دانلود مقاله هیدروژئومورفولوژی حوضه آبریز رودخانه شاندیز با تأکید بر تغذیه دشت مشهد

دانلود مقاله هیدروژئومورفولوژی حوضه آبریز رودخانه شاندیز با تأکید بر تغذیه دشت مشهد مقاله

خلاصه
حوضه آبریز رودخانه شاندیز (زیر حوضه کشف رود در حوضه آبی قره قوم) بین عرض جغرافیایی ²۲۸ ¢۵۲ °۳۶- ¢۱۴ °۳۶ و طول جغرافیایی ²۵۰ ¢۲۷ °۵۹- ¢۴ °۵۹ در دامنه شمالی ارتفاعات بینالود واقع شده است این منطقه از لحاظ سیاسی جزء بخش طرقبه شهرستان مشهد در استان خراسان رضوی است.

آب وهوای محدوده مورد مطالعه نیمه خشک سرد با متوسط درجه حرارت بالاتر از۸/۸ درجه سانتیگراد با میانگین بارش بیشتر از ۳۵۶ میلیمتر بوده و پراکنش بارندگی در منطقه  زمستانه- بهاره می باشد.

حوضه مورد مطالعه جز زون بینالود می باشد که بیشترین وسعت آن از سازنده های فیلیت،شیل،ماسه سنگ سبز تا سیاه رنگ سری مایان که متعلق به تریاس فوقانی و ژوراسیک زیرین است تشکیل شده و از لحاظ تنوع لیتولوژیک انواع مختلف آذرین، دگرگونی و رسوبی در آن حضور دارد.

حوضه مورد مطالعه جز حوضه های کشیده می باشد با متوسط ارتفاع ۲۱۱۴ متراست رژیم آبدهی آن تا حدود زیادی از جریان بارندگی تبعیت می کند که حجم رواناب سالانه آن۱۶/۴۰ میلیون متر مکعب است.

این حجم قابل ملاحظه رواناب با حمل مواد رسوبی موجود در حوضه باعث به وجود آمدن پدیده های هیدروژئومورفیک از جمله مخروطه افکنه شده است که به عنوان مهمترین پدیده های فرسایشی به شمار می آید که از لحاظ آب زیرزمینی حائز اهمیت است رسوبات آن از راس مخروطه افکنه که درشت دانه است به سمت قاعده ریزتر می شود. رودخانه شاندیز مهمترین منبع تغذیه کننده مخروطه افکنه می باشد. از پدیده های دیگر هیدروژئومورفولوژی می توان ازتراس آبرفتی و مآندر یاد کرد.

در این منطقه بعد خانوار حدود ۴ نفر و تراکم نسبی۷۸ نفر در هر کیلومتر مربع است. محصولات آن بیشتر گندم، جو، حبوبات، سیب زمینی، گوجه فرنگی، خیار و محصولات باغی آن سیب (زرد، قرمز) گلابی، گیلاس، آلبالو، زردالو، گردو و هلو می باشد. دامداری آن بیشتر سنتی که دامهای از قبیل گاوشیرده، گوسفند و بز را نگهداری می‌کند.

به دلیل داشتن تعداد زیاد رستورانها که به خصوص در فصل تابستان مورد توجه انبوهی از توریست واقع می شود دارای آلودگی های مختلفی می باشد.

مقدمه:
آب منشأ حیات وتداوم بخش آن بوده وبدون آن هر حرکت و تلاش درهرزمینه ای برای موجودات زنده عقیم خواهد ماند.در حال حاضر کمبود آب ومنابع آبی از اساسی ترین مسائلی است که مسئولین و برنامه ریزان را به یافتن راه حلهایی برای رفع کمبود آن واداشته است.

ازآنجا که کشورما ایران با وسعتی معادل۰۰۰ /۶۴۸/۱ درنیمه جنوبی منطقه معتدله شمالی درمحدوده کمربند بیابانی جهان واقع شده واز لحاظ ریزشهای جوی وضعیت چندان مطلوبی ندارد لذا آب ازاهمیت ویژه ایی بهره منداست.

