بررسی راههای مؤثر بر میزان افزایش رغبت و علاقه جهت مطالعه و تحقیق در دانشجویان دانشگاه

مقاله بررسی راههای مؤثر بر میزان افزایش رغبت و علاقه جهت مطالعه و تحقیق در دانشجویان دانشگاه

مقدمه:

ایجاد علاقه  به مطالعه و تحقیق و تشویق آن مدت زمان طولانی است که در سر لوحه برنامه های توسعه و پیشرفت کتاب قرار گرفته است. اگر چه دانستن آمار بی سوادان دنیا آسان است اما اطلاعاتی مناسب از بزرگسالان با سوادی است  که دست به مطالعه کتاب، مجله، روزنامه نمی  توانند و از تعداد شاگردان مدارسی که غیر از کتابهای درسی مطالب دیگری نمی خوانند در دست نیست، چرا که خواندن و مطالعه به یک نوع ختم نمی شود بلکه دارای انواع زیادی است که از طرفی عادت به مطالعه با در نظر گرفتن  گروه سنی، سطح آموزشی و زمینه های فرهنگی و اجتماعی بسیار متفاوت است( استیگر، ترجمه شکوفی ۱۳۷۷)

در دنیای امروز متغیر قرن بیستم که در هر لحظه در زمینه های متفاوت علمی، هنری، سیاسی، اقتصادی و… یک اتفاق تازه ای پدید می آید اهمیت و ضرورت مطالعه نمودار می شود در این عرصه پر ماجرا انسانها هستند که رقابت می کنند. کتاب و مطالعه و تحقیق در جهان کنونی دیگر کار افراد ویژه ای نیست، حجم اطلاعات و مطالب در شاخه های علمی مختلف  به گونه ای است که حتی برای رفع کوچکترین نیاز فردی و یا شغلی باید مقدار زیادی وقت صرف نمود امروزه به اثبات رسیده است کسی که سخن گفتن فرا گرفته باشد به مشکلات نا محدودی فائق آمده که قدرت بزرگترین رایانه های ساخت بشر را پشت سر نهاده است.

بهبود کیفیت خواندن و تحقیق مانند سایر توانائیهای آموختنی امری است که از راه تمرین و ممارست حاصل شود(طوسی ۱۳۷۱)

فرا گرفتن به کمال، مستلزم احراز عادت های تازه ای چه در نحوه اندیشه و چه در شیوه های عمل می باشد. امروزه بهبود اوضاع مطالعه و افزایش سرعت خواندن و درک مطلب یکی از اقدامات  مهم آموزش به حساب می آید. تحقیقات مربوط به مطالعه و تحقیق که تقریباً شاخه جدیدی از علم می باشد کلیه رمزهایی را از این امر فراهم آورده است  که هم برای فرد و هم برای جامعه مفید است. سه عامل لازمه و توفیق در فرا گرفتن است: ۱- شایستگی که گاه به عنوان هوش و استعداد از آن یاد می شود.۲- علاقه  به مطالعه که معمولاً بر اساس ادراک صحیح از اهداف و مقاصد آینده پدید می آید.۳- شیوه های مطالعه. ( اوتیس و موریس ترجمه آل رسول ۱۳۶۳)

بیان مسئله

در این پژوهش علاقه به مطالعه و تحقیق به عنوان یک موضوع و مسأله اجتماعی در میان جامعه،‌خصوصاً منتشر دانشجو مورد بررسی  قرار می گیرد مطالعه به مثابه آئینه فرهنگ یک جامعه است  به این معنا که مطالعه و تحقیق  نمودن و اهمیت آن تا حد زیادی معرف فرهنگ آن جامعه است. مطالعه  یک امر اکتسابی است که افراد از طریق  مختلف و بر حسب شرایط و محیط اجتماعی و سیاسی خود سبک می کنند متأسفانه در کشور ما حتی در مراکز علمی و آموزشگاهی این مسأله از توجهات لازم و کافی برخوردار نیست (استیگر ترجمه شکوهی ۱۳۷۷)

در جهان متمدن همه کودکان به آموزشگاه می روند و برخی از آنها به دانشگاه راه می  یابند و عده بسیاری که به آموزش رسمی ادامه نمی دهند  با گوش دادن به برنامه های رادیویی و خاندن روزنامه و مجلات مورد علاقه خود به نحوی به مطالعه می پردازند. هر طرح کلی ناچار باید فشرده  و تا اندازه ای گزیده و چکیده باشد از بررسی کامل فعالیتهای مربوط – مطالعه به یک کتاب بزرگی پیرامون روانشناسی انسانی نیاز دارد تا که پیرامون انسان و طبیعت او به بررسی و پژوهش بپردازد ( میس  ترجمه فرهمند پور ۱۳۶۸)

پژوهشگر بر مبنای پژوهشها و تحقیقات انجام شود و منابع موجود در این رابطه مشتاق گشته که تحقیق در این زمینه در بین دانشجویان پسر و دختر رشته مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی ( واحد رودهن) انجام دهد تا نقش عوامل مختلف و چتر فلسفی حاکم بر جامعه در این رابطه مشخص و معین  نماید.

