعتقادات ، باورها ، سنت ها و الگوهای رفتاری و نیز دانش ، اطلاعات و ادبیات مکتوب و شفاهی یک جامعه دانست و آن را از تمدن که در این تعریف مجموعه ای از دستاوردهای جامعه است متفاوت است. هر جامعه ای دارای فرهنگ خاص خود است که شالوده معماری آن جامعه را پایه گذاری می کند و معماری آن جامعه تصویرعینی آن فرهنگ می باشد. در حقیقت معماری وسیله واقعی سنجش فرهنگ یک ملت بوده و هست . فرهنگ هر جامعه پاسخگوی چگونگی شکل گیری فضاهاست.

واژه های کلیدی: اکوتوریسم، تاسیسات اقامتی جهانگردی، توریسم، جهانگرد، جهانگردی

۱- مقدمه
انسانها در جهان بزرگی زندگی می کنند، جهانی که در عین عظمت و بزرگی و به کمک وسائل ارتباط جمعی روز به روز کوچکتر می شود. عصر کنونی عصر ارتباطات است. ارتباط باعث تبادل فرهنگ ها می شود. تاریخ به ما نشان داده است که هر جامعه ای برای بقای خود باید به اطراف، به سرزمین های فراتر از مرزهای خود نظر کند جهانگردی و سفر پاسخی برای انگیزه هاست. سفر در ژرف ترین رگه های وجودی بشر جزء بنیادی ترین نیازهای او محسوب می شود. جهانگردی نوعی مسافرت برای سرگرمی، کنجکاوی، رهایی از خستگی زندگی روزمره، کسب دانش، تهیه اطلاعات و اخبار، گفتگو و رد و بدل کردن نظرات، تفریح و گذراندن اوقات فراغت و … می باشد. همچنین بهترین شیوه آشنایی فرهنگ های اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و سیاسی متفاوت با یکدیگر است و موجب می شود افراد مختلف از کشورهای مختلفی با یکدیگر برخورد اجتماعی داشته، با هم تماس برقرار کنند.
حرکت، سفر و انگیزه، شناخت پدیده های ناشناخته، شوق دیدار، طبیعت های گوناگون، دیدنی های تاریخی، مناظر چشم نواز و سرزمین های متفاوت در نهاد انسان نهفته است. دور شدن از زندگی روزمره و بهره مندی از موقعیتی شوق انگیز، منشاء تحول در وجود انسان است. دیدار از جوامعی با فرهنگ متفاوت و مردمی که به شیوه ای دیگر زندگی می کنند و موقعیت زیست و زندگی جالب، متفاوت و در خور توجهی دارند، انسان را به تفکر درباره خلقت وامی دارد. کشور ما اگر چه سزمین واحدی است، اما یکی از نقاطی است که تنوع فرهنگی، آداب و رسوم، تفاوت های طبیعی و سرزمینی آنرا به جهانی برای دیدن مبدل ساخته است(کفعمی و کوشا، ۱۳۷۹).
صنعت جهانگردی همواره یکی از مهمترین عواملی بوده است که فرهنگ ها و تمدن های متفاوت را به یکدیگر پیوند داده است.
سرزمین ایران، سرزمین افسانه های هزار و یک شب، سرزمین اسطوره ها و تصاویر خیالی، سرزمین بناهای تاریخی یکه و بی بدیل و در یک کلام سرزمین شعر و معماری از دیرباز مورد توجه و علاقه سیاحان و جهانگردان بوده است. این سرزمین از این همه توجه و علاقه نیز بسیار بهره برده است، گاهی آنرا تحت تاثیر قرار می داده و گاهی عمیقاً تحت تاثیر آن قرار گرفته است(منشی زاده، ۱۳۷۶).
کشور ما ایران بعنوان کشورهای کهنسال با آمیزه ای از فرهنگ کهن ایرانی و اسلامی با دارا بودن شرایط گوناگون آب و هوایی در طول سال یکی از استثنایی ترین و پر جاذبه ترین کشورهای توریستی جهان است. با این همه هرگز نتوانسته است موقعیت مناسب خویش را در این بازار جهانی بدست آورد.
