تاثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونی رژیم صدام

دانلود تاثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونی رژیم صدام

طرح مساله

حمله امریکابه عراق با وجود هزینه‌های کلان سیاسی و اقتصادی‌اش برای این کشور، از دیدگاه اقتصادی گسترش و تعمیق و تحمیل رژیم سرمایه داری است، که قلب تپنده آن را نفت تشکیل می‌دهد. این جنگ به خاطر تصاحب منابع نفتی عراق نبود، ولی نفت همواره ماده‌ای استراتژیک برای اقتصاد نظام سرمایه‌داری محسوب می‌شود. از لحظ موقعیت ژئوپلتیک عراق در بطن منطقه نفت خیر خاورمیانه قرار دارد. به دلیل سیاستهای غلط حزب بعث در اقتصاد عراق، در حال حاضر بیش از ۹۵% درآمدهای این کشور را در آمدهای حاصل از فروش نفت تشکیل می‌دهد.^([۱]) ۰(یعنی اقتصاد کاملا تک محصولی) ذخایر  اثبات شده نفت این کشور ۱۱۵ میلیارد بشکه است که بعد از  عربستان دومین کشور نفت خیز جهان است و هنوز ذخایر اثبات نشده فراوانی نیز وجود دارد. اما تولید روزانه نفت در عراق به روزی ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه محدود مانده است. به دلیل آنکه در اثر جنگ صنعت نفت عراق به شدت صدمه دید و بعد از جنگ نیز تاسیسات و خطوط لوله‌های نفت در عراق به ویژه خط لوله شمال که نفت را از کرکوک به بندر جیحان در ترکیه انتقال می‌دهد،‌ به وسیله انفجارات بمب بی‌مصرف ماند. در رابطه با میزان استخراج نفت عراق با روزانه ۱/۲ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که  حدود۳/۱میلیون بشکه آن صادر می‌شود. با در نظر گرفتن قیمت نفت بشکه‌ای ۵۰ دلار میزان درآمدهای نفتی این کشور روزانه ۵۶ میلیون دلار و در سال بیش از ۲۳ میلیارد دلار خواهد بود. این در حالی است که میزان تولید نفت عراق در زمان رژیم صدام روزانه بیشمار از ۹/۲ میلیون بشکه بوده است. جنگ عراق موجب افزایش شاخص سهام بورس در کشورهای حاشیه خلیج فارس شد و بسیاری از شرکت های این کشورها قراردادهای پرسودی را امضا کردند اماکارشناسان اقتصادی عقیده دارند در دراز مدت کشورهای حاشیه خلیج فارس با بازگشت عراق به بازار نفت بیشتر از سودی که در آغاز احیای اقتصادی عراق به دست می‌آورند، زیان خواهند دید.^([۲]) با اینکه هنوز برای سخن گفتن از رونق اقتصادی عراق زود است. اما نشانه‌هایی وجود دارد که غول خفته عراق درآینده امکان دارد به یک قدرت اقتصادی منطقه‌ای تبدیل شود. علاوه بر ذخایر عظیم نفتی، این کشور دارای یک نیروی کار ماهر و یک اساس مستحکم برای توسعه کشاورزی نیز می‌باشد. در دراز مدت، رونق اقتصادی عراق عوارض منفی برای سایر کشورهای منطقه خواهد داشت. از همه مهمتر افت قیمت نفت است. پس از اینکه عراق تولید و صادرات نفت را با ظرفیت کامل آغاز کند. قیمتها سقوط خواهند کرد و درآمدهای نفتی سایر کشورهای خلیج بین ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت. بدیهی است با توجه به عملیتهای انتحاری انفجار خطوط نفت و تاسیسات نفتی عراق، تیراندازی پراکنده به نیروهای ائتلاف، غارت تجهیزات نفتی، رواج گسترده قاچاق محصولات نفتی، جملگی حکایت از آن دارند که تامین امنیت وثبات وراه اندازی تولید نفت عراق با دشواریهای فراوان مواجه است.^([۳]) در شرایطی که سرمایه‌گذاری لازم فقط برای رسیدن به سطح تولید پیش از جنگ، ۷ میلیارد دلار برآورده شده است، روزانه حدود ۷ تا ۸ میلیون دلار هزینه اضافی نیز بر اثر عملیات خرابکارانه درماههای اول پس از سرنگونی صدام بر این کشور تحمیل شده است. البته نحوه بازسازی عراق آغاز شده است و طبق  طرحهای آمریکا محور قرار گرفتن نفت به عنوان مهمترین منبع برای بازسازی این کشور مورد توجه قرار گرفته است. و آمریکا قصد دارد صنعت نفت عراق را به طور کامل خصوصی کند. در این زمینه گفته می‌شود که یکی از مدیران بریتیش پترولیوم به عنوان مسئول بازسازی صنعت نفت عراق تعیین خواهد شد.

–

فهرست مطالب

طرح مسئله ۱
اهداف تحقیق ۳
اهمیت تحقیق ۳
سوال اصلی ۴
سوال فرعی ۴
فرضیه تحقیق ۴
متغیرها و مفاهیم عملیاتی ۴
روش تحقیق ۴
مشکلات و موانع تحقیق ۵
سازماندهی تحقیق ۵
فصل دوم:‌ نفت عراق و مسئله جنگ
الف:‌ ریشه‌های جنگ دوم خلیج فارس و مسئله نفت ۶
ب: اثرات جنگ دوم خلیج فارس بر افزایش قیمت نفت ۹
فصل سوم: نفت و اقتصاد جهانی
الف: علت افزایش عوائد نفتی اوپک از سال ۲۰۰۳ به بعد ۱۴
ب: تاثیر افزایش قیمت نفت بر اقتصاد کشورهای صادر کننده نفت ۱۶
ج: تاثیر افزایش قیمت نفت بر اقتصاد کشورهای وارد کننده نفت ۱۷
نتیجه گیری ۱۹
منابع و ماخذ ۲۹