مقاله ورزش و حرکت درمانی

دانلود مقاله ورزش و حرکت درمانی

حرکت درمانی
استفاده از حرکت ونرمشهای ورزشی جهت بهبود وضع تعادل بدن و هماهنگ نمودن حرکات آن و معالجه و درمان بعضی از بیماریها و ناراحتیـهائی که معلول کم تحرکی و یا پرداختن غیراصــولی به حرکات و فعالیتهای بدنی هستند، می باشد.

مشخصات نیرو
• جهت نیرو
• میزان یا بزرگی نیرو
• نقطه اثر نیرو

نیروهای مورد نیاز در حرکت درمانی
• نیروی جاذبه برای تقویت عضلات با حذف آن برای دامنه حرکت در موارد خاص استفاده می شود.
• نیروی عضلانی که بیشتر در حرکت درمانی کاربرد دارد، مثلاً می تواند نیروی دست باشد که در جهت کمک مقاومت استفاده می شود.

• نیروی خارجی در زمانی که می خواهیم حرکتی را به فرد بدهیم یا عملی را روی فرد انجام دهیم، به نیروی خارجی نیاز داریم. این نیرو می تواند به وسیله یک سری وسایل، وزنه ها یا با وسایل میکانیکی مانند فنر صورت گیرد.
تکیه گاه (سطح اتکاء)
سطح یا قاعده ای که فرد روی زمین برآن تکیه دارد یا قرار گرفته است. هر مقدار سطح اتکاء فرد بیشتر باشد تعادل فرد بیشتر است.

تعادل
وقتی نیروهای فعال شخص و همچنین نیروهای وارده بر او یکنواخت باشد فرد در حالت تعادل خواهد بود.
انواع تعادل
• تعادل پایدار – تعادلی است که وضعیت فرد تثبیت شده و بصورت ثابت مانده است مانند حالت نشستن و خوابیدن.
• تعادل نا پایدار – حالتی که وضعیت فرد تثبیت نشده است مانند ایستادن روی یک پا.
• تعادل خنثی – حالتی که اگر نیروئی به فرد وارد شود تعادل او بهم نمی خورد بلکه تنها مسیر او امکان دارد عوض شود مانند فردی که در حال دویدن است و اگر او را هل دهیم تنها مسیر حرکتش ممکن است عوض شود.

بی حرکتی
• بی حرکتی نسبی : هنگامی که می خواهیم با عضو و یا موضع خاصی حرکتی را انجام دهیم، عضو و موضع را کمی ثابت می کنیم تا حرکت به طرز دلخواه انجام گیرد.
• بی حرکتی کامل : وقتی می خواهیم حرکتی را بصورت موضعی و خاص انجام دهیم، قسمتهای بالاتر را ثابت نگه داشته و با موضع مورد نظر حرکت را انجام می دهیم.
انواع حرکات
در حرکت درمانی عموماً با دو نوع حرکت سر و کار داریم و با استفاده از این دو روش به درمان و مداوای بیماران می پردازیم که عبارتند از:
• حرکات فعال (Active)
• حرکات غیر فعال (Passive)
حرکات فعال (Active)
حرکاتی که توسط انقباض عضلانی خود فرد صورت می گیرد و نیروی خارجی در آن دخالت ندارد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط خود فرد.

معمولاًحرکاتی که به صورت مقاومتی انجام می گیرند از انواع حرکات فعال هستند و تغییراتی را درعضله و بدن مانند هایپرتروفی – افزایش قدرت و افزایش استقامت ایجاد می کنند.
حرکات غیر فعال (Passive)
حرکاتی که توسط نیروی خارجی صورت می گیرد مانند خم کردن آرنج یا زانو توسط فرد دیگر.