یکی از موانع رونق این صنعت کمبود تاسیسات اقامتی و مجتمع های توریستی می باشد. نیازهای روزافزون صنعت توریسم به محیط های تفریحی و استراحتگاهی در کنار جاذبه های طبیعی و تاریخی، پژوهشگر را بر آن داشت تا با ایجاد یک مجموعه توریستی- اقامتی در اصفهان به منظور کمک به چرخه اقتصاد مردم این منطقه بپردازد.
۲- بیان مسئله
در بسیاری از مناطق جهان، زیبایی های طبیعی و جذابیت های محیط زیستی، علت اولیه و اصلی برای جذب توریست ها و توسعه صنعت توریسم بوده اند. از پیامدهای مثبت توسعه توریسم در این زمینه می توان به افزایش گرایش های زیبایی شناختی و بهره مندی معنوی از شگفتیهای جهان طبیعت اشاره کرد.
چنانچه سیاست های توسعه توریسم به خوبی برنامه ریزی و ساماندهی شوند، می توانند راهی برای آشنا شدن مردم کشور با نحوۀ زندگی سایر ملل، اقوام، عقاید، آداب سنن و خلاصه فرهنگ ها و خرده فرهنگ های دیگر باشند.
جهانگردی به یکی از مهمترین منابع اشتغال در جهان تبدیل شده است. این صنعت باعث ترغیب دولتها در سرمایه گذاری در امور زیربنایی گردیده که به نوبه خود شرایط زندگی را برای مردم محلی و همچنین جهانگردان بهبود بخشیده اند. دولت ها توانسته اند از محل مالیات بردرآمد این صنعت، درآمد خوبی کسب کنند. اکثر مشاغل جدید در صنعت جهانگردی در کشورهای در حال توسعه شکل گرفته اند و با ایجاد فرصتهای یکسان اقتصادی مانع از مهاجرت افراد به شهرهای شلوغ شده است. آگاهی فرهنگی و دوستی های فردی که از طریق جهانگردی تقویت می شوند عواملی قوی در توسعه تفاهم بین المللی بوده و به برقراری صلح در میان ملت های جهان کمک می کنند.
سازمان جهانی جهانگردی دولتها را ترغیب مینماید که با مشارکت بخش خصوصی و سازمانهای غیر دولتی نقش مهمی را در صنعت جهانگردی ایفا کنند. سازمان جهانی جهانگردی از تمام کشورهای جهان دعوت مینماید تا تاثیر مثبت صنعت جهانگردی را به حداکثر برسانند(بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳).
جهانگردی از مهمترین فعالیت های انسان معاصر است که همراه با بوجود آمدن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، منش و روش زندگی انسانها را دگرگون می سازد؛ ضمن آنکه تحولاتی بنیادین در اوضاع و شرایط اقتصادی، فرهنگی و آداب و رسوم بوجود می آورد.
بررسی وضعیت نواحی و سرزمین هایی که همه سال و در فصل های مختلف مورد بازدید جهانگردان قرار می گیرد نشان می دهد تغییراتی که در اثر جهانگردی در آن نواحی بوجود می آید بسیار چشمگیرتر و مهمتر از تحولاتی است که از ایجاد و گسترش سایر فعالیت های اقتصادی انسان ناشی می شود. تجهیزات مورد نیاز جهانگردان نظیر مهمانسراها، غذا سراها و مکان های تفریحی، که در کرانه دریاها، نواحی کوهستانی، مناطق جنگلی و در اطراف چشمه های آب گرم معدنی تاسیس شده اند گویای نقش و تاثیر جهانگردی در دگرگون ساختن چهره زمین است(محلاتی، ۱۳۸۰).
