مقایسه دیدگاه های امنیتی بین المللی ( از پایان جنگ سرد تا زمان حال )

دانلود مقاله مقایسه دیدگاه های امنیتی بین المللی ( از پایان جنگ سرد تا زمان حال ) مقاله مقاله

چکیده :
در فضای پس از جنگ سرد تا زمان ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و از حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر تا زمان حال ، رﮊیم های بین المللی بخصوص رﮊیم های امنیتی بین المللی دستخوش تغییرات و تحولات عمده ای گردیده اند . اگر چه رﮊیم های امنیتی بین المللی از دیر باز مطرح بوده نظیر : کنسرت اروپایی ، پس از جنگ های ناپلئونی ، اما عمدتا رﮊیم های امنیتی پدیده ای قرن بیستمی هستند که به دولتها این اجازه را میدهند که از مشکلات و تنگناهای امنیتی بگریزند . رﮊیم های تمام عیار امنیتی تنها در قرن بیستم و به ویژه با شروع جنگ سرد رو به گسترش گذاشتند . اما کار آمد بودن اینگونه رژیم ها اغلب مورد تردید قرار گرفته است . بعضی از رژیم های امنیتی بزرگ مانند : سالت یک ( ۱۹۷۲ ) و سالت دو ( ۱۹۷۹ ) که به منظور کنترل رقابت تسلیحاتی بین ایالات متحده امریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق طراحی شده بودند ، در حقیقت رژیم های بی اعتباری بودند . مطابق تعریف رژیم های امنیتی ، وجود عناصر ضمنی و سریع و باور های مشترک در میان بازیگران ، به رغم اختلافات مبنایی ، موجب تعیین محدودیت های خاص در رفتار بازیگران می شود . این در حالی است که تعابیر متفاوت منافع ژئواستراتژیک امریکا و روسیه ، در نظام بین المللی موجب شکاف در برداشت رژیم های امنیتی ، اولا توسط صاحبان قدرت انجام می شوند ، ثانیأ مکانیزم های همکاری را شکل می دهند که در میان دولتها و سایر بازیگران دیگر ایجاد اعتماد و امنیت کرده و به ثبات نظام بین المللی کمک می کنند ، ثالثأ رژیم ها توسط عوامل متعددی که عمده ترین آن قدرت می باشد دستخوش تغییر می شوند . در واقع صاحبان اصلی قدرت ، همانا ایالات متحده امریکا ابر قدرت چهار بعدی ( فرهنگی ، سیاسی اقتصادی و نظامی ) و فدراسیون روسیه ابر قدرت تک بعدی ( نظامی ) هستند که رژیم های امنیتی را شکل می دهند و همین قدرتها هستند که زمینه ساز تغییر و نابودی رژیم های امنیتی می گرند . بر این اساس سعی شده است در این رساله به مقایسه دیدگاه های امریکا و روسیه نسبت به رژیم های امنیتی بین المللی پرداخته شود که این رژیم ها شامل NPT , PTBT , سالت ۱و ۲ MTCR استارت ۱ و ۲ و ۳ CWC , BWC , CFE , NATO , IAEA , SORT , ICOC , NMD , ABM , CTBT …. می باشند . همچنین به بررسی نظریه رژیم های بین المللی و نگرش امریکا و روسیه نسبت به پرونده هسته ای ایران نیز پرداخته می شود .

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده……….. ۱
فصل اول : کلیات پژوهش
۱- طرح مسئله……………. ۲
۲- سئوال اصلی ………………….. ۵
۳ – سئوالات فرعی ………………… ۵
۴ – فرضیه اصلی ………………………….. ۵
۵ – قلمرو تحقیق ……………………………. ۵
۶ – روش تحقیق……………………. ۵
۷ – متغیرها…………………………….. ۶
۸ – انگیزه انتخاب موضوع…………………… ۶
۹ – اهداف انتخاب موضوع …………………. ۶
۱۰ – بررسی ادبیات موجود ………………… ۷
۱۱ – تعریف مفهومی متغیرها ………………. ۷
۱۲- تعریف مفاهیم کلیدی …………………… ۹
۱۳- ساختار تحقیق…………………………… ۱۰

