این پاورپوینت به معرفی مدل های تصمیم گیری چند معیاره مانند AHP و تاپسیس می پردازد. با استفاده از این مدل ها، تصمیم گیرندگان می توانند در شرایطی با معیارهای متضاد گزینه های مختلف را ارزیابی و اولویت بندی کنند.
مقدمه
مدل های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) به عنوان ابزارهایی مهم در مدیریت و مهندسی، به تصمیم گیرندگان این امکان را می دهند تا با ارزیابی و تحلیل چندین معیار به صورت همزمان، به انتخاب های بهینه در شرایط پیچیده و متضاد دست یابند. این مدل ها به ویژه در شرایطی که تصمیم گیرندگان با مجموعه ای از معیارهای مختلف و گاهی متضاد روبه رو هستند، کاربرد دارند. یکی از معروف ترین این مدل ها، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است که توسط توماس ساعتی در دهه 1980 معرفی شد. این روش با ایجاد ساختار سلسله مراتبی و انجام مقایسه های زوجی، به تحلیل وزن و اهمیت معیارها و گزینه ها می پردازد و به تصمیم گیرندگان کمک می کند تا اولویت های خود را با دقت بیشتری مشخص کنند.
مدل دیگری که در این پاورپوینت بررسی می شود مدل تاپسیس است. این مدل با استفاده از مفهوم نزدیکی به ایده آل مثبت و فاصله از ایده آل منفی، به ارزیابی و رتبه بندی گزینه ها می پردازد. تاپسیس به عنوان روشی جبرانی، معیارهای کمی و کیفی را در فرآیند تصمیم گیری مدنظر قرار می دهد و امکان اولویت بندی دقیق تری را فراهم می کند. این روش به ویژه در شرایطی که تصمیم گیرندگان نیاز به تحلیل چندین شاخص با ماهیت های مختلف دارند، مفید واقع می شود.
معرفی و تاریخچه مدل :
AHP یک روش ساده محاسباتی بر پایة عملیات اصلی روی ماتریس می باشد که با ایجاد سلسله مراتب مناسب و پردازش گام به گام و ساخت ماتریس های تطبیقی در سطوح مختلف سلسله مراتب , مقادیر ویژة آن را محاسبه کرده و در بردار ضرایب وزنی نهایی, اهمیت نسبی هر گزینه با توجه به هدف رأس سلسله مراتب تعیین می شود.
AHP به عنوان یکی از معروفترین فنون تصمیم گیری چند منظوره برای وضعیت های پیچیده ای که سنجه های چندگانه و متضادی دارند, ابزار تصمیم گیری نرمش پذیر و در عین حال قوی بشمار می رود.
AHP روشی منعطف, قوی و ساده می باشد که برای تصمیم گیری در شرایطی که معیار های تصمیم گیری متضاد انتخاب بین گزینه ها را با مشکل مواجه کرده, کاربرد دارد.
مدل AHP اولین بار توسط توماس . ال . ساعتی ( Thomas L . Saaty) در دهة 1980بکار گرفته شد. این تکنیک بر اساس مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و امکان بررسی های سناریوهای مختلف را به مدیران می دهد.
مراحل اجرایی مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
روش ارزیابی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ( (AHP جزو روش های چند معیاری می باشد که با شناسایی و اولویت بندی عناصر تصمیم گیری شروع می شود. این عناصر شامل هدف, معیار ها یا مشخصه ها, و گزینه های احتمالی می باشند. در این راستا اولین قدم در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تشکیل ساختار سلسله مراتبی می باشد که این عناصر در آن مشخص باشند. سایر مراحل بصورت زیر می باشند:
- محاسبه وزن معیارها و زیر معیار ها
- تعیین ضریب اهمیت گزینه ها
- تعیین امتیاز نهایی (اولویت) گزینه ها
- بررسی سازگاری در قضاوت ها
فهرست مطالب
- مدل های تصمیم گیری چند معیاره
- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)
- معرفی و تاریخچه مدل
- مراحل اجرایی مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
- ساخت سلسله مراتبی مکان یابی
- اصول ارزش دهی به معیار ها
- محاسبه وزن معیار ها
- روش های به دست آوردن وزن معیار ها
- محاسبه نهایی ضریب اهمیت معیار ها
- محاسبه ضریب اهمیت زیر معیار ها
- محاسبه ضریب اهمیت گزینه ها
- نرمالیزه کردن
- محاسبه امتیاز نهایی گزینه ها
- تعیین امتیاز نهایی گزینه ها
- بررسی سازگاری منطقی قضاوت ها
- روش آنتروپی
- مدل تاپسیس
- مراحل اجرای تاپسیس
- رتبه بندی مناطق
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد صفحات: 43
مطالب مرتبط