از سوی دیگربا توجه به این که تولیدات کشاورزی نیاز به آب کافی داشته و بجزدرمناطق سلسله جبال البرز(کرانه های دریای مازندران)ودامنه غربی سلسله جبال زاگرس(مناطقی در غرب وشمال غربی)کشور که دارای بارندگی نسبتاً زیادی است،دربقیه قسمتهای کشوربارندگی اندک است،لذابخش اعظم کشورهمواره با کمبود آب مواجه بوده واین کمبود به صورت مانع بزرگی بر سرراه برنامه ریزهای عمرانی قرار دارد.مضافاً این که همین بارش کم درفصولی نازل می شود(زمستان وبهار)که به آب نیازی چندان نمی باشد. درچنین شرایطی برای جبران این کاستی ها به بهره برداری هرچه بیشترازمنابع آب زیرزمینی پرداخته می شود.دراین زمینه نیزدراثراضافه برداشتهای مکرر، منابع آب زیرزمینی با عدم تعادل وبحران مواجه شده است.این شرایط بحرانی زنگ خطری است برای ما تا نحوه مدیریت آب را ازوضع کنونی آن تغییر دارد وبا برقراری انقلابی نوین درمدیریت منابع وذخایر آب،بدون آسیب رسانی به محیط زیست ویا کاهش میزان تولیدات کشاورزی، با تلاش توام با فکرواندیشه وهمکاری وهمفکری صادقانه،برنامه ریزی جدیدی را پایه گذاری نمائیم تامشکل حیاتی آب کشاورزی، صنعت وشرب جمعیتهای شهری و روستائی به صورت اصولی و مدبرانه حل گردد.

در مناطق خشک ونیمه خشک جهان،مانند منطقه تحت مطالعه به دلیل قلّت پوشش گیاهی،وبارانهای پر شدت ونیز وجود مواد هوازده زیاد،طغیان رودها همواره مقادیرزیادی ازرسوبات هوازده را با خود تا پای دامنه حمل نموده وبه صورت مخروطه افکنه رسوب می دهند.در فضاهای خالی بین دانه ایی این رسوبات منفصل مقدار قابل توجهی آب به صورت آب زیرزمینی باقی می ماند.به این ترتیب مخروطه افکنه ها جزو آن دسته ازپدیده های ژئومورفیک به شمار می آیند که حاوی آب زیرزمینی بوده و درمناطق خشک ونیمه خشک جهان حایز اهمیت اند.

دراین پژوهش برای ملموس ترنمودن نقش مخروطه افکنه شاندیز و حوضه مولد آن تاکید می شود تا بتوان به قابلیتهای آن که ازجمله تامین آب نیز می باشد،دست یافت وراهی دربرابرمدیران و برنامه ریزی کشور گشود.

فهرست مطالب

فصل اول  کلیات
مقدمه ۳
۱-۱ بیان مسئله تحقیق (طرح مسئله)  ۴
۲-۱ ادبیات وسابقه تحقیق ۴
۳-۱ اهداف تحقیق ۵
۴-۱ فرضیه های تحقیق ۵
۵-۱ روش وفرآیند تحقیق ۶
۶-۱ منابع گردآوری اطلاعات ۶
۷-۱ بیان محدودیتهای عمده تحقیق ۷
۸-۱ موقعیت منطقه تحت مطالعه ۷
۱-۸-۱ موقع ریاضی ۷
۲-۸-۱ موقع نسبی ۷
۳-۸-۱ موقع سیاسی ۷
۴-۸-۱ موقع زمین شناسی ۷
۵-۸-۱ موقع اقلیمی ۷
۶-۸-۱ موقع آب شناسی 