فصل دوم : آخرین موج از تئوریهای روابط بین المللی ؛ نظریه رژیم های بین المللی
مقدمه………………………… ۱۱
گفتار اول : اهمیت و جایگاه رژیم های بین المللی……………….. ۱۴
الف – ساختار گرایان …………….. ۱۷
ب – پیروان گروسیوس…………… ۲۶
ج – ساختار گرایان تعدیلی………. ۳۲
گفتار دوم : بنیان های مفهومی و تئوریک رژیم های بین المللی………………. ۳۴
الف – بنیان های مفهومی رژیم های بین المللی…………. ۳۹
ب – اجزاء تشکیل دهنده رژیم های بین المللی……….. ۳۹
ج – ویژگی های رژیم های بین المللی ……………. ۴۲
د – انواع رژیم های بین المللی…. ۴۲
ه – گروه بندی رژیم های بین المللی…………………….. ۴۵
و – رژیم های رسمی سیاستگذار و عملیاتی………… ۴۶
ی – عوامل موثر در تشکیل رژیم های بین المللی و رویکردهای نظری………. ۴۶
گفتار سوم : دلایل به وجود آمدن مشکلات تغییرات ،
و نیز نقش و کارکرد رژیم های بین المللی …………….۶۴
الف – مشکلات ماهوی و بنیادین رژیم های بین المللی…………۶۴
ب – مشکلات ساختی و شکلی …۶۵
ج – مشکلات تصمیم گیری و تصمیم سازی …………۶۷
د – نقش و کارکرد رژیم های بین المللی ………………۶۹
ه – جایگاه حقوقی رژیم های بین المللی ………………..۷۰
و – پارادایم های تحلیلی رژیم های بین المللی ……….. ۷۳
ی – علل و عوامل موثر در تغییر رژیم های بین المللی……………۸۵
نتیجه گیری…………..۹۰

فصل سوم : رژیم های امنیتی بین امللی و مقایسه دیدگاه های دیدگاه امریکا و روسیه
مقدمه ………………..۹۲
گفتار اول مفهوم امنیت ، بازدارندگی ، کنترل تسلیحات و خلع سلاح ……………۹۳
الف – مفهوم امنیت ………..۹۳
ب – باز دارندگی و مراحل مختلف مسابقه تسحیلاتی امریکا و روسیه (شوروی سابق) ۹۵
ج – کنترل تسلیحات و خلع سلاح………………….۱۰۵
۱ – کنترل تسلیحات و خلع سلاح در پس از جنگ سرد ……….۱۰۷
۲ – کنترل تسحیلات و خلع سلاح پس ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ………………۱۱۱
گفتار دوم : دیدگاه های امریکا و روسیه نسبت به قرار دادهای ABM و طرح سپر دفاع ملی
موشکی NMD ………114
الف – گفتگوهای محدودیت سلاح های استراتژیک…………..۱۱۹
۱ – قرارداد سالت یک ………….۱۱۹
۲ – قرار دادسالت دو …………..۱۲۰
۳ – قرار دادهای استارت یک ، دو ، سه ،………………۱۲۰
۴ – قرار داد سورت ……………..۱۲۰
ب – سیستم دفاع ملی موشکی NMD و دیدگاههای موافقین و مخالفین آن ……. ۱۲۱
۱ – سیستم دفاع ملی موشکی NMD و واکنش روسیه به آن. …………۱۲۵
۲ – پیامدهای استقرار سیستم دفاع ملی موشکیNMD ……….129
۳ – اثرات سپر دفاع ملی موشکی بر کنترل تسلیحات…………… ۱۲۹
ج – طرح سپر دفاع ملی موشکی NMD و حادثه ۱۱ سپتامبر……….۱۳۱
گفتار سوم : رژیم بین المللی کنترل و مهار موشکی MTCR و نظامنامه موشکی ICOC ……..135
الف – رژیم مهار و کنترل فناوری مشکی MTCR ………………137
ب – دلایل کارایی و عدم کارایی رژیم کنترل و مهار فن آوری موشکیMTCR …..142
ج – ایجاد نظام نامه یا کردار نامه موشکی ICOC …………148
د – رژیم کنترل صادرات تسلیحات و دیدگاه های روسیه و امریکا …………۱۵۱
گفتار چهارم : کنوانسیون های منع سلاح های بیولوژیک و منع سلاح های شیمیایی
CW – BWC……………..161
الف – کنوانسیون منع گسترش ، تولید و ذخیره سازی سلاح های بیولوژیک ( BWC)161
ب – کنوانسیون ممنوعیت کاربرد سلاح های شیمیایی (CWC)……………171
گفتار پنجم : دو رژیم امنیتی خلع سلاح هسته ای جهان (CTBT, NPT )…….176
الف – نگاهی به مبانی نظری انرژی هسته ای ……………۱۷۸
ب – آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA ) …………182
ج – معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای ( NPT)…………185
د – رژیم امنیتی منع جامع آزمایشات هسته ای(CTBT )………….191
گفتار ششم : رﮊیم امنیتی ناتو ، رﮊیم کنترل تسلیحات متعارف (CFE ) و بحث سامانه دفاعی موشکی در لهستان و چک ….۱۹۸
الف – رﮊیم امنیتی بین المللی ناتو ، ارزیابی جایگاه آن در محیط امنیت بین المللی…….۱۹۸
ب – سپر دفاع موشکی در لهستان و چک و شکاف در رﮊیم امنیتی………….۲۱۳
ج – رﮊیم کنترل تسلیحات متعارف یا نیروهای متعارف در اروپا (CFE )……..219
نتیجه گیری…………………۲۲۶

