مقاله ازدواج خویشاوندی

مقاله ازدواج خویشاوندی

تعریف ازدواج خویشاوندی:

الف) تعریف نظری: افرادی که دارای جد یا اجداد مشترک می باشند و در نتیجه از اجداد مشترک خود ژنهای یکسانی دریافت کرده اند، خویشاوند نامیده می شوند. درجه خویشاوندی دو فرد با نسبت ژنهای مشترک آنها بستگی دارد. افرادی که یک دوم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه یک، افرادی که یک چهارم ژنهایشان مشترک است، خویشاوند درجه دو و افرادی که یک هشتم ژنهایشان مشترک است؛ خویشاوند درجه سه نامیده می شود. افرادی که یک شانزدهم و یک سی و دوم ژنهایشان مشترک است، به ترتیب خویشاوند درجه چهار و پنج محسوب می شوند.

(امیرخانی، ۱۳۷۲، ص ۵۱۲)

ب) تعریف عملی: منظور ازدواج خویشاوندی والدین زوج نا بارور و ازدواج خویشاوندی خود زوجین می باشد که حداکثر تا ضریب خویشاوندی ۵۱۲/۱ خویشاوند فرض شده و بعد از آن غیر خویشاوند تلقی می شود. در این مورد به گفته‌های افراد فوق اکتفا می شود.

(امیرخانی، ۱۳۷۲، ص ۵۱۲)

ازدواجهای فامیلی

در بعضی از موارد ازدواجهای فامیلی- مانند ازدواج دختر عمو و پسر عمو، دخترخاله و پسرخاله، دختر دایی و پسر عمه ممکن است مشکلاتی از جهت تولید نسل به وجود آید. مثلاً: فرزندانشان بیمار و یا ضعیف و یا ناقص شوند. این مساله، ثابت شده است و جای انکار آن نیست.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

در این باره، چند نکته را متذکر می شویم:

۱- این قانون ژنتیکی (وراثتی)، کلیت ندارد و شامل همه ازدواجهایی فامیلی نمی‌شود. و نمی توان همه ازدواجهای فامیلی را مرور و ممنوع دانست.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

۲- افرادی که بخواهند چنین ازدواجهایی را انجام دهند، حتماً به جنبه پزشکی اش دقت کنید و آزمایشهای لازم را انجام دهند و تا مطمئن نشوند که از این نظر مشکلی ندارند، ازدواج نکنند.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

۳- آزمایشهای پزشکی وهر کاری که لازم است در این باره صورت گیرد، باید قبل از آن باشد که در اثر مطرح کردن ازدواج، میان دختر و پسر دلبستگی و علاقه ای به وجود آید و به هم امیدوار شوند و قبل از آنکه مساله خواستگاری آنان بین مردم پخش شود و سر و صدا ایجاد کند… که اگر بناست در نتیجه آزمایشها، قضیه فیصله باید و ازدواج صورت نگیرد، هرچه زودتر تمام شود. هرچه بیشتر طول بکشد، «جدایی» سخت تر می شود و دردسرهایی نیز به دنبال دارد.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

۴- آن ازدواجهای فامیلی که در بین خاندان پیغمبر اکرم (ص) صورت گرفته (مانند ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا- سلام الله علیهما) و هیچگونه مشکلی هم به دنبال نداشته است. علتهایی داشته است که یکی از آن علتها این بوده که: آنان با علمی که خداوند به آنان داده، باطن امور را می دانند و از اسراسر غیب باخبرند و می‌دانسته‌اند که این ازدواجها برای آنان، مشکلی را به دنبال نخواهد داشت.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

س، نباید با استناد به عمل آن بزرگواران، این قانون مسلم ژنتیکی و پزشکی را نادیده گرفت.

(مظاهری، ۱۳۸۱، ص ۲۲۴)

زوجیت در قلمرو روابط خویشاوندی

موضوع ازدواج فامیلی از جمله مسائل مورد توجه بسیاری از خانواده ها و داوطلبان ازدواج در جامعه اسلامی ایران و همه جوامع انسانی است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۷)

