مقاله دریای خزر

دانلود مقاله دریای خزر

این دریای نیمه شور و بسته خزر بین دو قاره آسیا و اروپا واقع شده از جهت دارا بودن ذخایر مختلف انرژی در طبقات زیرین آنها و نیز منابع بیولوژیکی و بهره برداری از آنها نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی کشورهای همساهی ایفا می کند. دریاچه خزر با ایجاد کانال ولگا ـ دن بواسطه ارتباط با دریای آزوف و دریای سیاه می تواند با آبهای آزاد مرتبط باشد. از این رو اهمیت ویژه ای را بخود اختصاص داده است.
معرفی دریای خزر
دریای خزر یا دریای مازندران به شکل تقریباً مستطیلی است که طول آن شمالی جنوبی بوده در شمال کشور ایران و در قاره آسیا واقع است. مجموع سواحل شمالی ایران بطول ۹۹۲ کیلومتر از آستارا تا خلیج حسینقلی بخش جنوبی آن را در بر گرفته است.
از نظر اروپائیان نام کاسپین از نام قومی به نام کاسپی که در جنوب غرب این دریا می زیسته اند گرفته شده است نامهای دیگری نیز به این دریا داده شده است.
معدودی از آن عبارتند از:
بحر حیوانات، بحر آبسکون، دریای طبرستان، دریای قزوین و غیره.
(دریای خزر به سبب اینکه بطور طبیعی به اقیانوسهای منجمد شمالی یا اقیانوس اطلس راه ندارد دریاچه ای است که از نظر وسعت و بزرگی از زمانهای قدیم به غلط نام دریا به آن داده شده است به سبب انحلال ۸۵/۱۲ (در هزار) نمک آب آن کمی شور است ولی این شوری از دریاهای دیگر کمتر است.)
از نظر وسعت می توان آن را بزرگترین دریاچه کره زمین دانست طول آن از شمال به جنوب حدود (۱۲۰۵) کیلومتر و پهنای آن در پهن ترین منطقه در بخش شمالی دریا حدود (۵۵۴) کیلومتر و در تنگ ترین قسمتها که بین شبه جزیره آبشوران و دماغه کیا ولی قرار دارد (۲۰۲) کیلومتر است.
این دریا بین عرض های ۳۵ ، ۳۴ ، ۳۶ ، ۱۳ ، ۴۲ شمالی و طولهای ۲۹ ، ۴۴ ، ۵۴ ، ۳۹ ، ۳۸ ، ۴۶ شرقی قرار دارد. از این نظر، گسترش شمالی و جنوبی و شرقی و غربی آن شرایط بسیار متفاوتی از نظر آب و هوا میزان تبخیر و واردات آب شیرین در آن ایجاد می کند که نه تنها از نظر اکولوژی و محیط زیست تنوع فراوانی به آن می دهد بلکه از نظر ساختمانی نیز تغییراتی از نظر عمق نیروهای مؤثر و بالاخره ویژگیهایی از نظر روانهای دریایی در آن ایجاد می شود.
محیط این دریا حدود ۶۳۷۹ کیلومتر که ۹۹۲ کیلومتر آن در خاک ایران و بقیه در خاک شوروی است مساحت آن حدود ۰۰۰/۴۳۸ کیلومترمربع یعنی ۵/۶ برابر دریاچه آرال و ۵ برابر دریاچه سوپریورو ۱۳ برابر دریاچه بایکال است. حجم آن طبق محاسبه جدید حدود ۷۹۳۱۹ کیلومترمکعب می باشد. طول مجمع خطوط کرانه های آن ۶۳۷۹ کیلومتر است که ۹۹۲ کیلومتر سواحل جنوبی آن از مصب رود اترک در شرق تا مصب رود آستارا در غرب ایران است. عمق متوسط این دریا ۱۸۰ متر و حداکثر آن در بخش جنوبی به ۵۰/۹۴۵ متر می رسد. از مجموع مساحت ۳۷۳۳۰۰۰ کیلومترمربع حوضه آبگیر دریای خزر حدود ۲۵۱۶۰۰۰ کیلومترمربع آن در سطح ایران (دامنه های شمالی سلسله جبال البرز) و بقیه در سطح کشور شوروی قرار دارد. سطح آب دریای خزر در دوره یخچال اوایل دوران چهارم حدود ۸۰ متر از سطح فعلی آن بالاتر بوده ولی امروز سطح آن ۲۶ متر از سطح اقیانوسها کمتر است.