حرکات غیر فعال معمولاً زمانی انجام می گیرند که فرد بدلیلی نتواند حرکتی را شخصاً انجام دهد یا محدودیت حرکتی داشته باشد و یا اینکه عضلات حرکت دهنده مفصل وی فلج باشند.
اثرات و فوائد حرکت درمانی
حرکت درمانی باعث تسریع در بهبودی بیماری فرد می شود
چنانچه بر اثر شکســــــتگی مدتی پای فرد در گچ ثابت و بی حرکت مانده باشد می توان با حرکت درمانی عضلات شخص را تقویت کرد تا سریعتر به بهبودی برسد.
حرکت درمانی موجب بکارگیری حداکثر عضلات و اندامهای سالم شخص می شود
در هنگام مصدومیت یک عضو در بدن می توان به کمک اعضای سالم، عضو مصدوم را تقویت و وظایف آن را تا حدودی انجام داد.
حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود

اغلب افراد که در اثر بیمــــاری یا ضایـعه خاص، مدتها فاقد فعالیت و تحرک بوده اند، با انجام حرکت درمانی و نشان دادن توانائی و مهارت از خود از لحاظ روحــــی اعتماد به نفس مطلوبی بدست می آورند.

انجام نرمشهای حرکت درمانی تأثیرات فیزیولوژیکی دارد

افزایش کارائی قلب، بهبود وضعیت سیستم تنفسی، افزایش گردش خون، بهتر شدن تغذیه عضلات و بافتها و بالاخره تقویت عضلات از جمله تأثیرات فیزیولوژیکی حرکت درمانی است.

حرکت درمانی موجب هماهنگی بهتر سیستم عصبی – عضلانی می شود

در بعضی از بیماریها مانند سکته مغزی که تعدادی از سلولهای عصبی فرد از بین می رود و در نتیجه ارتباط بین مغز و عضلات قطع یا ضعیف می شود، حرکت درمـانی می تواند با کمک گرفتن از سلولهای باقیمانده عصبی ارتباط دوباره ای بین سیستم عصبی فرد با عضلات او برقرار کند.

با حرکت درمانی می توان بعضی از مهارتهای از دست رفته را دوباره کسب نمود

چنانچه فردی دچار صدمه دیدگی در مچ پا شده باشد و این باعث کاهش مهارت در تعادل و هماهنگی مچ پای او شود، با حرکت درمانی می توان این مهارت را دوباره کسب نمود.

حرکت درمانی ازضعف و لاغری عضلات جلوگیری می کند

از آنجائی که حرکت درمانی موجب افزایش گردش خون و بهبودی وضع تغذیه فیبرهای عضله می گردد، بنابراین با نرمشهای حرکت درمانی می توان از لاغری و آتروفی شدن عضلات پیشگیری کرد.

انجام حرکت درمانی مداوم، نقش مهمی در اصلاح وضعیت افراد دارد

با نرمشهای حرکت درمانی هم می توان از بروز انحرافات ناشی از کار یکنواخت و ثابت که در ستون فقرات بدن رخ می دهد، جلوگیری نمود و هم در صورت بروز این انحرافات، حرکت درمانی نقش مهمی در درمان و برطرف کردن آن دارد.

حرکت درمانی می تواند بر غم و اندوه و ناراحتیهای روحی و روانی فرد غلبه کند

چنانچه افـــــــراد به مدت کافی (حداقل ۱۰ دقیقه) حرکات درمانی را انجام دهند، براثر ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی در بافتها بویژه ترشح برخی هورمونها مثل آندروفین شادابی و نشاط خاصی بدست می آورند.

حرکت درمانی ایجاد احساس آرامش و راحتی در فرد می کند

نرمشهای ویژه در حرکت درمانی می تواند با شل کردن عضلات یا ریلاکسیشن به آرامش و راحتی فرد کمک کند.

حرکت درمانی موجب بدست آوردن دامنه طبیعی حرکات در مفاصل شود

اگرچه ممکن است افراد در حین فعالیت و حرکات روزانه خود، مفاصل و اندامهای خود را حرکت دهند، ولی در اغلب موارد حرکات مفاصــــــل در دامنه کامل انجام نمی گیرد.
علل وعوامل کلی بروز ناهنجاری ها
• اختلال ژنتیکی و مادرزادی
• بیماریها و صدمات
• فقر حرکتی وعدم حرکت وجنبش مناسب
• عادات نامناسب در حالتها و وضعیتهای مختلف بدن
• انجام امور روزمره و فعالیتهای ورزشی و نامناسب مستمر
• تقلید الگوهای حرکتی و وضیعتهای غلط و نامناسب
• استفاده از پوشاک نامناسب
• کمبود محرکات رشدی مانند نور،آب و هوا
• وضعیت روانی و شخصیتی افراد
• افزایش وزن
• مسائل فرهنگی، تربیتی نژادی
• تیپ بدنی و وضعیت ظاهری
• سن
اثرات وعوارض ناهنجاریهای وضعیتی
• خستگی عضلانی و عمومی
• تغییر شکل مفاصل
• کوتاهی و شلی عضلات
• برهم خوردن تعادل بیومکانیکی
• افت در عناصر آمادگی جسمانی
• مشکلات روانی اجتماعی
• اختلالات قلبی – عروقی
• اختلالات در امعاء و احشاء
• کاهش آمادگیهای حرکتی و روانی در یاد گیری
• بازدهی نامطلوب در انجام وظایف اجتماعی (شغل)
• دردهای عصبی، عضلانی و مفصلی