از آنجا که در میان قشرهای مختلف مردم، در مناطق شهری و روستایی و با سطوح تحصیلی و فرهنگی گوناگون، نگرش ها و بازخوردهای متفاوت نسبت به ازدواج های خویشاوندی وجود دارد و بعضاً به وسیله برخی متخصصان، صاحب نظران و کارشناسان نیز دیدگاه های متفاوت وگاه توام با تعصبات خاص ارائه می شود، شایسته است در این بخش از مجموعه مباحث ازدواج در بستر ارزشها، به طور خلاصه و مستدل به این مهم اشاره گردد، بویژه اینکه مساله ازدواج های خویشاوندی از دیر باز مورد توجه ادیان، جوامع و فرهنگ های مختلف بوده و در دهه گذشته  نیز مجموعه مطالعات انجام شده و مقالات انتشار یافته در باب ازدواج های خویشاوندی و پرداختن به این مهم از زوایای مختلف، فوق العاده چشمگیر بوده است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۷)

باید توجه داشت که در این بحث، منظور اصلی از ازدواج های خویشاوندی، امکان ازدواج نوه های پسری و دختری پدر بزرگ ها و مادربزرگ ها با یکدیگر است. به عبارت دیگر محور سخن، مقدور بودن ازدواج پسرعموها با دخترعموها، پسرخاله‌ها با دخترخاله ها، پسردایی با دختر عمه ها و پسر عمه با دختر دایی ها می باشد.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۸)

در نگاه بسیاری از مسیحیان و پیر.ان کلیسایی، ازدواج خویشاوندی درجه اول (دختر عمه و پسرعمه، دخترخاله و پسرخاله و پسرعمو و دختر عمو و به عکس) مجاز نیست و در برخی از کشورها و بسیاری از ایالت های امریکا بدین موضوع توجه می شود و عموماً عموزاده ها، خاله زاده ها، عمه زاده ها و دایی زاده ها بدون مجوز کلیسا نمی توانند با هم ازدواج کند. دردهه اخیر بسیاری از محققان برجسته، پژوهشگران مشهور و استادان دانشگاه های معروف امریکا، در مقالات متعدد براساس بررسی های تاریخی و علمی خود با عنایت به متون کتاب مقدس انجیل، انتساب ممنوعیت ازدواج با خویشاوندان درجه اول را به آیین مسیحیت و کتاب مقدس انجیل، امری غیر واقع و نادرست تشخیص داده، این ممنوعیت را صرفاً در محدوده قوانین وضع شده به وسیله کلیسا و فرمان های کشیشان در شرایط و موقعیت های خاص دانسته‌اند. به عبارت روشن تر نه تنها در هیچ یک از بخش ها و آیات کتاب های موجود انجیل، ذکری از ممنوعیت ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها به چشم نمی‌خورد، بلکه در بخش ۳۶ کتاب مقدس انجیل به فرمان خدا مبنی بر پیوند ازدواج دخترعموها با پسرعموها اشاره شده است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۸)

انجیل مقدس نیز محارم (یعنی کسانی که ازدواج با آنها ممنوع است) را مشابه قرآن کریم اعلام می دارد و هرگز ذکری از ممنوعیت ازدواج عموزاده ها به میان نمی آید[۱].

این در حالی است که انجیل مقدس به صراحت روابط جنسی مردها و زن ها را خارج از دایره ازدواج و پیوند زناشویی حرام می شمارد[۲] و از این بابت نیز هماهنگ با آیات سوره نور در قرآن کریم است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۹)

بررسی سوابق تاریخی ممنوعیت کلیسایی ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها با یکدیگر، بیانگر این حقیقت است که در سال ۱۰۵۹ میلادی، پاپ نیکلاس دوم[۳]، رهبر وقت کاتولیک ها، با صدور فرمانی ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها را تا شش نسل (یعنی علاوه بر فرزندان، نوه ها، نبیره ها و نتیجه های عموها)، ممنوع اعلام می‌کند. محققان، انگیزه یا انگیزه ای چنین تصمیمی را عمدتاً در دو زمینه می دانند: یکی تمایل فراوان برخی از خانواده ها برای حفظ ثروت در درون روابط خانوادگی و در محدوده خویشاوندان نسبی (تمرکز ثروت و قدرت اقتصادی) و دیگران گرایش خانواده ها به نمای قدرت و تبدیل شدن خانواده ها به منبع قدرت و نیروی متحد در گستره روابط خویشاوندی و در نتیجه به وجود آمدن قدرت و تهدیدی بالقوه علیه کلیسا، ازدواج بین خویشاوندان، عموزاده ها، خاله زاده ها، دایی زاده ها و عمه زاده ها ممنوع اعلام می شود. البته در این شرایط نیز عموزاده های داوطلب ازدواج می توانستند با مراجعه به کلیسا و پرداخت مبلغی به عنوان اعانه یا کمک به کلیسا براحتی مجوز ازدواج را به دست آورند و این شرایط سبب تقویت بنیه مالی کلیسا می شد (کماکان در بعضی کلیسا وضعیت به همین گونه است). سوابق این امر در کلیساهای قدیمی کاتولیک ها موجود است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۰۹)

