مبانی نظری رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عزّت نفس و پیشرفت تحصیلی دختران دبیرستانی شهرری اجرا گردیده است.جامعه آماری این تحقیق دبیرستانهای دخترانه  شهرری است که نمونه آن شامل50نفر از جامعه آماری  است که به صورت تصادفی انتخاب شده اند .داده های مورد نیاز در این پژوهش با استفاده از نمره به دست آمده از اجرای آزمون 58سؤالی عزّت نفس کوپر اسمیت به دست آمد و برای داده های پیشرفت تحصیلی معدل ترم گذشته این افراد محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت این دو دسته داده به دست آمده  مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. این پژوهش ازنوع همبستگی است جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار Spss استفاده گردید.با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون این فرض رامی آزماییم که آیا رابطه مثبت و معنا داری میان معدل و عزّت نفس دانش آموزان برقرار است یا نه؟بااستفاده ازآمارتوصیفی واستنباطی مشاهده می شودکه ارتباط مثبت ومعناداری میان عزّت نفس وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردبیرستانی شهرری برقراراست وفرض ماتأیید می شود.

مقدّمه
عزّت نفس بر فرایندهای شناختی، گرایش ها، نیازها، علاقه ها و آرمان های فرد اثرگذار و اثرپذیر است. پیشرفت تحصیلی نیز می تواند متأثر از میزان عزّت نفس دانش آموزان باشد. الیس پاپ و همکارانش دریافته اند که بین عزّت نفس مثبت و نمره های بالا در مدارس، رابطه ی مستقیمی وجود دارد. عزّت نفس، یک جنبه ی مهم در کارکرد یا کنش کلی فرد بوده و با زمینه های دیگری مانند سلامت روانی اجتماعی و عملکرد تحصیلی او در ارتباط است. افرادی که دارای عزّت نفس پایین تری هستند، نسبت به آنهایی که عزّت نفس بالاتری دارند، بیشتر تحت تأثیر رابطه های قانع کننده قرار   می گیرند و بیشتر به همرنگی و هم نوایی در موقعیتهای اجتماعی تن در می دهند.

عزّت نفس از خصوصیات شخصیت هر فرد می باشد که برای ارزشیابی و قضاوتی پایدار برای او نسبت به خود، دلالت دارد که از تولد تا بزرگسالی علاوه بر تأثیر پذیری کودک از روند رشد جسمانی، تحت تأثیر عامل های مختلفی از جمله: خانواده، نزدیکان، مدرسه، فعالیتهای جسمانی، سلامت جسمانی، پیشرفت تحصیلی و غیره قرار می گیرد.به نظر می رسد که رابطه پیشرفت تحصیلی و عزّت نفس یک رابطه ی دو طرفه باشد یعنی از طرفی داشتن عزّت نفس موجب پیشرفت تحصیلی است، چرا که باور داشتن خود و برداشت مثبت از خویشتن در یادگیری، انگیزش برای تحصیل و غیره مؤثر و موجب پیشرفت تحصیلی می گردد و از طرفی دیگر موفقیتهای تحصیلی در رسیدن به مدارج بالاتر در کار آموزشی، موجب افزایش عزّت نفس می شود (خندابی- لیلا، 1386).

بسیاری از روانشناسان معتقدند که بین این دو متغییر (عزّت نفس و پیشرفت تحصیلی) رابطه ی تنگاتنگی وجود دارد. به طوری که می توان با افزایش یا کاهش در یکی از آن ها، متغیّر دیگر را نیز دستخوش تغییر کرد.به عقیده کوپر اسمیت کودکانی که عزّت نفس بیشتری دارند، کسانی هستند که در آنان خلاقیت، استقلال و احساس ارزشمندی بیشتری وجود دارد و کمتر تحت تأثیر و نفوذ عامل های محیطی قرار می گیرند.جامعه ای که افراد آن از عزّت نفس بالا و احساس مسؤولیت برخوردار باشند، در مقابل فشارهای روانی، تهدیدها و واقعیت ها، مقاوم و پایدار خواهند بود.

عزّت نفس برای جوانان و نوجوانان، اهمیت اساسی دارد. این کیفیت های روانی که به تدریج شکل    می گیرند، پایه ی بهداشت روانی، شایستگی ها، ارتباط سالم و سازگاری اجتماعی، پیشرفت تحصیلی و آرمان شغلی محسوب می شوند. همچنین اهمیت تأثیر پیشرفت تحصیلی در سلامت روانی دانش آموزان، به حدی است که برخی از متخصصان، آن را دست کم تا نیمه ی دوم دو راهی نوجوانی، معیار اساسی برای تشخیص عملکرد سالم دانسته اند (سایت مجله شادکامی، واحد مشاوره ی فاطمیه).

هدف تحقیق:
هدف این تحقیق” تعیین رابطه بین عزّت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختردبیرستانی”   می باشد.

فهرست مطالب
فصل دوم:مبانی نظری تحقیق 12
(1عزّت نفس 12
تعاریف عزّت نفس 12
تعریف انجمن ملی برای عزّت نفس (NASE): 13
طبقه بندی عزّت نفس: 13
اهمیت عزّت نفس 16
ب) شک و تردید درباره خود: 18
ج) تأیید خود: 19
ابعاد عزّت نفس: 19
بُعد اجتماعی: 20
بُعد جسمانی (تصور بدنی): 20
بُعد کلی: 21
دیدگاههاونظریّات روان شناختی در مورد عزّت نفس 22
دیدگاه کوپر اسمیت: 22
دیدگاه آلیس: 22
دیدگاه آدلر: 22
دیدگاه آلپورت: 23
دیدگاه بک: 23
دیدگاه فروم: 23
دیدگاه راجرز: 24
دیدگاه مازلو: 25
دیدگاه جرج کلی: 25
دیدگاه ویلیام جیمز: 25
دیدگاه ما سن: 26
دیدگاه گرین و پرکلر: 26
دیدگاه شاملو از عزّت نفس: 28
عزّت نفس از دیدگاه اسلام 29
شرایط عزّت نفس 32
عوامل موثّر بر عزّت نفس: 33
زندگی آگاهانه نخستین رکن عزّت نفس 42
پیش فرض های موجود در مطالعه روان شناسی عزّت نفس : 44
تکامل عزّت نفس 45
ارتباط عزّت نفس با خودپنداره و خود ایده آل: 47
الف- خودپنداره فردی: 47
ب- خودپنداره اجتماعی: 47
ج- خود آرمانی با توجه به خودپنداره شخصی فرد: 47
معیارهای ارزیابی شخصی عزّت نفس: 49
تفاوت عزّت نفس با اعتماد به نفس: 50
تفاوت عزّت نفس با خویشتن پذیری: 50
1ـ برنامه درسی 74
2ـ كتاب های درسی و مواد آموزشی 77
3ـ معلم، روش تدریس و تربیت معلم 78
5ـ مدت زمان تحصیل در مدرسه و منزل 81
6ـ سازمان و تسهیلات مدرسه 83
8ـ آموزش از راه دور 86
روشهای سنجش پیشرفت تحصیلی : 87
3)رابطه بین عزّت نفس و پیشرفت تحصیلی: 90
مدل علّی عمومی بین عزّت نفس وپیشرفت تحصیلی 91
ب : تحقیقات انجام شده 95
1ـ    برّرسی تحقیقات انجام شده در داخل ایران: 95
2ـ    برّرسی تحقیقات انجام شده در خارج از ایران1: 106