فصل سوم
دستگاه عصبی انسان و عملکردهای نادرست آن
عصب
عصب رسته ای از آکسون های متعلق به یاخته های عصبی موجود در دستگاه اعصاب پیرامونی است عصب های حسی اطلاعات را به دستگاه عصــبی مرکزی منتقل می کنند و عصب های حرکتــــی اطــلاعات را از دستگاه عصـبی مرکزی می گیرند.
دستگاه عصبی
دستگاه عصبی شبکه ارتباطی بدن است، این دستگاه از میلیونها یاخته عصبی تشکیل شده است که با هماهنگی با هم کار می کنند تا تمام کارکردهای هماهنگ رفتــــــار را امکان پذیر کنند.

دستگاههای عصبی به دو بخش تقسیم می شوند :
• دستگاه اعصاب پیرامونی
• دستگاه عصبی مرکزی
دستگاه عصبی مرکزی
• نخاع شوکی
• مغز
نخاع شوکی
• اطلاعات را از عصبهای حسی به مغز می برد.
• اطلاعات را از عصبهای حرکتی به ماهیچه ها می برد.
• واسطه بین قوس های بازتاب است.
• کارکردهای خودکار بدن را تنظیم می کند.
مغز
دستگاه کنترل مرکزی است و هشیاری را ممکن می کند.

دستگاه اعصاب پیرامونی
• دستگاه اعصاب خودکار
• دستکاه اعصاب محیطی
دستگاه عصبی خودکار
همه کارکردهای غیرارادی بدن مانند ضربان قلب و گوارش را تنظیم می کند.
دستگاه عصبی تنی
شامل اندام های حسی است که آگاهی از دنیای بیرونی را ممکن می کند، همچنین این دستگاه شامل اعصاب حرکتی نیز می باشد که حــرکات ارادی بدن را موجب می شود.

ضایعات نخاعی
ضایعات نخاعی را به دو بخش فلج ســـخت (ضایعـات نرون حرکتی بالائی) و فلج شل ( ضایعات نرون حرکتی پایینی) تقسیم میکنند.
فلج سخت
در افرادی دیده می شود که سطح ضایعه آنها در ناحیه گردنی و در قسمتهای مهره های بالائی پشتی باشد.
فلج شل
در افرادی که سطح ضایعه آنها در قسمت پایین مهره های پشتی و کمری یا در رشته های حرکتی اعصاب محیطی است، دیده می شود.

تأثیر ورزش و فعالیتهای بدنی بر روی اعصاب
تأثیر ورزش بر روی اعصاب موجب تغییرات فیزیولوژیکی در اندامها و از طرفی موجب هماهنگی بین اعضا و اعمال بدن می شود .
در نتیجه، آمادگی انتقال در اعصاب بالا می رود و در بدن این توانائی بوجود می آید تا عضلات متعددی با انقباض و انبساط خود این عمل را انجام دهند که بعضی از این عضلات می توانند کمک کننده و یا نگهدارنده حالت باشند.

فهرست مطالب
فصل اول : تعاریف و دیدگاهها ۳
فصل دوم : انواع حرکت درمانی ۱۳
فصل سوم : دستگاه عصبی انسان و عملکردهای نادرست آن ۲۴
فصل چهارم : عوامل روانی – اجتماعی و ناهنجاریهای حرکتی ۴۵
فصل پنجم : روشهای حرکت درمانی ۵۲
فصل ششم : شرایط استفاده از حمامهای ســــونا ۷۲
منابع ۸۸

ویدیو نمونه ای از حرکات درمانی

برای خرید مقاله ورزش و حرکت درمانی در قالب ورد و در ۸۸ صفحه اینجا کلیک کنید