پس از جنبش اصلاح طلبانه پروتستان در سال ۱۵۰۰ میلادی، بسیاری از کلیساها ازدواج عموزاده ها را بلامانع اعلام کردند. از سال ۱۸۰۰ میلادی بتدریج تقریباً در همه کشورهای اروپایی ازدواج فامیلی بلامانع اعلام شد و ازدواج ملکه ویکتوریا با پسر عموی خود و ازدواج چارلز داروین با دختر عمویش از شاخص ترین ازدواج های فامیلی است که در اروپا صورت می گیرد.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۱۰)

در ایالات متحده امریکا نیز از سال ۱۸۵۰ به بعد بتدریج مخالفت گروه‌های مختلف مردم و اندیشمندان و محققان با ممنوعیت ازدواج های کلیسایی صورت پذیرفت و بسیاری از دختر عموها و پسرعموهای داوطلب ازدواج توانستند بدون دریافت مجوز از کلیسا ازدواج کنند.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۱۰)

تا سال ۱۹۹۷ میلادی در ۲۶ ایالت امریکا از جمله هاوایی و کالیفرنیا ازدواج خویشاوندی مجاز بوده، داوطلبان ازدواج از میان عموزاده ها و خاله زاده ها می‌توانستند بدون منع قانونی به عقد یکدیگر در آیند. با توجه به ایالت هایی که ازدواج خویشاوندی در آنها مجاز است می توان به صراحت گفت که در حال حاضر اکثر جمعیت امریکا عندالاقتضا مجاز به ازدواج فامیلی در برخی از ایالت های امریکا، مساله چندان قابل توجهی برای مردم نبوده و مشکل یا محدودیت خاصی را به وجود نیاورده است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۱۰)

همان گونه که می دانیم در حال حاضر نظام خانواده و روابط خویشاوندی در کشورهای غربی از استحکام و پایداری چندانی برخوردار نیست و غالباً فرزندان جوان خانواده قبل از ازدواج به دلایل گوناگون از خانواده پدری جدا شده، سعی می کنند به اتفاق دوستان یا بتنهایی زندگی مجزا و مستقلی داشته باشند. گاهی فرزندان جوان یک خانواده پس از هجرت از خانواده پدری وداشتن زندگی مستقل، ممکن است ماه ها، بلکه سال ها خواهر یا برادر خود را نبینند و بالطبع فرزندانشان (عموزاده ها و خاله زاده ها و دایی زاده ها و عمه زاده ها) نیز فرصت چندانی برای آشنایی و با خبر شدن از حال و احوال همدیگر پیدا نمی کنند. هرچند که پدربزرگ ها و مادربزرگ ها دوست می دارند لااقل سالی یک بار همه فرزندان، نوه ها و نتیجه های خود را کنار هم ببینند، ولی این امر بسیار کمرخ می دهد و این گونه روابط روز به روز کم رنگ‌تر می شود، یکی از دلایل این وضعیت ناخوشایند را می توان در بالا بودن فراوانی طلاق و جدایی در بین خانواده های غربی جست و جو کرد. از این رو درصد پدربزرگ‌هایی که توفیق یافته اند با داشتن چند فرزند و نوه کماکان با همسر اولشان زندگی کنند و خانواده هایشان از آسیب پذیری های اجتماعی مصون مانده است، بسیار اندک می‌باشد.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۱۱)

در واقع مساله ازدواج های خویشاوندی، زمانی می تواند به صورت جدی مطرح باشد که پدربزرگ ها و مادربزرگ ها از بیشترین اقتدار عاطفی و روانی برخوردار بوده، برادرها و خواهرها صمیمی ترین رابطه ها را داشته باشند. در سایه چنین روابط خوشایند و دوست داشتنی است که عموزاده ها و خاله زاده ها و دایی زاده ها و عمه‌زاده ها فرصت شناخت متقابل و ابراز علاقه اجتماعی نسبت به یکدیگر را می‌یابند. بنابراین می توان گفت که مساله ازدواج های خویشاوندی در خانواده های غربی به لحاظ کم رنگ بودن قوام و دوام و انسجام خانواده ها و عدم قوت و غنای روابط خویشاوندی نمی تواند همانند جوامع شرقی مورد توجه خاص باشد، اما این مساله کماکان در جوامع علمی مغرب زمین از دیدگاه فرهنگی- اجتماعی، پزشکی و ژنتیکی مورد بحث است.