فصل چهارم : نگرش امریکا و روسیه به پرونده هسته ای ایران
مقدمه …………………….۲۲۸
گفتار اول : تاریخچه روابط هسته ای ایران و امریکا پس از انقلاب……………..۲۲۹
الف – سیر تعاملات ایران و آمریکا در خصوص مسائل هسته ای ………………۲۳۱
ب – استراتژی سیاست خارجی امریکا در دوره بوش پسر در قبال ایران ……….۲۳۴
گفتار دوم : دیپلماسی هسته ای امریکا در قبال ایران …………………۲۳۶
الف – برنامه هسته ای ایران از دید امریکا …………………….۲۳۸
ب – سیاست های امریکا برای مقابله با برنامه های ایران ……………۲۴۱
گفتار سوم : اتهامات ایالات متحده علیه فعالیتهای هسته ای ایران …………..۲۴۵
الف – اتهامات فنی ………..۲۴۵
ب – تحلیل اقتصادی…………۲۴۶
گفتار چهارم : سیاست خارجی ایران و روسیه در قبال یکدیگر …………………۲۴۸
الف – زمینه های همکاری ایران و روسیه………………………..۲۵۳
ب – زمینه های همکاری اقتصادی در سطح جهانی ………………..۲۵۴
گفتار پنجم : تغییر نگرش روسیه در خصوص پرونده هسته ای ایران از حالت بازی با ایران تا رأی مثبت به قطعنامه بر علیه ایران ……..۲۵۶
نتیجه گیری…………..۲۶۲

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ………۲۶۴
پیوست ها و ضمائم :
پیوست (الف ) گاه شمار هستهای در سال ۱۳۸۵٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۲۷۲
پیوست (ب ) سیر برنامه اتمی ایران در سال ۱۳۸۶٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۲۷۷
کتابنامه
الف ) کتب فارسی ………………..۲۸۱
ب ) مقالات فارسی ………………………..۲۸۷
ج ) نشریات فارسی ……………………….۲۹۲
د ) جزوات درسی ………………………….۲۹۳
و ) مقاله ها و رساله ها ……………..۲۹۴
ه ) منابع اینترنتی و خبر گزاری ها …….۲۹۶
ی ) منابع انگلیسی ………………………….۲۹۷
چکیده انگلیسی ……………..۳۰۰

فهرست جداول
جدول ۲- ۱ جدول مفاهیم کلیدی رژیمهای بین المللی…………..۸۸