مقاله نقش معدن آهن شهرستان بافق در توسعه این شهر

دانلود مقاله نقش معدن آهن شهرستان بافق در توسعه این شهر

چکیده
دراین تحقیق نقش معدن سنگ آهن چغارت در توسعه اقتصادی شهر بافق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است که شاخص های اقتصادی همچون اشتغال، درآمد، تولید و مهاجرت مورد ارزیابی قرار گرفته است نتایج و یافته ها حاکی از این است که معدن چغارت در کاهش بیکاری و مهاجرت، افزایش فرصتهای شغلی، افزایش سطح تولیدات، توسعه شبکه حمل و نقل و گسترش صنایع جانبی نقش به سزایی داشته است. در حقیقت هزینه شدن درآمد کارکنان در شهر بافق، گسترش حمل و نقل به خاطر ارسال سنگ آهن، کاهش بیکاری همگی عواملی هستند که راه دشوار توسعه اقتصادی را در شهر بافق هموار کرده اند.

کلید واژگان :
اقتصاد ، توسعه اقتصادی، معدن و صنعت، توسعه پایدار، برنامه ریزی

مقدمه
سرزمین اسلامی ایران از نظر خایر معدنی به خصوص سنگ آهن کشوری است غنی و در میان سایر کشورهای دنیا جای خاصی را به خود اختصاص داده است در ایران بیش از چندین توده معدنی آهن شناخته شده که فقط برخی از این کانسارها مطالعه شده است و به طور کلی نواحی آهن دار دارد ایران به مناسبت نزدیکی کانسارهای آهن نسبت به هم و چند منطقه تقسیم کرده اند که ذیلاً فقط به برخی کانسارها اشاره می شود:
۱- منطقه اراک – ملایر ۲- منطقه بافق –یزد ۳- منطقه اصفهان –کاشان
۴-منطقه خراسان ۵- منطقه تهران، قم، قزوین ۶- منطقه خلیج فارس
معدن سنگ آهن چغارت بافق در فاصله ی ۱۳۳ کیلومتری جنوب شرقی یزد و ۱۳ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق واقع شده است.
به دلیل پتانسیل های معدنی و عظیم منطقه در تیرماه ۱۳۴۱ به دنبال بررسی های مقدماتی توسط مهندسین ایرانی و خارجی عملیات اکتشاف به صورت سیستماتیک انجام گرفت عملیات اکتشافی تکمیلی در سال ۱۳۴۵ با ذخیره ای معادل ۲۱۶میلیون به پایان رسیده است و گواهینامه اکتشاف آن صادر شده است.در این پژوهش سعی شده است تأثیر معدن چغارت را در توسعه شهر بافق مورد ارزیابی قرار بگیرد.

فصل اول
طرح تحقیق
بیان موضوع و تشریح آن
شهر بافق یک از غنی ترین بخش های معدنی کشور محسوب می شود مواد معدنی متنوعی به صورت های توده ای، رگه ای و رسوبی در این منطقه ذخیره شده است.
معادن آهن و کانسارهای سرب و روی، گچ و نمک و دهها ماده فلزی و غیر فلزی دیگر در این منطقه شناسایی شده که امروزه علاوه بر اشتغال جمع کثیری از روستائیان این منطقه محروم در تقویت اقتصادی کشور و فعال شدن بخش معدن و صنعت نیز نقش تعیین کننده ای دارد.
بدون شک وجود معادن در این منطقه عاملی مؤثر در افزایش درآمد مردم و کاهش نرخ مهاجرت به خارج و کاهش بیکاری و ایجاد اشتغال بوده است چنین عواملی مطالعه استعدادهای این منطقه را در گروه یکی از موضوعات مهم ناحیه ای و حتی کشوری قرار داده است. وجود معدن چغارت در این منطقه می تواند عاملی مؤثر در جلوگیری از مشکل اشتغال، افزایش بیکاری، کاهش پتانسیل های تولیدی و مهاجرتهای بی¬رویه و ناخواسته باشد.

اهمیت و ضرورت مطالعه
همانگونه که قبلاً اشاره شد امروزه می توانیم نقش معدن، معدن سنگ آهن چغارت را در توسعه چند جانبه شهر بافق مشاهده کنیم.
سرمایه گذاری و بهره برداری از منابع سرشار این شهر و اطراف آن می تواند در توسعه و تحول جوامع ساکن در آن، نقش به سزایی داشته باشد و در ازاء رکود کشاورزی تا حدودی خلاء اقتصادی و اشتغال مردم را جبران نماید و در دامان کویر اقتصادی پویا را شکل دهد.
علیرغم آن شهر بافق از بسیاری مواهب طبیعی نظیر آب کافی، خاک حاصلخیز، پوشش گیاهی و اقلیم مساعد بی نصیب مانده است و کشاورزی و دامداری آن نیز نقش مهمی در توسعه پایدار و رونق اقتصادی این شهر ندارد، با این وجود شرایط زمین شناسی مناسب آن باعث شکل گیری و تنوع مواد معدنی جهت توسعه بخش صنعت و معدن شده است پس برنامه ریزی های صحیح راهگشای مناسبی جهت توسعه اقتصادی هر چه بیشتر این شهر می باشد.