ضرورت و اهمیت تحقیق

انسان در پی آن است که تا سطح زندگی خود را حفظ و بهبود بخشد. خواست انسان تنها آن نیست که با فرزندان خود زندگی جاودانه کند. بلکه او می خواهد زندگی فرزندانش بهتر از زندگی خود او باشد، دانشجو می خواهد مطالعاتش در خدمت این سطح عالیتر زندگی می باشد و در لذت بردن از زندگی او را کمک کند( میس، ترجمه فرهمند پور ۱۳۶۸)

ضرورت و اهمیتی که تحقیقات در هر زمینه ای  دارند بیانگر آن است که می تواند مسأله و مشکلات را هر چه بهتر شناسایی و راهکارهائی برای نشر و توسعه آنها ارائه داد. از آنجا که مطالعه و علاقه به آن نمایانگر فرهنگ و تمدن جامعه و دولت است لذا در این پژوهش تلا ش می شود که با بهره گیری از تمامی امکانات و ابزار مناسب و با استفاده از منابع و کتب علنی مختلف سعی در روشن نمودن مسأله مورد تحقیق نمود تا مسبب حرکتی جهت دار به سوی رشد و پویایی در قشر محصل خصوصاً اقشار دانشجو  گردد.

اهداف تحقیق

هدف کلی بررسی راههای مؤثر بر میزان افزایش رغبت و  علاقه جهت مطالعه  و تحقیق در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ( واحد رودهن)

اهداف جزئی

۱-    تعیین میزان رغبت و علاقه دختران و پسران دانشجو به مطالعه و تحقیق.

۲-     تشخص نمودن عوامل مثبت و منفی در میزان رغبت و علاقه دانشجویان نسبت به مطالعه و تحقیق

۳-     اولویت بندی و درجه بندی عوامل آموزش در تعیین میزان رغبت و علاقه دانشجویان به امر مطالعه و تحقیق

۴-     شناخت روشهای آموزشی که موجب رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می گردد.

فرضیه های تحقیق

۱-    جامعه نقش مهمی در میزان رغبتو علاقه دانشجویان به مطالعه دارد.

۲-     نقش طبقه بندی اجتماعی دانشجویان در میزان رغبت و علاقه آنها به مطالعه و تحقیق مؤثر است.

۳-خانواده از عوامل مهم در ایجاد میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود.

۴-مکان و فضای آموزشی مطلوب دانشگاهی موجب افزایش میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود.

۵-شرایط تحصیلی نامتناسب موجب کاهش میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود.

۶-عدم صلاحیت علمی و علاقه شغلی استادان از عوامل مؤثر در میزان رغبت و علاقه دانشجویان به شمار می رود.

۷-رسانه های گروهی و مطبوعات می تواند موجبات افزایش رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق گردند.

سؤالات تحقیق

۱-آیا جامعه نقش مهمی در میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق دارد؟

۲-آیا نقش جامعه اجتماعی دانشجویان در میزان رغبت و علاقه آنها به مطالعه و تحقیق مؤثر است؟

۳-آیا خانواده از عوامل مهم در ایجاد رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق محسوب می شود؟

۴-آیا مکان و فضای آموزشی مطلوب دانشگاهها موجب افزایش میزان رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود؟

۵-آیا شرایط تحصیلی نامتناسب موجب کاهش رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق می شود؟

۶-آیا عدم صلاحیت علمی و علاقه شغلی استادان از عوامل مؤثر در میزان رغبت و علاقه دانشجویان به شمار می رود؟

۷-آیا رسانه های گروهی و مطبوعات می توانند موجبات افزایش رغبت و علاقه دانشجویان به مطالعه و تحقیق گردند؟

تعاریف عملیاتی واژه ها

برای روشن شدن موضوع و قابل درک و فهم بودن کلمات و لغات به کار رفته در این پژوهش لازم است به تعاریف چند پیرامون اصطلاحات، رغبت، علاقه، مطالعه و تحقیق بپردازیم.

-رغبت: کلمه رغبت از راغب بودن می آید. یعنی انگیزه و هدفی که به فرد نیرو می دهد جهت انجام کار.

-علاقه: یک آمادگی روانی یا شناختی است که از تمرکز و ترکیب مجموعه ای از احساسات و هیجانها در باره موضوعی معین به وجود می آید.

-مطالعه: مطالعه یا خواندن عبارتست از ارتباط کلی فرد با اطلاعات سمبولیک ـاطلاعاتی که با علائم و ناشنه های گوناگون القا می گردد) موجود در جنبه بصری یادگیری که از طریق ۱-تشخیص ۲-جذب ۳-ادراک (یا ادراک درونی) ۴-درک نهایی (ادراک خارجی)
۵-ضبط (حفظ) ۶-یاآوری ۷-ارتباط یا به کارگیری الف – کتبی ب- شفاهی ج – تصور چ- تفکر حاصل می شود.

مطالعه همان خودآموزی است یعنی مطالعه عملی است که خود شخص آن را هدایت می کند.