صنعت جهانگردی کشور بعنوان یک صنعت فرابخش فعالیت های مختلف را در برگرفته و با کلیه فعالیت های بخش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی بطور مستقیم و غیر مستقیم تعادل دارد. بررسی انواع کالاهای خدماتی که با گسترش فرهنگ جهانگردی عرضه می شود نشانگر اثرات متقابل اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی صنعت جهانگردی با دیگر بخش های مهم اقتصادی است(الیوات جیمز، ۱۳۷۹).
ایران به لحاظ داشتن آثار کهن، تمرکز هنرهای متنوع و سبک خاص و غنی معماری همواره اعجاب و تحسین بیگانگان را برانگیخته است. افسوس که با این همه منابع و جاذبه گردشگری، ایران کمتر از یک درصد از جهانگردان که آسیا سفر می کنند را به خود اختصاص داده است.
جای بسی تاسف است که به رغم توان بالقوه فراوان که از نظر طبیعی، تاریخی، فرهنگی و هنری و … برای یک جهانگردی پر رونق در ایران وجود دارد، هنوز بنا به دلائل گوناگون این صنعت در کشور ما رونق نیافته است. و بدین ترتیب از یک فعالیت فرهنگی و اقتصادی که می تواند ضمن تامین درآمد ارزی بسیار چشمگیر و ایجاد مشاغل فراوان، تمدن و فرهنگ ایران را به جهانیان بشناساند و بدین طریق گامی باشد در راه التیام بیماری اجتماعی و اقتصادی کشور، صلح و دوستی، تبادل فرهنگی، گفتگوی تمدن ها و مودت میان ایرانیان و سایر ملت های جهان، محروم مانده ایم. از طرفی در این شرایط سخت اقتصادی که به سبب نوسان بهای نفت و اقتصاد تک محصولی، کشور با مشکلات فراوان روبروست، مسئولان امور می توانند با برنامه ریزی صحیح و با بلند نظری در راه رونق بخشیدن به این صنعت بکوشند و بدین سان در جهت رفع تنگناهای مادی آبادانی و عمران کشور و عزت و سربلندی مردم و شناساندن این سرزمین مقدس، به مردم دیگر سرزمین ها گامی بردارند(محلاتی، ۱۳۸۰).
فضاهای اقامتی از عوامل مهم جذب توریست می باشند. مسافر در گذر چند روزه خود در سرزمینی جدید به بناها نگاه می کند. اگرچه نگاه او گذراست، ولی در این نگاه گذرا ناگهان بنایی توجهش را جذب می کند. آنچه توجه مسافر را جذب می کند، خاص بودن یک بناست. یعنی آن حال و هوایی که بنا را از سایر ساختمانها متمایز می کند. آنچه مسافر را به درون بنا می کشاند علاوه بر آنچه گفته شد، تجربه فضایی آن بناست، یعنی آن کششی که مسافر را از بیرون به درون می کشند، تا زیر سقف آن بنا قرار گیرد، و در فضای درونی آن پیچ و تاب بخورد تا آن فضا را به نوعی تجربه کند(انواری، ۱۳۸۴).
چشم اندازها و مناظر طبیعی و فرهنگی از عواملی هستند که نقش بسزایی در جلب توریست دارند. اصفهان از مناطقی است که دارای طبیعت بکر و منحصربفرد، چشم اندازها و مناظر طبیعی و فرهنگی و مردمی با آداب و سنن خاص خود است.
پرداخته نشدن به نقش توریسم در اصفهان با توجه به اینکه اصفهان از نظر توریستی با شهرهای بزرگ جهان مانند فلورانس، ونیز، پاریس و … رقابت می کند، پژوهشگر را بر آن داشت تا با ایجاد یک مجموعه توریستی- اقامتی در اصفهان به منظور کمک به چرخه اقتصاد مردم، رونق صنایع دستی و هنرهای شهر و … گام بردارد.
این مجموعه باید دارای امکانات کاملی باشد که امکان اسکان مناسب و راحت گردشگران را فراهم آورد و باید با در اختیار داشتن امکانات رفاهی، تجاری، ورزشی و فضاهای متنوع، در عین ایجاد امکان شناخت فرهنگ ایرانی، نوید اقامتی آسوده را به گردشگران بدهد.
