مقاله نقش سازنده ای زمین شناسی در وضعیت هیدروژئولوژیکی دشت یزد – اردکان با استفاده از دور سنجی

دانلود مقاله نقش سازنده ای زمین شناسی در وضعیت هیدروژئولوژیکی دشت یزد – اردکان با استفاده از دور سنجی

مقدمه :
این مقاله نقش سازنده ای زمین شناسی در وضعیت هیدروژئولوژیکی دشت  یزد – اردکان با استفاده از دور سنجی را مورد بررسی قرار داده است . با توجه به کمبود آب منطقه چه از لحاظ شرب و چه از لحاظ کشاورزی و نیز پائین بودن کیفیت آب در اکثر نقاط منطقه ، اهمیت انجام این مقاله به وضوح مشخص می باشد . لذا امید است انجام این تحقیق ، در حل مسائل آبی منطقه کمکی هر چند ناچیز بکند .

در انجام این مقاله شرکت آب منطقه ای یزد در مورد مطالعه زمین شناسی منطقه و مطالعه آبهای زیر زمینی منطقه و همچنین موسسه سنجش از دور بصیر در مورد کارهای دورسنجی همکاریهای لازم را داشته اند .

این گزارش مشتمل بر پنج فصل است .
فصل اول در مورد تکنولوژی سنجش از دور و کاربرد آن در هیدروژئولوژی توضیح
می دهد .
فصل دوم انواع سازند های زمین شناسی از نظر هیدروژئولوژی را مورد بررسی قرار
می دهد .
در فصل سوم به هیدروژئولوژی دشت یزد – اردکان اشاره شده است .
فصل چهارم در مورد کاربرد سنجش از راه دور در بررسی نقش سازنده های زمین شناسی و اثر آن بر منابع آب زیر زمینی منطقه از نقطه نظر کمی و کیفی توضیح می دهد و در پایان فصل نیز به شرح و تفسیر عکسهای تهیه شده از Google Earth می پردازد و در نهایت فصل پنجم مربوط به نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد .

۱-۱- جایگاه سنجش از دور
سنجش از دور یکی از فراگیرترین ، مهیجترین و نیرومندترین تکنیکهای موجود در دست دانشمندانی است که با مسائل زیست محیطی در زمینه های گوناگون از نظیر زمین شناسی ، جغرافیا ، کشاورزی ، منابع طبیعی ، زیست شناسی ، جنگلداری ، اقیانوس شناسی ، هوا شناسی ، باستان شناسی و برنامه ریزی و استراتژی نظامی سر و کار دارند .

چگونگی رشد سنجش از دور را مانند هر انتظام علمی دیگر می توان با یک منحنی که در شکل ۱ دیده می شود نشان داد در این منحنی مرحله اول رشد اولیه با افزایش اندک متون سنجش از دور است بی آنکه شاهد ایجاد سازمان اجتماعی بر آن باشیم مرحله دوم دوره رشد چشمگیر است که در آن تعداد نشریه های ادواری دو برابر شده و واحدهای پژوهشی تخصصی تأسیس می گردند مرحله سوم دوره ای است که در آن آهنگ رشد رو به کاهش می گذارد و هر چند آهنگ رشد سالیانه ثابت می ماند اما تخصص گرایی و بحث در این زمینه افزایش می یابد مرحله چهارم ، دوره نهائی است که در آن آهنگ رشد به صفر
می رسد و واحدهای پژوهشی تخصصی و سازمان اجتماعی رو به رکود می گذارد و موضوع به حد تکامل می رسد .

موقعیت سنجش از دور در این چهارچوب در هر کشور متفاوت است در اکثر کشورهای در حال توسعه سنجش از دور در مرحله اول قرار دارد در اغلب کشورهای اروپایی در مرحله دوم و در ایالتهای متحده آمریکا به مرحله سوم وارد شده است .

هدف نهایی سنجش از دور رسیدن به مرحله چهارم تکامل است یعنی هنگامی که بتوانیم اطلاعات قابل اطمینان سنجش از دور را به صورت روزمره برای مدیریت سیاره آسیب پذیر و شکننده خود تولید کنیم .