-تحقیق: عبارتست از یک برنامه و یا مجموعه ای از جستجوهایی است که با اجرای ان محقق قادر می گردد تا به شکل یا مسئله مورد مطالعه پاسخ قابل قبول بگوید. و برای تحقیق و پژوهش محقق مراحل زیادی را می گذراند و از ابزار وسائل استفاده می کند تا به هدف خود برسد.

به نظر محقق مطالعه و تحقیق شیوه ای است هدایت گرانه و مرتبط با اطلاعات گوناگون که از طریق مختلف درفرآیند یادگیری برای هدفی خاص ایجاد می شود.

خلاصه فصل

در پایان این فصل پژوهشگر لازم می داند ضمن بیان نمودن اهمیت اهداف و موضوع تحقیق بر نقش حساس و کلیدی آن در شرایط و اوضاع کنونی جامعه خویش و جهان بشری اشاره کند. بنیان هر جامعه را علم و دانش تشکیل می دهد و اگر زمانی جامعه در این زمینه دچار کمبود و نقصان گشت کل بنیان آن جامعه دچار تزلزل می گردد، لذا این موضوع با داشتن چنین اهمیتی باید مد نظر همه افراد جامعه قرار گیرد و با گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه و شکوفاسازی افراد خصوصاً استعدادهای نهانی سعی در پیشرفت و ترقی کشور و جامعه داشته باشیم و در جهت کمال انسانی گام برداریم.

فصل دوم: پیشینه تحقیق

مقدمه

به طور کلی می توان گفت که خواندن و مطالعه از دیرباز حتی به روایاتی مختلف از زمان خلقت انسان وجود داشت. زمانی که حضرت آدم (ع) به واسطه سرپیچی از فرمان الهی از بهشت بیرون شد پس از سالها ناراحتی و گریه به فرمان خداوند توسط فرشته مقرب الهی به او کلمات استغفار آموخته شد تا بدین وسیله طلب بخشش نماید این حرکت با به وجود آمدن خط در میان انسانها رونق یافت و در پی آن زبانهای مختلف شکل گرفت از طرف دیگر امامان و پیشوایان اهل دین اهمیت و ارزش زیادی نسبت به این مسئله داشتند، چنانچه مولای متقیان حضرت علی (ع) می فرماید (هرکس به من جمله ای بیاموزد مرا بنده خویش ساخته است) در هر زمان بسته به شرایط و اوضاع حاکم بر جامعه مطالعه و کسب علم شدت و یا تضعیف می شد. در عصر حاضر (عصر صنعتی شدن) و عصر رونق و پیشرفت آموزش از اولویت خاصی برخوردار است. هر جامعه با اتخاذ نظامها و متدهای آموزشی و پرورش برتر سعی در سبقت و کمال انسانی هستند. جامعه ای پیروز و سربلند خواهد بود که به سلاح علم و دانش برتر و بهتر مجهز باشد و این امر مستلزم مطالعه و تحقیق و آگاهی افراد و جامعه در زمینه های گوناگون است. به نقل از کتب در ورایات معتبر اشتغال به درس و کتاب به زمانهای بسیار قبل برمی گردد. منصب نبوی پس از آدم الوالبشر و فرزندش شیت به حضرت ادریس رسید دو مختصات نبوی و اسم اعظم و مقام وصایت نصیب وی گردید. علت نامگذاری آن حضرت به ادریس نیز در روایات، کثرت اشتغال وی به درس و کتاب ذکر شده است وی اولین کسی بود که خط نوشت، جامه دوخت و علم خیاطی را تعلیم داد. آن حضرت را منشاء علم بسیاری از علوم مانند نجوم، حساب، هتدسه، هیئت و … دانسته اند. ادریس (ع) سیاست و اداب تمدن و قوانین ممکلتی را به مردن یاد می داد. همچنین طرز اداره شهرها و ساختمان سازی را به مردن آموخت و بر اثر تعلیمات آن حضرت ۱۸۸ شهر برروی کره زمین بنا گردید. (قصص قرآن، رسولی محلاتی ۱۳۷۷)

فهرست مطالب

فصل اول
کلیات
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت و اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
سؤالات تحقیق
تعاریف عملیاتی واژه ها
خلاصه فصل
فصل دوم
پیشینه تحقیق
مقدمه
کودک، کتاب، مطالعه
تدارک محیط مناسب برای مطالعه
اصول مطالعه و تحقیق و فراگیری بهتر آن
اصول قبل از شروع مطالعه و تحقیق
روشهای مطالعه
فنون خواندن اجمالی
روش سریع خواندن
روش خواندن تجسمی
روش خواندن انتقادی
روش خواندن عبارت تکراری
روش دقیق خواندن
خواندن به عنوان یادگیری
فعالیت و خواندن
خواندن فعال
زمان خواندن و تحقیق
اهداف خواندن
خلاصه فصل دوم
فصل سوم
روش اجرایی تحقیق
مقدمه
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه آماری
ابزار تحقیق
روشهای آماری
متغیرها
توضیح روشهای آماری
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل آماری
فصل پنجم
مقدمه
خلاصه پژوهش
نتیجه گیری
محدودیتها
پیوست
فهرست منابع
پرسشنامه