فصل دوم  ویژگى هاى اقلیمى
مقدمه ۱۳
۱-۲ جبهه های مختلف آب وهوایی تاثیر گذار بر منطقه ۱۳
۲-۲ داده ها وایستگاهها ۱۴
۳-۲ دما وتغییرات آن ۱۶
۱-۳-۲ گرادیان حرارتی ۱۷
۲-۳-۲ درجه حرارت ماهانه ۱۷
۴-۲ بارندگی ۱۹
۱-۴-۲ برآورد بارندگی سالانه حوضه مورد مطالعه ۱۹
۲-۴-۲ رابطه بین ارتفاع و بارندگی ۱۹
۳-۴-۲ تغییرات ماهانه وفصلی بارندگی حوضه ۲۰
۵-۲ برآورد تبخیر ۲۴
۶-۲ طبقه بندی اقلیمی منطقه مورد بررسی ۲۵
۱-۶-۲ ضریب خشکی د ومارتن ۲۶
۲-۶-۲ اقلیم نمای آمبرژه ۲۷

فصل سوم  زمین شناسى-  ژئومورفولوژى
۱-۳ کلیات زمین شناسی ۳۰
۱-۱-۳ زمین شناسی زون بینالود ۳۱
۲-۱-۳ سازنده های منطقه تحت مطالعه ۳۵
۲-۳ کلیات ژئومورفولوژی ۳۸
۱-۲-۳ مورفوتکتونیک ودینامیک درونی ۳۸
۱-۱-۲-۳ تکامل تکتونیکی؛زمین ساخت ورقی وچین خوردگی ۳۹
۲-۱-۲-۳ شکستیگیها وگسیختگیها ۳۹
۱-۲-۱-۲-۳ تراس ها(راندگی ها) ۴۰
۲-۲-۱-۲-۳ چین ها وگسله ها ۴۲
۲-۲-۳ مورفوکلیماتیک ودینامیک بیرونی ۴۲
۱-۲-۲-۳ دینامیک ها ومواریث اقلیمی پلیئستوسن ۴۳
۲-۲-۲-۳ مورفودینامیسم هولوسن ۴۶
۳-۲-۳ لیتومورفولوژی بینالود ۴۷

فصل چهارم  خاک و پوشش گیاهى
مقدمه ۵۱
۱-۴ تیپ بندی خاک حوضه ۵۱
۲-۴ پوشش گیاهی ۵۵
۳-۴ کاربری اراضی ۵۷
۱-۳-۴ اراضی زراعی ۵۷

فصل پنجم  ویژگیهاى هیدروژئومورفولوژى
مقدمه ۶۱
۱-۵ منابع آب سطحی ۶۱
۱-۱-۵ کلیات حوضه آبریز رودخانه شاندیز ۶۱
۲-۱-۵ ویژگی های هندسی و ژئومتریک حوضه ۶۲
۱-۲-۱-۵ محیط حوضه ۶۲
۲-۲-۱-۵ مساحت حوضه ۶۲
۳-۲-۱-۵ طول حوضه ۶۳
۴-۲-۱-۵ عرض حوضه ۶۳
۵-۲-۱-۵ ارتفاع حوضه (پستی و بلندی) ۶۷
۶-۲-۱-۵ شکل حوضه ۷۱
۷-۲-۱-۵ شیب حوضه ۷۴
۸-۲-۱-۵ تراکم زهکشی ۷۴
۹-۲-۱-۵ زمان تمرکز ۷۴
۱۰-۲-۱-۵ آبراهه ها ۷۵
۳-۱-۵ رژیم رودخانه ۷۷
۴-۱-۵ برآورد وحجم رواناب(آورد سالانه) ۷۸
۲-۵ منابع آب زیر زمینی ۸۰

فصل ششم  پدیده هاى هیدروژئومورفولوژیکى حوضه آبریز رودخانه شاندیز
مقدمه ۸۲
۱-۶ مخروطه افکنه ۸۲
۱-۱-۶ موقعیت مخروطه افکنه ۸۲
۲-۱-۶ مساحت ومحیط ۸۲
۳-۱-۶ توزیع ارتفاعی ۸۲
۴-۱-۶ شیب ۸۳
۵-۱-۶ گرانولومتری ومورفوسکوپی رسوبات مخروطه افکنه ها ۸۳
۶-۱-۶ منحنی های گرانولومتری مخروطه افکنه ۸۴
۷-۱-۶ جنس رسوبات مخروطه افکنه ۸۴
۲-۶ تراسها ۸۷
۳-۶ مآندر ۸۸