پیشینه تحقیق
در زمینه معدن چغارت، تحقیقات زیادی صورت گرفته است ولی شاید کمتر تحقیقاتی به بررسی تأثیر معدن سنگ آهن چغارت بر روی زندگی ساکنان شهر بافق پرداخته باشد. وزارت معادن و فلزات تحقیقاتی را در رابطه با معادن هراز چند گاهی منتشر می کند نظیر:
– طرح توسعه مجتمع معدنی سنگ آهن چغارت
– میزان ذخایر و مشخصات محصولات
– عملکرد مالی- فیزیکی
– تنگناها و مشکلات
– برنامه زمانی و جداول اعتبارات مورد نیاز مقاله های اصلی جهت راه اندازی
– وضعیت زمین شناسی و معدنی منطقه
کارهایی که شرکت ملی فولاد در ایران در این زمنیه انجام داده است راهنای خوبی برای بررسی میزان توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می باشد.

طرح مسئله
قطعاً پژوهش در این زمینه سؤالاتی از این قبیل را در ذهن تداعی می کند:
۱- آیا معدن چغارت در اشتغال مردم شهر بافق تأثیری داشته است؟
۲- آیا معدن چغارت باعث افزایش سطح درآمد مردم شهر بافق شده است؟
۳- آیا معدن چغارت در کاهش مهاجرت مردم شهر بافق مؤثر بوده است؟
۴- آیا معدن چغارت در گسترش شبکه حمل و نقل شهری شهرستان مؤثر بوده است؟

فرضیه ها
چنین به نظر می رسد که معدن سنگ آهن چغارت از شروع فعالیت تاکنون در افزایش درآمد میزان اشتغال سطح تولیدات و کاهش مهاجرت نقش مهمی داشته است پس فرضیات این تحقیق به صورت زیر می باشد:
۱- به نظر می رسد معدن سنگ آهن چغارت در اشتغالزایی شهر بافق مؤثر بوده است.
۲- به نظر می رسد معدن سنگ آهن چغارت در افزایش سطح درآمد مردم مؤثر بوده است.
۳- به نظر می رسد معدن سنگ آهن چغارت درکاهش مهاجرت مردم شهر بافق مؤثر بوده است.
۴- به نظر می رسد معدن سنگ آهن چغارت درگسترش شبکه حمل و نقل شهری شهرستان مؤثر بوده است.

اهداف تحقیق
بررسی نقش معدن سنگ آهن چغارت در توسعه اقتصادی شهر بافق می تواند راهنمای خوبی در جهت آگاهی از وضعیت اشتغال، میزان مهاجرت، درآمد و کلاً سطح زندگی مردم شهر بافق باشد.
چه بسا راه اندازی معادن و صنایع در مکانی باعث توسعه همه جانبه آن مکان شده است ولی غفلت از این موضوع و عدم برنامه ریزی های صحیح برای آینده وضعیت را حاد کرده است.
نادیده گرفتن نقش صنایع و معادن در توسعه و عمران مناطق و عدم برنامه ریزی برای آینده می تواند آثار سوئی را به جا بگذارد.
۱- بررسی تأثیر معدن سنگ آهن چغارت در میزان درآمد مردم شهر بافق
۲- بررسی تأثیر معدن سنگ آهن چغارت در میزان اشتغالزایی شهر بافق
۳- بررسی نقش معدن سنگ آهن چغارت در کاهش مهاجرت مردم

محدودیت ها و امکانات تحقیق
تحقیق و پژوهش همواره با مسائل و محدودیتهای فراوانی دست به گریبان است تحقیق حاضر با مشکلات و محدودیت های عدیده ای روبرو بوده است که در بسیاری موارد موجب هدر رفتن منابع و زمان شده است.

فهرست مطالب
چکیده ۳
مقدمه ۴
فصل اول ۵
طرح تحقیق ۵
بیان موضوع و تشریح آن ۶
اهمیت و ضرورت مطالعه ۷
پیشینه تحقیق ۸
طرح مسئله ۹
فرضیه ها ۱۰
اهداف تحقیق ۱۱
محدودیت ها و امکانات تحقیق ۱۲
متدولوژی تحقیق ۱۳
فصل دوم ۱۴
بررسی شرایط جغرافیایی شهرستان ۱۴
الف: شرایط طبیعی ۱۵
نتیجه گیری ۱۹
ب: شرایط انسانی ۲۰
جمعیت شهرستان بافق و سیر تحول آن ۲۳
فصل سوم ۳۰
مرور اجمالی در جهت آشنایی با شرکت سنگ آهن شهرستان بافق ۳۰
۱-۱ تاریخچه سنگ آهن ۳۱
۲-۱ مشخصات و معرفی شرکت سنگ آهن ۳۳
۳-۱ خلاصه عملکرد و فعالیتهای شرکت سنگ آهن ۳۴
فصل چهارم ۳۶
شهرداری بافق و منابع درآمدی آن ۳۶
– تاریخچه تأسیس شهرداری بافق: ۳۷
منابع درآمدی شهرداری بافق: ۳۸
درآمد حاصل از خدمات و درآمدهای موسسات انتفاعی ۳۹
بررسی منبع درآمدی از محل دریافت وام ۴۰
درآمد حاصل از فروش اموال منقول و غیر منقول و سیایر منابع تامین اعتبار: ۴۱
فصل پنجم ۴۵
فعالیت ها و طرحهای ایجاد شده بعد از احداث سنگ آهن و برنامه های آینده شهرستان ۴۵
الف- فعالیت ها و طرحهای بهره برداری شده بعد از احداث سنگ آهن مرکزی بافق ۴۶
ب : مقاله های طراحی شده برای آینده شهر بافق ۴۸
فصل ششم ۵۰
نقش سنگ آهن در رشد شهرستان بافق (پرسشنامه) ۵۰
نتیجه گیری ۶۶
پیشنهادات ۶۹
منابع و مأخذ ۷۲