۱-۲- تعریف سنجش دور
بنا به تعریف ، سنجش از دور عبارتست از اندازه گیری خصوصیات پدیده های سطح زمین با استفاده از داده هائی که از راه دور توسط هواپیما و ماهواره کسب می شوند به طور کلی اطلاعات مورد استفاده سنجش از دور در منابع زمینی یا ماهیت تصویری دارند که شامل عکسهای هوایی و عکسهای فضایی هستند یعنی انعکاسات اشعه الکترومغناطیسی از روی اجسام بر صفحه فیلمی که در دوربین هواپیما یا فضاپیما قرار گرفته اثر گذاشته و پس از ظهور فیلم به صورت عکس یا اسلاید مورد بررسی واقع می شوند یا اینکه ماهیت رقومی دارند یعنی اینکه انعکاسات الکترومغناطیسی از پدیده های منابع زمینی به وسیله سنجیده های ماهواره ها ثبت شده و پس از ارسال به ایستگاههای زمینی و انجام تصحیحات و پردازش لازم تبدیل به تصاویر شده و مورد تفسیر قرار می گیرند و یا به کمک کامپیوتر مستقیماً تجزیه و تحلیل می شوند سیستمهای سنجش از دور به ویژه آنهائی که بر روی ماهواره ها قرار دارند کره زمین را به صورت دائم و دوره ای مورد نگرش و تصویربرداری قرار می دهند و لذا موجبات فرابینی و نظارت زمین و اثرات فعالیتهای انسان بر روی آنرا فراهم می کنند بعضی از کاربردهای مهم سنجش از دور عبارتند از :

۱- نظارت و تعیین تغییرات جهانی نظیر کاهش لایه اوزون ، نابودی جنگل ها و گرم شدن جهان
۲- کشاورزی ( وضعیت مزارع ، پیش بینی محصول و فرسایش خاک )
۳- کشف منابع غیرقابل تجدید ( از معادن ، نفت و گاز و طبیعی )
۴- نظارت منابع طبیعی تجدید شونده ( جنگلها و مراتع ، اقیانوسها و خاکها )
۵- هواشناسی ( دینامیک اتمسفر و پیش بینی وضع هوا )
۶- مراقبت های نظامی
۱-۳- مبانی رادیومتری سنجش از دور
۱-۳-۱- سیستم سنجش از دور

هر سیستم سنجش از دور که از تابش الکترومغناطیسی استفاده می کند چهار قسمت اساسی دارد :
۱- منبع – منبع تابش الکترو مغناطیسی می تواند طبیعی باشد مانند نور بازتابیده خورشید یا گرمای گسیل شده از زمین یا مصنوعی باشد نظیر رادار میکروموج
۲- بر هم کنش با سطح زمین – مقدار و مشخصه های تابش گسیلی یا بازتابیده از سطح زمین به مشخصه های اشیای روی سطح زمین بستگی دارد .
۳- بر هم کنش با جو زمین – انرژی الکترومغناطیسی که از جو زمین عبور می کند و پیچیده و پراکنده می گردد .
۴- سنجنده – تابش الکترو مغناطیسی که با سطح زمین و جو آن بر هم کنش می کند به وسیله سنجنده ای مانند تابش سنج یا دوربین عکاسی ثبت می شود .

۱-۳-۲ – انرژی الکترومغناطیسی
عامل ارتباط میان قسمتهای اساسی سیستم سنجش از دور ، انرژی الکترو مغناطیسی است انرژی توانائی انجام کار می باشد و با انجام کار ، معمولاً انرژی از نقطه ای به نقطه دیگر دراثر رسانش ، همرفت یا تابش منتقل می شود در سنجش از دور در وهله نخست با انتقال انرژی در اثر تابش سروکار داریم .