۳- ضرورت انجام تحقیق
در حال حاضر از معظلات صنعت توریسم و جذب گردشگر، هزینه های بالا و کمبود امکانات اقامتی مناسب، طرح های زیربنایی امکانات رفاهی، تخریب محیط زیست و…
صنعت هتلداری تأثیر بسزایی در جذب گردشگر دارد. هر مکانی که به لحاظ گردشگری حائز اهمیت باشد بایستی مجهز به هتل هم شود. گردشگر بیشترین هزینه را در بخش هتل که حدود ۶۰ درصد از اقتصاد را تحت تأثیر قرار می دهد، صرف می کند.
هتلداری صنعتی کاملاً حرفه ای، پیچیده، درآمدزا و اشتغال زا است. اهمیت و جایگاه این صنعت در کشورهای مختلف متفاوت است. در کشورهای توسعه یافته، به هتلداری به عنوان صنعتی اشتغال زا نگریسته می شود، صنعتی که میلیون ها نفر در آن به کار مشغول هستند و عامل مهمی در زمینه ارتباطات اجتماعی، بازرگانی و تجاری، اقتصادی و فرهنگی آن جوامع به شمار می آید. از سوی دیگر در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، به خصوص کشورهایی که از نعمت سرمایه های طبیعی قابل صدور مانند نفت محروم هستند، این صنعت علاوه بر موارد اشاره شده، صنعتی ارزآور تلقی می گردد.
۴- اهداف تحقیق
صنعت توریسم پدیده ای اجتماعی چند بعدی است که از یک سو با ویژگی های سیاسی- اقتصادی- فرهنگی هر مملکت و از سوی دیگر با عوامل منطقه ای و بین المللی ارتباط تنگاتنگ دارد. این صنعت آنچنان در توسعه اقتصادی، اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نامیده اند.
در دوران گذشته مردم تنها به منظور بدست آوردن غذا، تجارت و جنگ اقدام به سفر می کردند و مسافرت کمتر جنبه تفریحی داشت. در دوره رنسانس بیشتر سفرها به منظور کسب دانش انجام می گرفت و در دوران انقلاب صنعتی بود که گردشگری به منظور امروزی بوجود آمد. تغییرات اجتماعی و اقتصادی در طبقه متوسط باعث شد این طبقه بیشتر به تفریح و مسافرت بپردازند و توسعه تکنولوژی از جمله خطوط هواپیمایی، کامپیوتر و … علاوه بر تغییر در نحوه زندگی، بالطبع طریق گردشگری را نیز تغییر داد و در حال حاضر مسافرت در سطح جهان بصورت یکی از بهترین منابع درآمد بحساب می آید و از آن بعنوان صنعت جهانگردی یاد می شود(خلیفه سلطانی، ۱۳۸۴).
بر اساس برخی اظهار نظرهای رسمی، صنعت گردشگری می تواند سالیانه ۵۰۰۰۰۰ شغل جدید و ۵/۷ میلیارد دلار درآمد برای کشور میزبان ایجاد کند و به ازای هر گردشگر ۸ فرصت شغلی جدید بوجود آورد(سازمان جهانی جهانگردی، ۱۳۷۷).
ساماندهی وضعیت اقامتگاه ها در شهر اصفهان، مهمترین و ضروری ترین اقدام لازم می باشد که با احداث اقامتگاه های جدید در اماکن مستعد و مناسب و تعیین مراکزی مناسب جهت برپایی کمپینگ به نحوی که از امکانات و خدمات گردشگری مطلوب برخوردار باشد و هم بر نظم شهری از جمله شبکه ارتباطی و مناطق مسکونی شهروندان، تأثیر نامطلوب نداشته باشند.
باید تدبیری اندیشید که اقامت توریست به خوبی و متنوع و لحظه به آن دلپذیر باشد. توریسم فقط در دیدن بنای تاریخی و مراجعت به هتل و سپس صرف نهار و استراحت خلاصه نمی شود، انسجام و تنوع بخشیدن به عرضه فرآورده های توریستی یعنی ایجاد منابع دیگر برای افزایش جذب جهانگرد نیز در این مقوله می گنجد.