(افروز، ۱۳۸۰، ص ۱۱۱)

از سوی دیگر مساله ازدواج های خویشاوندی در میان برخی از اقوام و اقلیت های دینی، مثل یهودیان به گونه ای بسته تر مورد توجه است، به صورتی که از دیدگاه یهودیان نه تنها ازدواج عموزاده ها و خاله زاده ها و دایی زاده ها و عمه زاده ها مجاز می‌باشد، بلکه به دلایل عدیده از جمله تعصبات شدید و قوی خویشاوندی و ازدواج جهود با نزدیک ترین جهود[۴]، اصرار ورزیدن بر تقویت دایره روابط خویشاوندی و تلاش برای پیشگیری از وارد شدن دیگران به درون حلقه های خانوادگی و فامیلی و حفظ قدرت اقتصادی و نظامی در قلمرو روابط بسته خانوادگی و خویشاوندی های خونی، ازدواج بعضی از محارم با یکدیگر، نظیر ازدواج دایی و عمو با خواهرزاده ها و برادرزاده ها مباح شمرده می شود. از همین رو شیوع فوق العاده بعضی از بیماری‌ها و فراوانی نوزادان و کودکان معلول در میان آن دسته از خانواده های اقلیت یهودی که ازدواجشان بر همین اساس بوده، فوق العاده معنی دار است[۵].

فهرست مطالب

فصل اول
بخش اول:
تعریف ازدواج خویشاوندی ۲
ازدواج فامیلی ۳
زوجیت در قلمرو روابط خویشاوندی ۵
بخش دوم:
یافته های نوین پژوهشی در ارتباط با ازدواج خویشاوندی ۱۶
نکات قابل توجه در ازدواج های خویشاوندی ۱۸
فصل دوم
بخش اول:
رابطه نازایی با استرسهای روانی- اجتماعی ۲۶
اختلالات کروموزومی ۲۷
اختلالات ژن منفرد ۲۷
بخش دوم:
الف: بیماریهای اتوزومال غالب ۲۷
ب: بیماریهای توزومال مغلوب ۲۸
منظور از خویشاوندی چیست؟ ۲۹
ج: اختلالات متصل به ژن غالب ۳۰
د: اختلالات متصل به ژن مغلوب ۳۰

اختلالات چند عاملی ۳۱
بخش سوم:
رابطه ازدواج خویشاوندی با ناباروری ۳۲
تعریف ناباروری ۳۲
عوامل مستعد کننده ناباروری ۳۲
۱- سن ۳۲
۲- مصرف سیگار ۳۳
۳- ورزش ۳۴
۴- بیماریهای داخلی و جراحی ۳۴
۵- مذهب ۳۴
نازایی بدون علت مشخص ۳۵
فصل سوم
بخش اول:
خطاهای مادرزادی متابولیسم ۳۷
تاریخچه خانوادگی ۳۸
فصل چهارم
بخش اول:
رابطه ازدواج خویشاوندی و عقب ماندگی ۴۰

بخش دوم:

گروه بندی روان پزشکان از عقب مانده ها ۴۰
فصل پنجم
بخش اول:
تحقیقاتی در مورد ازدواج خویشاوندی ۴۵
ازدواج با خویشاوندان ۴۸
میراث جسمی و عقلی ۴۹
بیماریهای موروثی ۵۰
نسل دوران پیری ۵۱
عشق بالاتر از این حرفهاست ۵۲
بخش دوم:
بررسی اجمالی در مقاله ها ۵۴
۱- رابطه ازدواج خویشاوندی با ناباروری در مراجعین به موسسه رویان و همسایان
آنها ۵۴
۲- بررسی تاثیر ازدواج خویشاوندی بر مرگ و میر کودکان کمتر از یک ماه در
استانهای تهران و مرکزی ۵۶
۳- بررسی تاثیر ازدواجهای فامیلی بر ایجاد عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان
دختر و پسر آموزش پذیر (۱۶-۱۷ساله) مدارس استثنایی شهرستان تهران ۵۹
۴- بررسی مقایسه ای فراوانی ازدواج های خویشاوندی والدین کودکان عقب مانده
ذهنی و کودکان عادی ۶۲
فصل ششم

