مقاله درباره تاریخ بجنورد

مقاله تاریخ بجنورد به بررسی پیشینه تاریخی و فرهنگی این شهر می‌ پردازد. بجنورد که در ابتدا به نام بیژن‌ گرد شناخته می‌ شد، در طول زمان به بوزن‌گرد و سپس بجنورد تغییر نام داد. این شهر که در شمال غربی شهر کنونی بجنورد قرار دارد، آثار باستانی و تپه‌های قدیمی را در خود جای داده است. بجنورد توسط تولی‌خان شادلو، رئیس طوایف شادلوها، در نزدیکی چرمغان بنا شد و در دوران صفویه و قاجار گسترش یافت. همچنین به تأثیر حمله مغولان و زبان‌ها و اقوام ساکن در این منطقه، از جمله تات‌ زبان‌ها و ترک‌ زبان‌ها، پرداخته شده است.

معرفی اجمالی شهرستان

1-1 سوابق تاریخی و فرهنگی

بجنورد را در تاریخ بیژن گرد نوشته اند که در طول زمان بیژن گرد ، بوزن گرد ، بوزنجرد بوده که بعدها با اندک تغییری به صورت بجنورد نوشته شده است در شمال غربی شهر کنونی بجنورد تپه ها و آثاری کهنه از شهر قدیمی به چشم می خورد که مر دم این محل را بیژن یورت می نامند . از متون چنین بر می آید که این خرابه قبل از صفویه مسکونی بوده است . تاریخ بنای شهر بجنورد از سه قرن پیش تجاوز نمی کند . تولیخان شادلو که رئیس طوایف شادلوها بوده شهر بجنورد را در نزدیکی چرمغان می سازد. در نزدیکی مزار سلطان سید عباس فرزند امام موسی کاظم (ع) آثار یک شهر قدیمی نمودار است که به نام جرمگام معروف است کتاب حدوالعامل من المشرق الی المغرب جرمگان را جزو محدوده نیشابور ذکر نموده است این محل از شهرهای آباد و بزرگ قدیم خراسان به شمار می رفته که در حمله مغول بکلی ویران می شود.

درخصوص ایجاد توسعه شهر بجنورد در کتاب مطلع الشمس آمده بجنورد تقریبا دویست سال قبل تولیخان دویم از اجداد یار محمد خان سهام الدوله بنا کرده و اولاد او بر بنا و آبادی این شهر افزوده اند . در فتنه حسن خان سالار بجنورد خراب شده باز به مرمت و عمارت آن پرداختند . این شهر که تقریبا مربعست دوازده برج در ضلع شرقی دارد و دوازده برج در ضلع جنوبی با دو برج طرفین دروازه قبلی و بروج طرف شمالی برجهای ارکست .

از اماکن مشهور اینجا ( بجنورد ) بیژن یورتست و آن مقبره معتبری بوده است در شمال غربی و الان ویرانست و از آثار ابنیه آن چیزی بجز خرابه نارین قلعه باقی نیست و خود این قلعه بر بالای تلی مصنوعی ساخته شده به شکل مربع مستطیل که امتداد آن از شرق به غرب است بعد از ویرانی این آبادی ( بیژن یورت) بجنورد ساخته شده و از اسلاف سکنه حالیه بجنورد که در اینجا می نشسته اند و اینجا را در این عهد کهنه می گویند یعنی قریه کهنه از افواه مردم این نواحی چنین سموع می شود که آبادی آن در زلزله خراب شده .

به نظر می رسد تا قبل از هجوم مغولان ساکنان بجنورد تات زبان بوده بوده اند . ترک زبانان را پروفسور دورفراز نسل ترکان سلجوقی می داند بدنبال استیلای مغولان بر ایران و اسکان عده ای از آنان در شمال خراسان طایفه گرائیت یا گرئیلی در حوالی بجنورد ساکن می شوند و اکراد بجنورد به دنبال سیاست اسکان دادن چادرمشینان توسط شاه عباس صفوی به این سرزمین آمدند .

آثار و بنای تاریخی شهر بجنورد : از جمله بناهای سه درب بش قارداش ، بیمارستان مفخم ، تالار آینه در دوران شاهان قاچار ساخته شده که آثار حفاظتی خوشنویسان آن دوره بر دیوارهای این بناها نقش بسته است

2-1 موقعیت جغرافیایی شهرستان

شهرستان بجنورد یکی از شهرستانهی شمال خراسان است که بین 42و36 تا 20و 38 عرض شمالی و 2و56 تا 50و57 طول شرقی واقع شده است . این شهرستان از شمال به جمهوری ترکمنستان ، از شرق به شهرستان شیروان ، از جنوب به شهرستان اسفراین و جاجرم و از غرب به شهرستان مانه و سملقان و گنبد کاووس ( استان گلستان ) محدود می شود . وسعت این شهرستان 6532 کیلومترمربع معادل 6/2 درصد مساحت استان خراسان می باشد .فاصله شهر بجنورد مرکز شهرستان تا مشهد ( مرکز استان ) 244 کیلومتر می باشد .

شهرستان بجنورد در سال 1375 دارای شهرها ، بخشها و دهستانهای زیر بوده است.

این شهرستان بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی آبان ماه سال 1382 سه بخش مرکزی ، گرمخان ، راز و جرگلان بوده است . همچنین دارای 8 دهستان و 2 نقطه شهری می باشد .

تعداد بخشها و دهستانهای این شهرستان در جدول شماره 1 نشان داده شده است .