فصل هفتم  نقش مخروطه افکنه در ایجاد پتانسیل آبى(کمى وکیفى) و تاثیر پذیرى آن از رودخانه شاندیز
۱-۷ آب سطحی در محدوده مخروطه افکنه ۹۱
۲-۷ آب زیرزمینی در مخروطه افکنه(کمی وکیفی) ۹۱
۱-۲-۷ قنات ۹۱
۲-۲-۷ چاه ۹۱
۱-۲-۲-۷ دبی ویژه مخروطه افکنه ۹۴
۲-۲-۲-۷ هیدروشیمی وکیفیت آب ۹۴
۱-۲-۲-۲-۷ طبقه بندی آب از نظر شرب ۹۴
۲-۲-۲-۲-۷ طبقه بندی آب از نظر کشاورزی ۹۶
۳-۲-۲-۲-۷ کنداکتیویته ۹۷
۴-۲-۲-۲-۷ کلر ۹۷
۵-۲-۲-۲-۷ نقشه ایزوپیز ۹۹
۶-۲-۲-۲-۷ هیدروگراف چاه وارزیابی آن ۱۰۱

فصل هشتم  وضعیت اقتصادى- اجتماعى حوضه
مقدمه ۱۰۵
۱-۸ وضعیت اجتماعی ۱۰۵
۱-۱-۸ تعداد وتوزیع جمعیت ۱۰۵
۲-۱-۸ خانوار وخانواده ۱۰۶
۳-۱-۸ تراکم جمعیت ۱۰۷
۱-۳-۱-۸ تراکم نسبی ۱۰۸
۲-۳-۱-۸ تراکم بیولوژیکی ۱۰۸
۴-۱-۸ ترکیب جمعیت ۱۰۸
۵-۱-۸ سواد و آموزش ۱۰۸
۶-۱-۸ مهاجرت وعلل آن ۱۰۹
۲-۸ وضعیت کشاورزی حوضه ۱۰۹
۱-۲-۸ دامداری ۱۱۰
۳-۸ صنعت ۱۱۰
۴-۸ خدمات ۱۱۱

فصل نهم  نتیجه گیری و پیشنهادات
-نتیجه گیری و اثبات فرضیه ۱۱۴
-اثبات فرضیه ها ۱۱۵
پیشنهادات ۱۱۶
منابع  ۱۱۷

فهرست جداول

 ۱-۲ ایستگاههاى باران سنجى ۱۵
۲-۲ درجه حرارت ماهانه درطی دوره شاخص آماری (۵۱-۱۳۵۰ الی ۸۵-۱۳۸۴ در ایستگاه زشک) ۱۸
۳-۲ پراکندگى ماهانه بارندگى ایستگاه سرآسیاب شاندیز ۲۱
۴-۲ پراکندگى فصلى بارندگى ایستگاه سرآسیاب شاندیز ۲۲
۵-۲ پراکندگى ماهانه بارندگى حوضه مورد مطالعه شاندیز ۲۲
۶-۲ پراکندگى فصلى بارندگى حوضه مورد مطالعه شاندیز ۲۳
۵-۲ مقدار ماهانه و سالانه تبخیر از تشت و سطح آزاد آب ایستگاه زشک ۲۵
۶-۲ دومارتن ۲۷
۱-۴ تیپهاى خاک منطقه تحت مطالعه ۵۲
۲-۴ پوشش گیاهى ۵۵
۱-۵ مشخصات ارتفاعى ۶۵
۲-۵ فرکانس آلتى مترى ۶۶
۳-۵ هیپسومترى کلاسیک ۶۷
۴-۵ ویژگى هاى فیزیو گرافى ۶۸
۵-۵ شاخص های ارتفاعی حوضه ۶۹
۶-۵ ضرایب شکل حوضه شاندیز ۷۱
۷-۵ رواناب ماهانه و سالانه حوضه ۷۸
۸-۵ آمار آبدهى متوسط سالانه و دبى ویژه ۷۹
۱-۶ گرانولومترى نمونه هاى رسوب مخروطه افکنه شاندیز ۸۶
۱-۷ خصوصیات مصرفى و حجمى چاه ۹۲
۲-۷ آنالیز شیمیایى چاههاى واقع در مخروطه افکنه شاندیز ۹۴
۳-۷ چاه پیزومترى مخروطه افکنه شاندیز ۱۰۳
۱-۸ جمعیت روستاهای شاندیز ۱۰۶
۲-۸  تعداد وبعد خانوار ۱۰۷
۳-۸جمعیت با سواد درحوضه شاندیزسا ل ۱۳۸۵ ۱۰۹
۴-۸انواع محصولات کشاورزی در حوضه شاندیز ۱۱۰