اهمیت دیگر مساله، اسکان موقت گردشگران است. بی اعتنایی به این مساله، بی اعتنایی به یک فرهنگ و نیازهای یک فرهنگ مهمان است. اینکه مسافر برای اسکان موقت خود در چه محیطی باید زیست کند و در این مدت کوتاه چه نیازها و خواسته هایی دارد، از عواملی است که چنین پژوهشی را ضرورت می بخشد. در واقع اگرچه اسکان گردشگر موقت و ماندن او گذراست، ولی باید توجه داشت که همین مدت کوتاه نیز تجربه ای را از سر می گذراند و خاطره ای را ثبت می کند که در ذهن و روحش باقی خواهد ماند.
ایده شکل گیری یک مجموعه توریستی یکی از راهکارها و امکاناتی است که می تواند در جهت اسکان گردشگران و سایر خدمات مورد نیاز آن مورد توجه قرار گیرد. هدف از طراحی این مجموعه ایجاد فضایی است که در آن گردشگر فارغ از از زندگی روزمره در آسایش و آرامش فضایی جدید را تجربه کند. با توجه به افزایش چشمگیر توریسم، ایجاد چنین مجموعه ای ضروری به نظر می رسد.
فهرست مطالب
چکیده
۱-مقدمه
۲-بیان مسئله
۳- ضرورت انجام تحقیق
۴- اهداف تحقیق
۵- فرضیه ها یا سوال ها
۶- روش گردآوری اطلاعات
۶-۱- مطالعات کتابخانه ای
۶-۲-اینترنت
۷- ماهیت و فلسفه گردشگری
۸- اهمیت گردشگری
۹- اهداف گردشگری
۱۰- سابقه توریسم در ایران
۱۱-انواع جهانگردی با توجه به انگیزه
۱۱-۱- آثار جهانگردی
۱۱-۱-۱-آثار مثبت
۱۱-۱-۱-۱- آثار اقتصادی
۱۱-۱-۱- ۲- تاثیر جهانگردی بر اشتغال
۱۱-۱-۱- ۳-تاثیر جهانگردی بر سیاست
۱۱-۱-۱- ۴-آثار فرهنگی و اجتماعی
۱۱-۱-۱- ۵-آثار زیست محیطی
۱۱-۱-۱- ۶-آثار روحی – روانی
۱۱-۱-۱- ۷-دیگر آثار مثبت جهانگردی
۱۱-۱-۲- آثار منفی
۱۱-۱-۲-۱-آثار سوء زیست محیطی
۱۱-۱-۲-۲-آثار سوء فرهنگی – اجتماعی
۱۱-۱-۲-۳-آثار سوء اقتصادی
۱۲- دلایل انتخاب مکان طراحی
۱۳- شکل گیری مقاله و توصیف طرح
۱۳-۱- فضاهای بسته
۱۳-۲- فضاهای نیمه باز
۱۳-۳- فضای باز
۱۴-نتیجه گیری
تشکر و قدردانی
مراجع
فهرست اشکال
شکل ۱- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۲- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۳- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۴- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۵- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۶- طرح معماری مجتمع توریستی-اقامتی
شکل ۷- نقشه سایت پلان (مقیاس ۱۰۰۰ : ۱)
شکل ۸- نقشه طبقه زیر همکف (مقیاس ۵۰۰ : ۱)
شکل ۹- نقشه طبقه همکف (مقیاس ۵۰۰ : ۱)
شکل ۱۰- نقشه طبقه اول (مقیاس ۵۰۰ : ۱)
شکل ۱۱- نقشه طبقه دوم (مقیاس ۵۰۰ : ۱)
شکل ۱۲- نقشه طبقه سوم (مقیاس ۵۰۰ : ۱)
شکل ۱۳- نقشه طبقه چهارم (مقیاس ۵۰۰ : ۱)