مقاله روشـهای کنتـرل چـاه

مقاله روشـهای کنتـرل چـاه
ـ روشهای کنترل چاه
آرمانی ترین هدف در کنترل فوران ، کشتن چاه و تحت کنترل در آوردن آن می باشد . در این راستا روشهای کنترل چاه اعضای گروه حفاری را قادر می سازد تا :
۱ـ سیال جریان یافته را از چاه خارج کنند .
۲ـ چاه را از سیال جدید با وزن متناسب با گرادیان فشار سازند پر کنند.
مهمترین روشهای کنترل چاه :
۱ـ روش حفار Driller’s Method
۲ـ روش انتظار و وزن Wait – and – Weight method
۳ـ روش تلفیقی Concurrent Method
۴ـ روش حجم سنجی Volumetric Method
۵ـ روش کشتن از بالا Top – kill Method
۶ ـ روش چوک بسته Low choke Method
می باشند که از سه روش اول بیشتر استفاده می شود.
با وجود اختلاف در سه روش فوق از چندین لحاظ به هم شبیه هستند بعنوان مثال در هر سه روش باید مقدار فشار روی ته چاه در خلال عملیات ثابت بماند. ثابت نگه داشتن فشار ته چاه توسط تغییر در کاهنده انجام می شود. در هر سه روش پس از خاموش کردن پمپ باید چوک را کاملا” باز کرده و وضعیت چاه را مورد بررسی قرار داد و در هر سه مورد فشار نهایی گردش کل پس از جابجایی کامل کل برابر خواهند بود.
در هر سه روش فوق پس از بستن چاه فشار های بسته لوله حفاری و جداری را پس از تثبیت خوانده و ثبت می نمایند. KRP نیز پس از شروع به پمپ کردن کل و کاهش فشار، یادداشت می شود.
پس از وقوع فوران، فشار بسته لوله های حفاری با فشار جریان کشتن چاه KRP جمع شده و مقدار فشار گردش اولیه بدست می آید. در خلال کشتن چاه مقدار فشار روی ته چاه توسط ثابت نگه داشتن پمپاژ و نیز استفاده از چوک بدون تغییر خواهد ماند . برگه های کشتن چاه Well-Control Worksheet برای کلیه روشها جهت داشتن اطلاعاتی نظیر ، KRP, SICP, SIDPP ، عمق چاه ، وضعیت جداری و سایر اطلاعات مورد نیاز مفید است.
اساسی ترین اختلاف بین سه روش بالا زمان راندن گل جدید به درون ساق حفاری است. در روش حفار گل بریده توسط گل اولیه بیرون ریخته شده و سپس گل جدید (وزن بیشتر ) به درون چاه پمپ می شود (دو روش ). در روش انتظار و وزن گل بریده شده توسط گل جدید جابجا می شود (یک گردش گل ) و در روش تلفیقی ابتدا گل قیمتی رانده شده و هر لحظه ای که گل جدید آماده شده آن را پمپ می کنند. ( مرحله به مرحله )
روش حفاری Driller’s Method
روش حفار پایه واساس کنترل چاه در بسیاری از عملیات حفاری است . چون فن آوری بکار رفته در آن در سایر روشهای کنترل چاه مشترک می باشد.
مراحل روش حفار
موارد زیر مراحل پله به پله روش حفار را در کنترل چاه نشان می دهند.
۱ـ پس از وقوع جریان چاه توسط افراد مسئول بسته می شود.
۲ـ مقدار Sidpp و Sickp و افزایش سطح مخازن را یادداشت کنید.
۳ـ برگه کشتن چاه را در صورت نیاز پر کنید ( شکل ـ۱۶)
۴ـ جهت شروع پمپاژ، چوک را باز کرده ، و به آرامی پمپ را روشن کنید تا مقدار گردش گل به سطح جریان کشتن برسد (Kill Rate). سپس توسط چوک دستی مقدار فشار بسته جداری را ثابت نگه دارید. با این عمل فشار وارده بر ته چاه یکنواخت خواهد ماند.
۵ـ هر گاه جریان پمپ به حد سرعت کشتن چاه Kill – Rate Speed رسید، فشار سنج لوله های حفاری مقدار فشار گردش اولیه را نشان می دهد (ICP) توسط باز و بسته کردن چوک فشار را روی ثابت نگه دارید. سرعت پمپاژ را تغییر ندهید.
۶ـ فشار بسته لوله های حفاری را روی فشار اولیه گردش (ICP = KRP +SIDPP ) ثابت نگه داشته تا تمام گل بریده از چاه خارج شود، سپس چاه را ببندید. در این حالت باید فشار بسته لوله حفاری و فشار بسته جداری با هم برابر و مساوی با مقدار SIDPP باشند که در ابتدای کار یادداشت کرده اید.