 

فهرست شکل 

۱-۲ خطوط جریانى هوا ۱۴
۲-۲ موقعیت ایستگاههاى انتخابى در منطقه ۱۶
۳-۲ توزیع ماهانه دماى ایستگاه زشک ۱۸
۴-۲ پراکندگى ماهانه بارندگى در حوضه شاندیز ۲۳
۵-۲ پراکندگى فصلى بارندگى در حوضه شاندیز ۲۴
۶-۲ اقلیم نماى دومارتن ۲۷
۷-۲ اقلیم نماى آمبرژه ۲۸
۱-۳ واحدهاى ساختمانى- رسوبى ایران ۳۱
۲-۳ نقشه واحدهاى ساختمانى رشته کوه بینالود ۴۱
۳-۳ قلمرو  و عوامل فرسایش ایران و(بینالود) در دوره هاى یخچالى ۴۵
۴-۳ قلمرو وعوامل فرسایش ایران و(بینالود) در دوره هاى بین یخچالى و(عصر حاضر) ۴۵
۱-۵     فرکانس آلتى مترى حوضه ۶۸
۲-۵     همبستگى بین بارندگى و رواناب در حوضه شاندیز ۷۹
۱-۶    فرکانس آلتى مترى مخروطه افکنه شاندیز ۸۳
۲-۶   منحنی های گرانولومتری مخروطه افکنه شاندیز ۸۵
۱-۷     درصد دبی مصارف مختلف چاه های شاندیز ۹۲
۲-۷    دیاگرام طبقه بندى آب از نظر آشامیدن(شولر) ۹۵
۳-۷  دیاگرام طبقه بندی آب از نظر کشاورزی(ویلکوکس) ۹۶
۴-۷  هیدروگراف چاه پیزومتری مخروطه افکنه شاندیز ۱۰۲

 
فهرست نقشه ها 

۱-۱تقسیمات سیاسی جمهورﯼ اسلامی ایران
۲-۱ موقعیت دشت مشهد در استان خراسان رضوی
۳-۱موقعیت رودخانه شاندیز
۱-۳ زمین شناسی حوضه آبریز شاندیز ۳۴
۲-۳ ژئومورفولوژی ۳۷
۱-۴ خاﮎ شناسی حوضه آبریز شاندیز ۵۴
۲-۴ پوشش گیاهی حوضه آبریز شاندیز ۵۶
۳-۴ کاربری اراضی حوضه آبریز شاندیز ۵۹
۱-۵ سه بعدی حوضه ۶۴
۲-۵ توپوگرافی حوضه آبریز شاندیز ۷۰
۳-۵ شیب حوضه ۷۳
۴-۵ هیدروگرافی ۷۶
۱-۷ منابع آب زیرزمینی  مخروطه افکنه شاندیز(چاه) ۹۳
۲-۷ هم کنداکتیویته ۱۳۸۱ در محدوده مخروطه افکنه شاندیز ۹۸
۳-۷ منحنی های ایزوپیز مخروطه افکنه شاندیز ۱۰۰

 
فهرست عکس ها

 ۱-۴ مرتع ۵۷
۱-۶ تراس ۸۷
۲-۶ مآندر ۸۸
۳-۶ تخریب باغات توسط مآندر ۸۹