فهرست مطالب
مقدمه ۴
۱-۱- جایگاه سنجش از دور ۷
۱-۲- تعریف سنجش دور ۸
۱-۳- مبانی رادیومتری سنجش از دور ۹
۱-۳-۱- سیستم سنجش از دور ۹
۱-۳-۲ – انرژی الکترومغناطیسی ۱۰
۱-۳-۳- طیف الکترومغناطیسی ۱۰
۱-۳-۴- محدوده اپتیکی ۱۱
۱-۴- سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیائی GIS 12
۱-۵- طریقه جمع آوری و ثبت اطلاعات جغرافیایی ۱۳
۱-۶- تفسیر و تجزیه تحلیل اطلاعات سنجش از دور ۱۸
۱-۶-۱- کلیات ۱۸
۱-۶-۲- تفسیر اطلاعات ماهواره ای ۱۹
۱-۶-۳- خصوصیات تصاویر رقومی ۱۹
۱-۷- کاربرد داده های ماهواره ای در ژئومورفولوژی و زمین شناسی ۲۰
۲-۱- چگونگی تجمع آب در زیر زمین ۲۳
۲-۱-۱- آبخیز یا سفره راه ۲۳
۳-۱-۲- سفره ناتراوا ۲۳
۲-۱-۳- مناطق بی آب ۲۳
۲-۱-۴- حفره های آب ۲۴
۲-۲- تخلخل ۲۴
۲-۲-۱- آشنایی ۲۴
۲-۲-۲- تخلخل اولیه وثانویه ۲۴
۲-۳- توزیع آبهای زیرزمینی در جهت قائم ۲۵
۲-۴- قابلیت سنگها و مواد مختلف برای تشکیل آبخیز ۲۶
۴-۱- مواد نامتراکم ۲۷
۲-۴-۲- سنگهای رسوبی ۲۸
۲-۴-۳- سنگهای آذرین و دگرگونی ۲۹
۱-۳- موقعیت و وسعت ۳۲
۲-۳- جمعیت و تقسیمات کشوری ۳۵
۲-۳- جمعیت و تقسیمات کشوری ۳۵
۳-۳- راههای ارتباطی ۳۵
۴-۳- صنایع و معادن ۳۶
۵-۳- آب و هوا ۳۷
۶-۳- زمین شناسی ۳۸
۳-۶-۱- دوران پرکامبرین ۳۹
۳-۶-۲- پرکامبرین بالایی – اینفراکامبرین ۳۹
۳-۶-۳- پالئوزوئیک ۴۱
۳-۶-۴- پالئوزوئیک زیرین ( کامبرین – اردوپسین – سیلورین ) ۴۱
۶-۳-۵ – پالئو زوئیک بالایی ( دونین – کربنیفر – پرمین ) ۴۲
۶-۳-۵-۱- دونین زیرین ۴۲
۶-۳-۵-۲- دونین بالایی – کربنیفرزیرین ۴۲
۶-۳-۶- مزوزوئیک ۴۲
۶-۳-۶-۱- تشکیلات شمشک ۴۳
۶-۳-۶-۲- تشکیلات بادامو ۴۳
۶-۳-۷- سنوزوئیک ۴۳
۶-۳-۷-۱- ترشیاری ۴۳
۶-۳-۷-۲- کواترنری ۴۴
۷-۳- آبهای سطحی ۴۴
۷-۳-۱- مسیل فخرآباد ۴۵
۷-۳-۲- مسیل فیض آباد ۴۵
۷-۳-۳- مسیل اسلامیه ۴۵
۷-۳-۴- کانال دره گاوان ۴۵
۷-۳-۵-کانال مشیر ۴۵
۸-۳- آبهای زیرزمینی ۴۵
۸-۳-۱- تقسیم بندی دشتها و سفره های آب زیرزمینی حوضه آبریز ۴۶
۱-۴- اثر سنگهای آذرین ۵۱
۲-۴- اثر تشکیلات آهکی ۵۲
۳-۴- اثر تشکیلات ماسه سنگی و کنگلومرایی ۵۳
۴-۴- اثر تشکیلات شیلی – مارنی و تبخیری ۵۵
۵-۴- اثر تشکیلات آبرفتی و رسوبات ناهم جوش دشتها ۵۷
بررسی تصاویر ماهواره ای دشت یزد – اردکان ۵۹
نتیجه گیری ۶۷
منابع و مآخذ ۶۸

منابع و مآخذ
۱- مطالعات آبهای زیر زمینی دشت یزد – اردکان تهیه شده توسط شرکت آب
منطقه ای یزد
۲- اصول سنجش از دور ، حسین طاهر کیا ، انتشارات پیام نور
۳- زمین و منابع آب ، محمود صداقت ، انتشارات پیام نور
۴- آبکشی و آبرسانی در معادن ، حسن مدنی
۵- موسسه سنجش از دور بصیر یزد