ترجمه مقالاتی از اینترنت لاتین
مقاله A- درباب ازدواج و توانایی ازدواج- جنسیت ارتباط فامیلی دراویدی ۶۴
مقاله B- روابط فامیلی و ازدواج در کشور میانمار ۷۵
مقاله C- نگاهی اجمالی به کتاب «رابطه فامیلی و ازدواج در قوم آنلواو» ۸۰
مقاله D- کتاب ازدواج رابطه فامیلی و قدرت در شمال چین ۸۳
مقاله E- برگزیده ای از کتاب ازدواج، خانواده و رابطه قومی یا «مطالعات تطبیقی نظام اجتماعی» در پنجاب ۹۹
مقاله F- خلاصه ای از مقاله: نسبت فامیلی- سنخیت فرهنگی و مهاجرت، ازدواج‌های نسبی بین انگلیس های پاکستانی تبار ۱۰۱
مقاله G- مبالغ پرداختی ازدواج، بدهی و وضعیت پدر در قوم بانکوآ (Bangoua) تحلیلی لاکانی (Lacanain) از یک سیستم روابط فامیلی ۱۱۰
مقاله H- رابطه بین مقرابت از بستگان و اضطراب – جنسیت، افراد مورد التفات
و تعارض کار و خانواده ۱۲۱
مقاله I- تغییرات در شیوه ازدواج یک جامعه کشاورزی واقع در دلتای یانکزی
چین طی سالهای ۱۹۹۰-۱۹۳۰ ۱۳۴
فصل هفتم
منابع
منابع فارسی ۱۵۲
منابع مقاله ای ۱۵۳
منابع انگلیسی ۱۵۳

منابع فارسی:
– افروز، غلامعلی، (۱۳۸۰). مبانی روانشناختی ازدواج، تهران؛ دانشگاه تهران.
– کارنگی و بانو، دیل، (۱۳۷۶). آیین زناشوئی (مترجم فروغ سمرقندی). تهران؛ نیل.
– رضازاده و معینی، مجتبی و احمد، (۱۳۷۰) آشنایی با نازایی و روشهای درمان آن، تهران؛ موسسه رویان.
– ریان، برکوتیز و بارییری، (۱۳۷۲). بیماریهای زنان کیسنر (مترجم ژیلا امیرخانی)، تهران؛ مرکز انتشارات.
– گارسبا، ماسترویانی ودابین، (۱۳۷۰). نازایی و ناباروری (مترجم دکترعلی زندی)، تهران؛ انقلاب.
– میلانی فر، بهروز. (۱۳۸۲)، روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی، تهران؛ قومس.
– مظاهری، علی اکبر. (۱۳۸۱)، جوانان و انتخاب همسر، تهران؛ پارسایان.
– نواک، (۱۳۶۴)، بیماریهای زنان (مترجم محمدتقی معمارزاده)، تهران؛ جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران.
منابع مقاله ای:
– روشندل، سولماز، (۱۳۷۴)، بررسی رابطه ازدواج خویشاوندی با ناباروری در مراجعه به موسسه رویان، تهران؛ دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی.
– رضوان نقندری، مریم، (۱۳۷۲)، بررسی تاثیر ازدواج خویشاوندی بر مرگ و میر کودکان کمتر از یک ماه در استان های تهران و مرکزی، تهران؛ دانشگاه شهید بهشتی.
– سواری، کریم، (۱۳۷۳)، بررسی تاثیر ازدواج فامیلی بر ایجاد عقب ماندگی ذهنی دانش آموزان دختر و پسر آموز پذیر (۶-۱۷) مدارس استثنایی شهرستان تهران، تهران؛ دانشگاه تربیت معلم.
– سلیمانیان، نسرین، (۱۳۷۱)، بررسی مقایسه ای فراوانی ازدواج های خویشاوندی والدین کودکان عقب مانده ذهنی و کودکان عادی، تهران؛ دانشگاه تهران.

منابع انگلیسی:
– Nora, James, and Fraser, clark. (1989), Medical Genelics, philadelphia, Lea and Febiger publication.
– Thampson James, and Thampson margaretw, (1980), Genetices in medicine, 4th edition, philadelphia, Wob Sound Company.